RTL Nieuws RTL.nl

Let op, binnenkort verhuist RTL Nieuws naar RTL.nl

Al onze nieuwsberichten en video’s vind je straks op RTL.nl.

Neem alvast een kijkje

Ga naar de inhoud
Gezondheid

Zijn we allemaal een beetje autistisch?

Beeld © AFP

Heb je moeite met veranderingen of raak je overprikkeld door bijvoorbeeld licht of geluid? Volgens sommigen zijn dat autistische trekjes. Maar is dat eigenlijk zo? Vandaag is het Wereld Autisme Dag. Een goed moment om antwoord te geven op de vraag of er in ons allemaal een autist schuilt.

"Doe niet zo autistisch!" Dat heb je vast wel eens tegen iemand gezegd of te horen gekregen. De realiteit is dat maar 1 procent van de Nederlanders er echt last van heeft, maar autistische trekken komen wel degelijk breder voor.

Wereld Autisme Dag

Het is vandaag Wereld Autisme Dag. Deze dag werd in 2008 door de Verenigde Naties uitgeroepen tot een wereldwijde themadag. Deze dag wordt elk jaar op 2 april gehouden. Het is bedoeld om iedereen bewust te maken wat autisme eigenlijk is. De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) neemt de activiteiten in ons land voor haar rekening.

Autisme is een aangeboren aandoening waardoor signalen in de hersenen niet goed worden verwerkt. Autisten ervaren hun omgeving als onsamenhangend en kunnen zich moeilijk in anderen inleven.

Ook eigenaardig gedrag bestaat niet zonder reden, zegt psychiater en hoogleraar autisme Wouter Staal. Sommige autistische kenmerken zijn uit evolutie-biologisch perspectief 'best gunstig' voor het overleven van de mensheid als soort.

Grote diversiteit in gedragskenmerken

Dat overleven doen we al 200.000 jaar met veel succes in steeds wisselende omstandigheden. En de grote diversiteit in het aantal gedragskenmerken heeft daar zeker aan bijgedragen, zegt Staal.

Want je kunt je vast voorstellen dat het onder sommige omstandigheden handig is dat er starre mensen zijn die niet te veel risico nemen, terwijl het andere keren best fijn is dat er impulsieve mensen zijn zodat bepaalde stappen net wat makkelijker worden gezet. Of dat sommige mensen angstig zijn bij dreigend gevaar en anderen juist helemaal niet.

"Dankzij al die verschillende kenmerken is er altijd wel een groepje dat overleeft", zegt Staal. En sommige van die kenmerken kunnen als autistisch worden beschouwd.

Kwetsbaarheid of ziekte?

Meestal zorgt dat niet voor problemen. "Want die kenmerken verdelen zich over de populatie. Pas als ze bij een individu allemaal samenkomen, dan is het risico groot dat die persoon belemmerd wordt in zijn of haar functioneren", zegt Staal. "Dan is er autisme. Al hoeft kwetsbaarheid niet altijd te leiden tot ziekte."

ZIE OOK: Nederlandse app helpt kinderen met autisme praten

Want 'een beetje last hebben van verandering' is niet genoeg voor autisme, zegt Staal. "Heel veel mensen hebben een hekel aan verandering. Zeker als je onder druk staat, komt dat soort kenmerken nog weleens bovendrijven. En ja, star is een van de domeinen van autisme."

Functioneren belemmeren

Er is pas sprake van ziekte als het functioneren belemmerd wordt. "Iemand met aanleg voor astma in industriegebied zal daar waarschijnlijk ziek zijn, maar hoog in de bergen in Zwitserland nergens last van hebben. Dan is er sprake van kwetsbaarheid, niet van ziekte. Bij autisme is het niet veel anders. Pas als het functioneren belemmerd wordt, spreken we van ziekte."

Nu zijn er ook mensen die nooit star zijn. "Er zijn zelfs mensen die helemaal geen kenmerken van autisme vertonen", zegt Staal. "Maar goede kans dat die scoren op kenmerken bij een andere psychiatrische ziekte."

Johan zei bij sollicitatiegesprek niet dat hij autisme heeft: 'Ik vond het niet relevant'

Johan werkt anderhalf jaar bij een ICT-helpdesk. Hij vertelde tijdens zijn sollicitatiegesprek bewust niet dat hij autisme heeft.