De logische overwinning van Poetin, de eenzame leider

"Dit is de grootste overwinning in de achttien jaar dat Poetin aan de macht is", zegt correspondent David Jan Godfroid. Gisteren werd de zittende president van Rusland met ruim 76 procent van de stemmen herkozen. "Ondanks de meldingen van fraude en de uitsluiting van zijn voornaamste uitdager Navalny is het duidelijk dat de overgrote meerderheid van de Russen nog steeds achter hem staat."

De opkomst was volgens de Centrale Kiescommissie 67,5 procent. Dat is iets hoger dan bij de laatste presidentsverkiezingen in 2012, toen ruim 65,2 procent van de kiezers een stem uitbracht.

De overwinningstoespraak van gisteravond laat op een groot plein in Moskou was symbolisch, zegt Godfroid in het NOS Radio 1 Journaal. "Poetin stond niet tussen zijn mensen, maar ervóór. Hij is de leider, maar het leek daardoor ook een eenzame man. Verder was er ook wel iets van opluchting aan zijn gezicht af te lezen. Hij had hoog ingezet en is daarvoor kennelijk beloond. Maar het 'Rusland, Rusland' dat hij samen met het publiek scandeerde, was al vrij snel weer afgelopen."

De ruime overwinning is geen verrassing, zegt Godfroid. "Als Russen het gevoel hebben dat ze worden aangevallen, scharen ze zich achter hun leider. Ze voelen dat het 'grote boze Westen' hen onderuit wil halen met sancties vanwege de annexatie van de Krim, met de beschuldigingen van het neerhalen van de MH17, de inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen en recent nog de beschuldiging van de aanslag op de Russische oud-dubbelspion Skripal."

Dubbelagent Sergej Skripal werd begin deze maand in Engeland aangevallen met een zenuwgas. "Poetin benadrukte gisteren dat Rusland niets met de aanval te maken heeft", zegt de correspondent. "Hij zei dat Rusland zijn hele voorraad zenuwgas heeft vernietigd." De beschuldigingen noemde hij "absurd en nonsens", maar volgens Godfroid zei Poetin daarbij wel iets opvallends. "Hij zei niet dat Rusland zoiets überhaupt nooit zou doen, maar hij zei dat het land zoiets nooit zou doen 'aan de vooravond van de presidentsverkiezingen en het WK voetbal'. Misschien was het een verspreking, maar het was wel opmerkelijk."

De vele meldingen en opgedoken filmpjes over verkiezingsfraude zullen geen gevolgen hebben. "De Centrale Kiescommissie heeft gezegd dat er gevallen van stembusfraude zijn gemeld, maar volgens de commissie heeft dat geen invloed op de uitslag. Dus we zullen nooit weten op welke schaal er is gefraudeerd."

Ook voorafgaand aan de verkiezingen gebeurde er van alles waar je vraagtekens bij kunt plaatsen, zegt Godfroid. "De belangrijkste oppositieleider Aleksej Navalny was uitgesloten vanwege een veroordeling voor verduistering. Daarnaast deed Poetin niet mee aan de debatten, waar de andere zeven kandidaten elkaar figuurlijk de hersens insloegen. Maar tegelijkertijd kreeg Poetin in de media alle aandacht voor zijn presidentiële taken. Dat heeft hem behoorlijk op voorsprong gezet."

Daarmee zijn deze verkiezingen tekenend voor de Russische samenleving, zegt de correspondent. "Het script wordt geschreven door de macht, door Poetin, en de media verspreiden het. Zo is het nog steeds. Alternatieve geluiden zijn niet of nauwelijks hoorbaar."