Een eigen krant voor pro-Russisch Nederland

De aantijgingen in De Andere Krant, een pro-Russische krant die in Nederland wordt verspreid, liegen er niet om. Nederlandse politici steunen Islamitische Staat, Nederlandse opiniemakers sturen aan op een oorlog met Rusland en premier Rutte is niet geïnteresseerd in de waarheid over MH17. Hij rekt alleen maar tijd om de verhoudingen met Oekraïne, en vooral Rusland, niet verder op scherp te zetten.

Theorieën, deels Russisch, die doorgaans alleen op blogs en onbekende websites zijn te lezen hebben hier hun weg naar het papier gevonden.

Sander Compagner van stichting KnowledgeMatters claimt de initiatiefnemer te zijn. Het gaat voorlopig om een eenmalige uitgave, vertelt hij. In de toekomst hoopt Compagner meer edities van De Andere Krant te kunnen maken, over andere thema’s dan Rusland.

Stichting KnowledgeMatters stelt zich ten doel ‘onwetendheid’ te bestrijden en alternatieve levensstijlen te propageren die volgens de website moeten leiden tot minder armoede, oorlog en ongelijkheid. Zo helpt KnowledgeMatters bij de distributie van biologisch voedsel, maar staat het ook open voor beweringen die doorgaans als complottheorieën worden afgedaan. In 2015 organiseerde de stichting een studiedag naar ‘chemtrails’. Dat zouden wolken chemicaliën zijn die volgens sympathisanten van de stichting „op gigantische schaal” over ons worden uitgespoten. Waarom dit zou gebeuren is onduidelijk. De chemtrails zouden zich vermommen als condenssporen van vliegtuigen.

Pro-Russische activisten

„Wij willen niets van tevoren uitsluiten”, laat Compagner telefonisch weten in reactie op de studiedag. Volgens Compagner verspreiden tientallen vrijwilligers De Andere Krant in een oplage van 50.000 exemplaren over Nederland. Sommige mensen vinden een exemplaar in de trein, anderen op de toonbank van een biologische winkel, of ze krijgen er een in de brievenbus geduwd. Binnenkort is de krant ook online toegankelijk. Het Russische staatspersbureau TASS omschrijft De Andere Krant als „de krant die vertelt over de echte situatie in Rusland”. Onder de verspreiders, deels gaat het om pro-Russische activisten die al langer actief zijn in Nederland, leeft volgens Compagner breed het idee dat Rusland eenzijdig en veel te negatief wordt belicht in de media. Hij maakt zich zorgen over een mogelijke confrontatie. „Er wordt veel gepraat over dreiging uit Rusland. Voor mij is het de vraag hoe groot die dreiging is. Het is nogal wat om een nucleaire macht als dreiging te zien”, aldus Compagner.

Hij zegt veel positieve reacties te ontvangen, ook uit de Russische gemeenschap. Volgens Compagner is het voor Russische Nederlanders steeds lastiger om vrijuit te praten over hun moederland. De Russische gemeenschap zou „redelijk aangeslagen” zijn door de aanhoudende stroom berichten over Russische ondermijning van westerse democratieën en recent de vermeende Russische betrokkenheid bij de aanslag met gifgas op ex-spion Skripal in Groot-Brittanië.

Lees ook ons interview met OVSE-baas Thomas Greminger: ‘De Koude Oorlog was voorspelbaarder, dit kan escaleren’

Om zijn krant te vullen, wendde Compagner zich tot freelance-journalist Eric van de Beek die volgens hem een „genuanceerde blik” op Rusland heeft. Van de Beek schrijft onder meer voor de website Novini, waar regelmatig positief wordt bericht over het Rusland van president Poetin. De christelijk-conservatieve eindredacteur van Novini bepleitte eerder een Europees pact met Rusland om zich samen teweer te stellen tegen islamitisch radicalisme. Van de Beek en eindredacteur Jonathan van Tongeren willen NRC niet te woord staan. Van de Beek stelt op Twitter dat de krant consequent de NAVO steunt en journalisten ontslaat die „de Atlantische lijn” niet volgen.

