De verkiezingen zullen een slachting aanrichten

'De stad mag u dankbaar zijn.' Met die woorden sloot waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen woensdagavond de laatste vergadering af van de huidige gemeenteraad.

Het zit erop, de termijn is verstreken, na 21 maart treedt een nieuwe raad aan.

Het waren, zacht gezegd, vier bewogen jaren. Emotionele ook, zeker toen de voorzitter van de raad, burgemeester Eberhard van der Laan, begin 2017 zijn ziekte bekendmaakte, daarna nog maanden doorwerkte, maar zich uiteindelijk toch moest terugtrekken en niet lang daarna overleed. In deze emotionele achtbaan ging het werk in de raad gewoon door.

Deze gemeenteraad nam ingrijpende besluiten, historische zelfs. Zoals de vernieuwing van het erfpachtstelsel dat al meer dan honderd jaar bestaat.

Een dossier dat wethouder Eric van der Burg veel kritiek opleverde en dat hem tijdens de campagne nog altijd achtervolgt.

Een andere fundamentele beslissing heeft te maken met de woningmarkt, die in Amsterdam een nogal overspannen indruk maakt. Voortaan valt veertig procent van de nieuwe woningen in het sociale segment en nog eens veertig procent in de middenhuur. Een ­besluit dat de woningmarkt ingrijpend kan veranderen.

De raad herbergde een linkse meerderheid van SP, GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren en, bij tijd en wijle, de Partij van de Ouderen.

Zodoende kon de lokale politiek flink ingrijpen in de woningmarkt, de winkelstraten en toeristen opzadelen met hogere belastingen.

Regulering die je niet snel zou verwachten van een college met twee liberale partijen, VVD en D66, maar de SP shopte regelmatig bij haar linkse broeders.

Terwijl de rest van Amsterdam genoot van vrije avonden, naar de Champions League keek of zat te Netflixen, debatteerden raadsleden, soms tot diep in de nacht, over de toekomst van de stad.

Is de stad hen ook werkelijk dankbaar?

Niet echt.

De verkiezingen van woensdag zullen een slachting aanrichten. Als we de peilingen mogen geloven zal minder dan de helft terugkeren.

Slechts twee van de zittende partijen maken kans op zetelwinst: GroenLinks en Partij voor de Dieren. De rest krijgt billenkoek of mag hopen hun zetels te behouden.

Het podium moet worden gedeeld met nieuwkomers: Denk, Forum voor Democratie (FvD), Bij1 en, wie weet, ChristenUnie en 50Plus.

Partijen die, zacht gezegd, niet bang zijn voor een beetje discussie. Ze zullen de boel opschudden.

Want de huidige raad is er een van de gevestigde orde. Deze partijen konden behoorlijk tekeer gaan, twee jaar geleden waarschuwde veteraan Eric van der Burg nog voor de slechte sfeer in de raad. D66 ging niet lekker met de PvdA en ook binnen de coalitie rommelde het.

Maar als het erop aankwam sloot de raad ook de rijen. De opvang van vluchtelingen in de stad was geen punt van discussie: unaniem gingen de partijen akkoord. Zoals iedereen de aanpak van straatintimidatie steunde en het initiatief voor het Slavernij­museum.

Alles onder het motto: zo doen wij dat in Amsterdam.

Deze tijden van unanimiteit keren na de verkiezingen niet meer terug. Nieuwe partijen hebben lak aan conventies en zullen van alles aan de orde stellen.

De nieuwkomers staan ook nog eens lijnrecht tegenover elkaar, Denk en Bij1 versus Forum voor Democratie. Bovendien zal het nieuwe college bestaan uit de gevestigde ­orde, met GroenLinks, D66, aangevuld met PvdA, VVD of SP. Daartegenover staat een verdeelde, onervaren oppositie die zich wil en zal laten gelden.

Dat gaat knetteren.

Politiek verslaggevers Michiel Couzy en Ruben Koops belichten beurtelings op zaterdag in 'Republiek Amsterdam' een politiek onderwerp uit de stad.

Reageren? m.couzy@parool.nl