Hulporganisaties: onderzoek naar beroepsregister voor medewerkers

Hulporganisaties willen een beroepsregister van medewerkers, om te voorkomen dat hulpverleners die zich schuldig hebben gemaakt aan seksueel misbruik of ander wangedrag, bij een andere organisatie weer aan de slag kunnen.

In een gesprek met Kamerleden over misstanden in de noodhulp, gaven organisaties als het Rode Kruis, Cordaid en Save the Children aan de mogelijkheden te onderzoeken.

Daarbij kijken ze ook hoe een sector als de kinderopvang dit heeft geregeld. Met zo'n personen- of beroepsregister worden medewerkers voortdurend gescreend op strafbare feiten die belemmerend of bezwaarlijk zijn bij het werken met kinderen.

'Humanitair paspoort'

Ook kijken hulporganisaties of er een zogenoemd 'humanitair paspoort' kan komen, waarmee alleen vooraf gescreende en goedgekeurde medewerkers in rampgebieden aan de slag kunnen.

Aanleiding is een reeks schandalen bij internationale hulporganisaties die recent naar buiten zijn gekomen. Oxfam kwam onder vuur te liggen nadat bekend was geworden dat een aantal hulpverleners zich in Haïti na de aardbeving in 2010 te buiten was gegaan aan feesten, waarbij mogelijk ook minderjarige prostituees aanwezig waren.

Ook bij organisaties als Artsen Zonder Grenzen, Plan International en het Internationale Rode Kruis hebben medewerkers zich schuldig gemaakt aan seksueel misbruik of wangedrag. Voor zover bekend waren er geen Nederlanders bij betrokken.

'Malverseurs'

Cordaid-directeur Zevenbergen wijst erop dat je van Nederlandse hulpverleners wel een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) kunt vragen, maar dat dit niet geldt voor mensen in het buitenland. Hij betreurt het dat alle procedures en referentie-checks blijkbaar niet kunnen voorkomen dat "malverseurs", zoals hij ze noemt, steeds weer werk vinden in de internationale hulpverlening.

Zevenbergen hoopt met een humanitair paspoort of een beroepsregister "de goeien van de slechteriken te kunnen onderscheiden". Hij wil dat "die slechteriken bij ons niet meer aan het werk komen, hoe ingewikkeld dat internationaal ook is".

'We hebben altijd haast'

Directeur Kraan van Save the Children benadrukt dat er een systeem moet komen waarbij elk personeelslid dat aankomt op een bepaalde plek waar een ramp is of een acute crisis, onmiddellijk aan de slag kan, zonder dat er vragen hoeven te worden gesteld of iemand deskundig is, een VOG heeft en van onbesproken gedrag is. "Want we hebben altijd haast."

Probleem zit wat Kraan betreft vooral bij de achtergrondchecks van lokaal personeel, dat soms snel moet worden ingehuurd. Zo'n onderzoek is vaak moeilijk uit te voeren en kan volgens hem vertragend werken.