Dat staat in een donderdag gepubliceerde studie van het Centraal Planbureau (CPB).
Ziekenhuizen en zorgverzekeraars kunnen sinds 2005 contractuele afspraken maken over de prijzen van complete behandelingen. Dat was bedoeld om gereguleerde concurrentie in de ziekenhuiszorg van de grond te krijgen.
Het systeem lijkt echter niet tot zo laag mogelijke prijzen te hebben geleid. Het onderzoek laat zien dat er ook geen goedkope of dure ziekenhuizen zijn. Een ziekenhuis kan makkelijk een hoge prijs hanteren voor de ene behandeling, maar een lage prijs voor een andere.
Transparantie
Volgens het CPB speelt mee dat er een groot gebrek is aan prijstransparantie. Lange tijd was er helemaal geen publieke informatie over contractprijzen. Pas in 2016 besloten een aantal verzekeraars en ziekenhuizen hun afgesproken prijzen online te zetten.
Er zijn verschillende manieren om voor meer transparantie te zorgen, zeggen de onderzoekers. Zo kan de overheid het systeem loskoppelen van het eigen risico en voor consumenten vaste eigen bijdragen per ziekenhuisbehandeling invoeren.
Ingrijpen
Een andere optie is direct ingrijpen door de overheid. De onlangs overleden gezondheidseconoom Uwe Reinhardt heeft zich in de Verenigde Staten jarenlang hard gemaakt voor uniforme productprijzen bij de zorginkoop tussen ziekenhuizen.
Daar kleven volgens het CPB ook nadelen aan. Daarom moet zo'n drastische ingreep volgens het planbureau alleen worden overwogen als een meer marktconforme aanpak niet blijkt te werken.
Kwaliteit
Patiëntenfederatie Nederland stelt in een reactie dat er niet alleen meer openheid over de prijzen van ziekenhuiszorg moet komen, maar ook meer informatie over de kwaliteit van de zorg.
"Niet alleen de prijzen zijn onduidelijk, we weten ook niet hoe goed ziekenhuizen zijn. We weten niet hoe vaak ze de fout in gaan, hoe vaak er hersteloperaties gedaan moeten worden, of hoe vaak bepaalde operaties überhaupt gedaan worden'', zegt een woordvoerder van de organisatie.
De Tweede Kamer wil een debat over het rapport. ''Dit is heel fundamenteel, omdat het de hele concurrentie onderuithaalt. Er is willekeur in plaats van concurrentie, en de kosten gaan niet omlaag", aldus SP'er Maarten Hijink.