De Russen zijn woedend op hun trage overheid
De ramp in de stad Kemerovo doet veel Russen denken aan eerdere fouten rond ongelukken en aanslagen. Ook de volkswoede is dezelfde.
Tot voor kort genoot Kemerovo een bedenkelijke reputatie als de Siberische provincie waar de zittende macht bij zowel regionale als landelijke verkiezingen buitenproportioneel hoog scoort. President Vladimir Poetin kreeg er op 18 maart 85 procent van de stemmen, en gouverneur Aman Toelejev wist zich in 2015 zelfs verzekerd van meer dan 96 procent van de stemmen.
In veel steden zijn spontane wakes gehouden, bloemen gelegd en kaarsen opgestoken ter nagedachtenis aan de slachtoffers
Wie nu Kemerovo zegt, denkt meteen aan de verwoestende brand in winkelcentrum 'Winterkers', die afgelopen zondag ten minste 64 mensen het leven kostte, onder hen 41 kinderen. Het grote aantal slachtoffers is mede te wijten aan het in de wind slaan van de brandveiligheidsvoorschriften.
Al dagenlang gaat een golf van afschuw door het land. In veel steden zijn spontane wakes gehouden, bloemen gelegd en kaarsen opgestoken ter nagedachtenis aan de slachtoffers. Zeker in de grote steden kunnen veel Russen zich gemakkelijk identificeren met de slachtoffers, omdat zij en hun kinderen net als de inwoners van Kemerovo vaak in soortgelijke winkelcentra komen. Overal leeft het heldere besef dat iedereen hetzelfde kan overkomen, iedere dag.
Lees verder na onderstaande afbeelding.
'Kemerovo' staat vanaf nu in het collectieve geheugen van de Russen gegrift, net als eerder de ramp met de gezonken atoomonderzeeër Koersk in 2000, het gijzeldrama op een school in Beslan in 2004 en talrijke andere rampzalige gebeurtenissen die de afgelopen decennia Rusland en de wereld hebben geschokt. De vergelijking met zowel de Koersk als Beslan drong zich de afgelopen dagen herhaaldelijk op. Zowel in Kemerovo als ver daarbuiten groeide de woede over de trage reactie van zowel de federale media als de autoriteiten op de ramp in de Siberische mijnstad. Televisie-uitzendingen werden niet onderbroken en zelfs toen de omvang van de ramp allang duidelijk was gingen amusementsprogramma's gewoon door als gepland, juist toen de roep om informatie steeds luider klonk.
(Tekst gaat verder onder kaart)
Ook de officiële reacties lieten op zich wachten, net als indertijd na het zinken van de Koersk, toen Poetin de loop der gebeurtenissen aanvankelijk vanaf zijn vakantieadres bleef volgen. Misschien juist door die trage reactie hecht in Kemerovo vrijwel niemand geloof aan de officiële slachtoffertelling, omdat het aantal vermisten beduidend hoger ligt dan het aantal geborgen lichamen. Dat wekt bij sommigen de stellige indruk dat de overheid probeert de ware omvang van de tragedie te verhullen. Geluiden die, terecht of niet, indertijd ook te horen waren in Beslan.
Tot ieders verbijstering haalde een lokale bestuurder uit naar een man die zijn vrouw en drie kinderen in de brand had verloren.
Pas gistermiddag werd, voor vandaag, een dag van nationale rouw afgekondigd. Dat gebeurde niet voordat president Poetin gisteren alsnog persoonlijk naar de stad was afgereisd om zijn medeleven te betuigen. In zijn eentje legde hij bloemen op een gedenkplek in Kemerovo, maar hij vermeed een ontmoeting met meer dan duizend woedende inwoners, die zich urenlang verdrongen buiten het provinciehuis.
Poetin zei in Kemerovo dat 'misdadige nalatigheid' tot de ramp had geleid. Gouverneur Toelejev verontschuldigde zich bij hem voor de tragedie in zijn stad en hekelde 'de oppositie', die volgens hem garen hoopt te spinnen bij andermans leed. Buiten op het plein haalde zijn plaatsvervanger tot ieders verbijstering met een soortgelijke beschuldiging uit naar een man die zijn vrouw en drie kinderen in de brand had verloren. De roep om het aftreden van de provinciale en lokale leiders klinkt mede daardoor steeds luider. En is groeiende irritatie over het feit dat president noch gouverneur de geagiteerde menigte wilde toespreken.