In 2011 kwam Van de Beek voor het eerst in de publiciteit als initiatiefnemer van een burgerinitiatief in Hoorn om het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen te laten verwijderen. Vanwege diens wandaden in het latere Nederlands-Indië noemde hij Coen de „Hollandse Hitler”.

Tegenwoordig windt Van de Beek zich net als Compagner op over de, in zijn ogen, te negatieve berichtgeving over Rusland. Vorig jaar organiseerde Van de Beek een bijeenkomst in De Balie in Amsterdam onder de titel ‘Voeren de media ons ten oorlog’? Niet Rusland zou verantwoordelijk zijn voor de oplopende spanning, maar westerse journalisten die overheidspropaganda over „het Russische gevaar” kritiekloos zouden overnemen. „Ze creëren in eigen land draagvlak voor het opvoeren van spanningen met Rusland, met mogelijk desastreuze gevolgen”, aldus Van de Beek dinsdag op Twitter. De ‘mainstream media’ zijn volgens hem sowieso niet te vertrouwen. Afgelopen vrijdag presenteerde hij in Nieuwspoort in Den Haag het boek Nepnieuwsexplosie, dat de reguliere media ervan beschuldigt te grossieren in hoaxes en propaganda. ‘De media hebben bewezen woordvoerders te zijn van Al-Qaeda’, is de titel van een van de hoofdstukken.

Amper kritische vragen over Rusland

De inhoud van De Andere Krant bestaat deels uit artikelen die eerder op Novini zijn verschenen en deels uit nieuwe stukken. Waar Van de Beek als eindredacteur van de krant andere media een pro-Amerikaanse blik verwijt, worden er in De Andere Krant amper kritische vragen gesteld bij de Russische versie van geopolitieke ontwikkelingen. Zo schrijft oud-NRC-journalist Karel van Wolferen over het referendum op de Krim, waarna het Oekraïense schiereiland in 2014 bij Rusland werd gevoegd, zonder één keer te benoemen dat Russische soldaten eerst de militaire controle over het gebied overnamen. Deze Russische annexatie is een belangrijke oorzaak voor de opgelopen spanning met Rusland, waarna andere ontwikkelingen, zoals de ramp met MH17 en het Russische dopingschandaal in de sport, tot verdere escalatie leidden.

Lees ook ons artikel over de Europese reactie op de gifgasaanval in Londen: EU-landen solidair met Britten na gifgasaanval

Over die MH17-ramp wordt in een interview met twee amateur-onderzoekers door een van de twee wel met de beschuldigende vinger naar Rusland gewezen. Toch staat boven het artikel: ‘Wie heeft MH17 neergehaald? Sowieso is Oekraïne schuldig’. Niet omdat Oekraïne het toestel zou hebben neergeschoten – al wordt die mogelijkheid, die door het internationale Joint Investigation Team is uitgesloten, door de andere onderzoeker wel opengelaten – maar omdat het land het luchtruim openhield.

Volgens Compagner bedragen de kosten voor het drukken van De Andere Krant 6.500 euro. Via crowdfunding wordt geprobeerd daarin te voorzien. Een anonieme zakenman zou garant staan, mocht er niet voldoende geld worden opgehaald. NRC ontvangt via Compagner twee teksten van de vermeende geldschieter die schrijft eventueel later in de openbaarheid te willen treden. Voorlopig zou hij het risico op imagoschade voor zijn bedrijf te groot achten. Ook deze vermeende geldschieter schrijft te worden gedreven door angst voor een militair conflict met Rusland als gevolg van pro-Amerikaanse berichtgeving in de media. Hij verwijst naar de Amerikaanse inval in Irak in 2003. Volgens de Verenigde Staten beschikte Saddam Hoessein over massavernietigingswapens, maar die werden nooit aangetroffen. De anonieme, mogelijke geldschieter: „Ik ben heel bang dat de huidige mainstream journalisten een immens veel groter bloedbad mogelijk maken, door NIET de juiste vragen te stellen. Door de bad guys en de good guys te verwisselen”.

Correctie (28-03-2018): In een eerdere versie van dit stuk werd gesproken van de aanslag met gifgas op ex-spion Skripal in Londen. Dat moet Groot-Brittanië zijn. Hierboven is dat aangepast.