Wie wil er nog vechten voor dit land?
Wierd Duk is een journalist die voor De Telegraaf speurt naar de stand van het land en daarbij nogal eens stuit op mensen die daar geen rooskleurig beeld bij hebben. Afgelopen week postte Duk op Twitter een lijstje waaruit bleek dat Nederlanders van alle Europeanen het minst bereid zijn om te vechten voor eigen land. Slechts 15 procent van onze landgenoten toont sneuvelbereidheid.
Het is een oud lijstje dat afkomstig is van het Bulgaarse onderzoekscollectief WIN/Gallup International dat in 2014 een enquête liet uitvoeren in 64 landen. Alleen Japanners (11 procent) hebben nog minder vechtlust dan Nederlanders. Marokkanen en Fijiërs laten zich in groten getale (94 procent) onder de wapenen roepen. Van de verschillende geloven tonen moslims (78 procent) en hindoes (77 procent) de meeste vechtbereidheid, terwijl van het pacifistische beeld van het boeddhisme (66 procent zou willen vechten voor het vaderland) ook weinig overblijft. Maar klopt het onderzoek?
De tekst loopt hieronder door.
Op zijn minst bevat het een hoop slordigheden. Op de website van het onderzoeksbureau staat in de tekst dat de sneuvelbereidheid van Duitsland 13 procent is, lager dan Nederland. Klikt men op het lijstje dan staan onze oosterburen ineens met 18 procent boven Nederland.
Misschien een kleine slordigheid, maar De Volkskrant groef ten tijde van publicatie van het onderzoek iets dieper en schoot een paar gaten in het rapport.
De vraag waarop 1.050 Nederlanders hadden geantwoord was ‘Als Nederland betrokken raakt bij een oorlog, zou je willen meevechten om Nederland te verdedigen?‘ Een vraag die je kunt interpreteren als meevechten in Afghanistan of Irak als onderdeel van de ‘war on terror‘. Dat is nogal iets anders dan wanneer de Belgen, Fijiërs of Marokkanen ons land binnenmarcheren.
Het zou voor het antwoord nogal wat uitmaken wie de agressor is. Besluit het kabinet ten oorlog trekken om Vlaanderen te veroveren dan vermoed ik dat weinigen daar zin in hebben, terwijl het verdedigen van het land waarschijnlijk op meer populariteit kan rekenen.
Ook werd het onderzoek niet overal op dezelfde manier afgenomen en er waren de onvermijdelijke taalproblemen. NRC Handelsblad liet het onderzoek een jaar later herhalen en toen bleek 24 procent van de Nederlanders bereid om te vechten voor het vaderland. Iets wat volgens het onderzoeksbureau geen spontane eruptie van vaderlandsliefde was, maar mogelijk te linken was aan de aanslagen in Parijs en de aanrandingen in Keulen. Nederlanders zouden daardoor het gevoel hebben dat belangrijke zaken als vrijheden voor vrouwen of homo’s, of religieuze vrijheden op de tocht zouden staan. Al werd niet duidelijk of het onderzoeksbureau deze link had gemeten of dat dit een slag in de lucht was.
Kortom, we weten bijzonder weinig over de stand van het land aangaande de opofferingsgezindheid voor de natie. Dat een ervaren journalist als Duk (en velen anderen voor hem) zo’n lijst zonder context de wereld inslingert, maakt mij enigszins boos.
Sommige volgers van Duk zagen in het lijstje het bewijs dat ons land door de elite is weggeven aan Brussel en dat het volk daar niet voor wil vechten. Of dat Nederlanders simpelweg lafbekken zijn. Dat is een manier om het te beschouwen. Het ondeugdelijke lijstje kan net zo goed met trots worden aangevoerd. Landen die hoog scoren op vechtbereidheid hebben vaak relatief recent te kampen gehad met externe agressie, binnenlandse onlusten of een opstandige regio. En wat is er — goed beschouwd — mis met de onwil om elkaar niet overhoop te schieten?
