Direct naar artikelinhoud

Hoe bewijst een Oostenrijker dat hij geen Turk is?

Een Oostenrijks en een Turks paspoort.Beeld RV

Duizenden Oostenrijkers van Turkse afkomst vrezen hun Oostenrijkse paspoort kwijt te raken.

Het is een kafkaiaanse vraag waarop zo'n 18.500 Oostenrijkers van Turkse afkomst antwoord moeten zien te geven: hoe bewijs je dat je geen Turk bent? Zij kampen met dit probleem sinds hun naam opdook op een lijst met Turken die volgens de rechts-populistische regeringspartij FPÖ misschien een dubbele nationaliteit hebben. Wie niet kan bewijzen dat hij geen Turk is, raakt zijn Oostenrijkse paspoort kwijt. Met alles wat daarbij hoort.

Vorig jaar, kort na het referendum over de Turkse grondwet, kreeg de FPÖ van onbekenden een bestand met 95.000 Turkse namen. Eigenlijk is nog steeds onduidelijk wat voor lijst het precies is, maar volgens de FPÖ betrof het de kiesgerechtigde Turken in Oostenrijk. De partij wilde daarom weten of daar ook mensen tussen zaten met de Oostenrijkse nationaliteit. Oostenrijk verbiedt namelijk dubbel staatsburgerschap.

Die mensen zijn echt totaal in paniek. Ze hebben het gevoel dat de bodem onder hun bestaan wordt weggeslagen.
Kazim Yilmaz, advocaat

De FPÖ stuurde de lijst naar de immigratiedienst, die constateerde dat op de lijst voornamelijk mensen met een verblijfsvergunning stonden. Maar 18.500 van de betrokkenen had inderdaad een Oostenrijks paspoort en mogelijk ook een dubbele nationaliteit.

Van pakweg dertig mensen heeft de immigratiedienst inmiddels aangetoond dat ze inderdaad een dubbel paspoort hadden. Van duizenden anderen is het nog steeds totaal onduidelijk en zij moeten nu zien te bewijzen dat ze echt geen Turk zijn. Anders lopen ze de kans het land te worden uitgezet en verliezen hun eventuele Oostenrijkse nationaliteit.

Geen geheim

Dat er Turken zijn met twee paspoorten, is geen geheim. Wie de Oostenrijkse nationaliteit aanvraagt, moet officieel afstand doen van zijn oorspronkelijke staatsburgerschap. Maar Turkije maakt het mogelijk de Turkse nationaliteit opnieuw aan te vragen. Sommigen doen dat, want dat maakt het bijvoorbeeld een stuk makkelijker om een vakantiehuisje in Turkije te kopen.

Het probleem is dat het vrijwel onmogelijk is om te bewijzen dat je géén Turk bent, aldus de Weense advocaat Kazim Yilmaz, die tien van de getroffenen bijstaat. "Ze zijn echt alleen Oostenrijker." Turkije geeft namelijk geen 'verklaring van niet-staatsburgerschap' af. Dat betekent dat zijn cliënten met lege handen staan.

"Die mensen zijn echt totaal in paniek. Ze hebben het gevoel dat de bodem onder hun bestaan wordt weggeslagen", zegt Yilmaz.

Hij verwacht overigens niet dat ze echt het land worden uitgezet. De meesten zijn van kinds af aan Oostenrijker en krijgen waarschijnlijk om humanitaire redenen een verblijfsvergunning.

Maar toch: ze zijn plots geen burger van de Europese Unie meer en verliezen ook het recht op bepaalde voorzieningen. Twee van zijn cliënten hebben een baan waarvoor ze Oostenrijks staatsburger moeten zijn. "Als zij hun nationaliteit kwijtraken, zijn ze meteen hun hele bestaan kwijt."

Lees ook:

Oostenrijk heeft eind vorig jaar een flinke ruk naar rechts gemaakt. Twee partijen die een zeer strikt immigratiebeleid willen, de ÖVP en de FPÖ, wonnen na een felle campagne de parlementsverkiezingen.