Mede-oprichter Willem de Haan had in 1968 niet durven dromen dat Paradiso – toen nog Paradisio - zoveel artiesten van de bovenste plank zou ontvangen. ''Vijftig jaar geleden ging het er heel anders aan toe. Iedereen mocht toen op het toneel springen. Je wist niet wat er zou gaan gebeuren, wij zelf ook niet.''
In vijftig jaar tijd gaven onder anderen David Bowie, Prince, Iggy Pop en The Rolling Stones memorabele optredens in de concertzaal.
De oude kerk op de Weteringschans werd de plek waar het allemaal gebeurde. ''Binnen de kortste keren was het afgeladen. Mensen vanuit het hele land kwamen om dit mee te maken. Het was één groot feest.''
Kraakpand
De vrijheid die Paradiso in de jaren zestig al ademde had wel wat te maken met de wijze waarop het podium ontstond. In 1968 werd het gekraakt door een groep hippies. ''Vanaf de jaren zestig werden steeds meer panden gekraakt voor dit soort doeleinden", verklaart Nadieh Bindels, hoofdredacteur van 3voor12 Noord-Holland. ''In de jaren zestig werden veel van dit soort panden gekraakt. Zo ontstond bijvoorbeeld ook Patronaat in Haarlem.''
Dat mensen op zoek gingen naar locaties waar naar muziek kon worden geluisterd, en die zelfs kraakten, had volgens Bindels vooral te maken met de tijdsgeest. ''Vanaf de jaren vijftig en zestig waaide de popmuziek over naar Nederland. Het werd steeds populairder. Jongeren hadden ook steeds meer tijd en geld te besteden en daardoor de ruimte om zich met popmuziek bezig te houden.''
'Misschien niet bestaan'
Bindels laakt het feit dat Nederland in 2010 een kraakverbod invoerde. ''Als je kijkt naar de creatieve plekken die zijn ontstaan vanuit kraakpanden, dan denk ik dat het invoeren van een verbod onverstandig is geweest. Als er in 1968 een kraakverbod was ingesteld, had bijvoorbeeld Paradiso niet bestaan.''
En dat laatste zou grote gevolgen hebben gehad voor Bindels. ''Ik zou wellicht helemaal niet bestaan als Paradiso er niet was geweest. Mijn ouders hebben elkaar hier ontmoet. Mijn vader drumde in de band van Martin Richardson tijdens een event van de anti-apartheidsbeweging in 1985. Na het optreden kwamen ze in contact.''
Door de jaren heen werd Paradiso geliefd bij een steeds breder publiek. Ook leden van de motorbende Hells Angels woonden regelmatig optredens bij. Daar had Iggy Pop tijdens een optreden in 1979 duidelijk niet op gerekend.
De Amerikaanse zanger had die avond weinig zin, weet muziekjournalist Hester Carvalho. ''Toen hij het optreden afsloot, zei hij tegen de zaal: you're a bunch of fucking junkies. Daarna ging hij het podium af.'' Maar de Hells Angels voelden zich aangesproken. ''Ze zijn naar voren gelopen, over het podium geklommen en zijn achter Iggy Pop aan naar de kleedkamer gelopen. Daar hebben ze hem in elkaar geslagen.''
Gothicjurk
Zo werd het optreden van Iggy Pop in Paradiso er een om nooit meer te vergeten. Maar in vijftig jaar tijd werd Paradiso met ruim 23.000 concerten voor miljoenen mensen een plek waaraan herinneringen gekoesterd worden.
Muziekjournalist Bindels zal nooit vergeten dat ze op 13-jarige leeftijd voor het eerst zelf een concert uit mocht kiezen. ''Ik ging al vaker met mijn ouders naar optredens, maar nu had ik het voor het zeggen. Het werd Within Temptation in Paradiso. Ik was er helemaal klaar voor, inclusief gothicjurk.'' Ze was enorm onder de indruk. ''Van de toffe zaal, de band en natuurlijk van Paradiso zelf.''
Volkszanger Dries Roelvink proefde twee jaar geleden voor het eerst de sfeer in Paradiso, toen hij tijdens de presentatie van de cd Parels van de Jordaan een nummer van zijn moeder, Alie Roelvink, zong. ''Het was de eerste keer dat ik binnen was en ik moet zeggen: de sfeer overdonderde me een beetje. Natuurlijk, het is een oude kerk, dat is bijzonder. Maar toen ik onderin de catacomben de kleedkamer binnenstapte drong het besef echt tot me door: hier stonden de grootste namen op het podium. Die geschiedenis maakt het zo bijzonder.''
De droom om met zijn eigen show in Paradiso te staan was geboren. Toch duurde het nog twee jaar voor de 59-jarige zanger een optreden in de Amsterdamse concertzaal mocht aankondigen. 10 september gaat zijn wens in vervulling.
'Dit past niet'
Volgens Roelvink is zijn optreden zo goed als uitverkocht. ''Ik sta er pas in september en heb nu nog zo’n honderd kaartjes over. Ik had de zaal wel drie keer kunnen uitverkopen.'' Het ontbreekt de zanger niet aan zelfkennis. ''Een optreden in het Spant in Bussum zou natuurlijk minder aandacht trekken. Nu staat Dries Roelvink in Paradiso: eigenlijk past dat niet. Hier willen de mensen bij zijn.''
Bij het samenstellen van zijn show wil Roelvink het verleden eren. ''Samen met de band maak ik een medley met muziek van Prince, Mick Jagger en David Bowie. Het totaal gaat een minuutje of acht duren. Daar gaan we tot die tijd flink op repeteren. Ik hoop dat het publiek straks denkt: dat was zo gek nog niet.''
100 jaar Paradiso
Sinds de oprichting heeft Paradiso meerdere muziekpodia verwelkomd. Eerst gelijkwaardige concurrenten zoals De Melkweg. Later kwamen Heineken Music Hall (nu AFAS Live) en Ziggo Dome, met een capaciteit van respectievelijk 5.500 en 17.000 toeschouwers. Maar de status van 'Amsterdamse poptempel' werd nooit afgedragen.
De sfeer in de oude kerk op de Weteringschans speelt daarbij een belangrijke rol, meent Bindels. ''Ik was laatst in de HMH – ik blijf het stug zo noemen – maar wat een fabriekshal is dat! En als ik een concert in Ziggo Dome bezoek heb ik het gevoel alsof ik op Schiphol sta: het is allemaal zo steriel. Nee, Paradiso is anders. Het heeft stijl, sfeer en ademt geschiedenis. Daarom ga ik ervan uit dat het haar honderdjarig bestaan haalt.''