Clinton won twee miljoen meer stemmen dan Trump

Het verschil tussen Clinton en Trump is in twee weken flink toegenomen. Op de verkiezingsavond stond Clinton nog met zo'n kwart miljoen stemmen voor. Elk uur, zo blijkt uit de telling van het onpartijdige Cook, wordt Clintons marge groter en groter.

Dit is nu de vijfde keer in de geschiedenis van de VS dat een president het Electoral College wint terwijl hij veel minder stemmen heeft gekregen dan zijn tegenstander. In de afgelopen zestien jaar zijn de Democraten twee keer de dupe geworden van het volgens sommigen onrechtvaardige systeem.

De Democratische senator Barbara Boxer is zo woedend over het feit dat Trump dankzij het Electoral College president is geworden, dat ze dinsdag een wetsvoorstel indiende om het college snel af te schaffen. Het is echter uitgesloten dat het Congres, dat eerder soortgelijke voorstellen afwees, zich achter het plan zal scharen. Een meerderheid van de Democraten en de Republikeinen wil niet af van het college.

Ook de duizenden demonstranten die in diverse steden protesteren tegen Trumps verkiezing, wijzen er voortdurend op dat hij minder stemmen heeft gekregen dan Clinton. Het nieuws over de één miljoen extra stemmen van Clinton, zal de protesten alleen maar aanwakkeren. 'Hij is niet onze president', roepen de boze demonstranten. 'Ze huilen krokodillentranen', aldus Trumps adviseur Kellyanne Conway.

Clinton passeerde de grens van een miljoen dankzij stemmen uit Maryland. Er moeten nog steeds stemmen worden verwerkt uit Californië, Utah en Washington. In Michigan is het verschil zo klein, dat de einduitslag nog altijd moet worden vastgesteld. Het verschil tussen Clinton en Trump is landelijk nu 1,5 procentpunt. Clinton werd gesteund door 48,1 procent van de Amerikanen en Trump door 46,6 procent. In het Electoral College leverde dat Trump 290 kiesmannen op en Clinton 'slechts' 232. Voor het presidentschap waren 270 kiesmannen nodig.

Electoral College

Het Electoral College bestaat uit 538 personen (kiesmannen) afkomstig uit alle vijftig staten van de VS. Het aantal kiesmannen per staat is afhankelijk van hoeveel inwoners een staat telt. Zo heeft het bevolkingsrijke Californië 55 kiesmannen en Idaho slechts 4. Wie de meeste stemmen wint in een staat, krijgt alle kiesmannen. Voor het presidentschap zijn 270 kiesmannen nodig. Voorstanders zeggen dat het kiescollege kandidaten dwingt alle 50 staten serieus te nemen.

Al Gore

Volgens Boxer moet de president voortaan worden gekozen op basis van de popular vote. En het liefst al vanaf 2020. 'In mijn leven heb ik nu twee verkiezingen meegemaakt waarin de winnaar niet de meeste stemmen won', aldus Boxer, wijzend op de presidentsverkiezingen van 2000 toen de Democraat Al Gore tot woede van veel Amerikanen ook aan het kortste eind trok.

Hij kreeg toen meer stemmen dan George W. Bush. Het verschil was echter kleiner dan nu: iets meer dan een half miljoen stemmen. Vicepresident Gore kreeg 48,4 procent en Bush 47,9 procent. Na een hertelling in Florida, won Bush de staat met een verschil van 538 stemmen. Hierdoor passeerde hij de grens van 270 kiesmannen. Als Gore echter zijn thuisstaat Tennessee had gewonnen, was hij en niet Bush de president geworden. Ook zijn besluit om president Clinton niet in te zetten tijdens de campagne, vanwege het Monica Lewinsky-schandaal, heeft Gore de steun van veel Democratische kiezers gekost.

Veroveren

Boxer: 'Dit is de enige functie in het land waarvoor je meer stemmen kan krijgen en toch het presidentschap kan verliezen. Het Electoral College is een ouderwets, ondemocratisch systeem dat niet past in onze moderne samenleving. Het moet onmiddellijk worden veranderd.'

Clinton vergaarde vooral veel stemmen in grote Democratische staten zoals Californië, waar de Republikeinse tegenstrever traditioneel geen kans maakt. Trump wist het Electoral College te winnen door een paar Democratische staten in het industriële mid-Westen te veroveren, zoals Wisconsin. President Obama leverde maandag indirect kritiek op Clintons campagne. Hij betoogde dat hij zich in 2008 en 2012 overal liet zien en voor elke stem vocht. Clinton verscheen niet één keer in Wisconsin sinds juli.

Trump voelt steeds meer de druk van Clintons boze aanhangers. Hoe meer erop wordt gehamerd dat hij aanzienlijk minder stemmen kreeg, hoe moeilijker het voor hem wordt om te roepen dat hij een mandaat heeft voor zijn omstreden plannen. Op dinsdag liet Trump op Twitter weten dat hij ook de popular vote had gewonnen als de verkiezing daarop was gebaseerd. 'Dan had ik campagne gevoerd in New York, Florida en Californië en dan had ik nog groter en makkelijker gewonnen', aldus Trump. 'Het Electoral College is eigenlijk goed omdat in dit systeem alle staten ertoe doen, inclusief de kleinere. Campagne voeren is heel anders.'

In 2012 dacht Trump nog heel anders over het Electoral College. Hij noemde het systeem 'een ramp voor de democratie'. 'Meer stemmen staat gelijk aan verliezen', tweette hij toen verontwaardigd. 'Revolutie!' Tegenstanders van afschaffing van het kiescollege wijzen erop dat slechts een paar grote staten, zoals Californië, New York en Florida, de verkiezingen zullen gaan bepalen als 'de meeste stemmen' gaat gelden. Clinton won bijvoorbeeld een zesde van haar stemmen, zo'n 10,7 miljoen, in slechts twee staten: Californië en New York.