Het kabinet wil welbewust het volk dom houden
Sommigen zeggen: "Ik ben tegen referenda, maar aan dit referendum, over de sleepwet, doe ik toch mee, want dat vind ik heel belangrijk."
Zo'n opmerking ergert me. Alsof er geen andere zaken te bedenken zijn die ook referendabel zouden zijn. Alsof heel toevallig net alleen deze wet aan de voeten van het volk moet worden gelegd.
Heel vroeger was ik ook tegen referenda, maar daar denk ik tegenwoordig toch anders over. Onze democratie vertoont roestplekken en moet worden vernieuwd, en een referendum heeft vernieuwende elementen in zich.
Een argument waarom werd mij aangereikt door columnist Erdal Balci in de Volkskrant. Hij vertelt hoe in totalitaire regimes het denken wordt beknot en hoe democratie en vrijheid de hersens juist scherpen. Hij schrijft: 'Vrijheid is zuurstof. Vrijheid is schitterende creativiteit.'
Zeer mee eens.
Iemand schreef ook dat wij - burgers - ingewikkelde wetten niet kunnen begrijpen. We moeten het overlaten aan de politieke specialisten.
Als een wet zo ingewikkeld is dat wij hem niet kunnen begrijpen, is het meestal een slechte wet.
Maar stel dat zo'n wet inderdaad te ingewikkeld is, dan wordt hij juist inzichtelijk door hem referendabel te maken.
Men gaat hem voortdurend uitleggen, op YouTube, Twitter en Facebook.
Een referendum bewijst kortom de stelling dat je wijzer wordt van meer democratie.
Het vreemde is dat ons kabinet - inclusief D66 (nota bene de 'referendumpartij') - dit niet wenst in te zien. Het is derhalve niet overdreven te stellen dat ze welbewust het volk dom willen houden.
De lijkrede van Pericles (431 voor Christus, 'De godin der overreding zat op Pericles' lippen') beschouwt men over het algemeen als de eerste keer dat er goede argumenten voor de democratie waren.
Pericles zegt: "Wij hebben een staatsvorm die geen navolging is van andere instellingen en tradities; veeleer zijn wij zelf een voorbeeld voor menig ander, dan dat anderen ons tot voorbeeld strekken. Zijn naam is democratie, omdat invloed op staatszaken bij ons niet een voorrecht is van weinigen, maar een recht van velen."
Een recht van velen.
Die velen wordt nu een recht ontnomen. Het recht om een referendum te houden.
Pericles aan het eind van zijn rede: "Onze burgers behartigen hun eigen aangelegenheden, maar ook die van de gemeenschap, hun werkzaamheid op andere terreinen doet aan hun kennis van staatszaken niets tekort."
Dat referendum moet terug.
Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief.
Reageren? t.holman@parool.nl
Als een wet zo ingewikkeld is dat wij hem niet kunnen begrijpen, is het meestal een slechte wet