Journalisten vaker bedreigd, maar ‘bang’ voor aangifte

Het aantal journalisten dat wordt bedreigd ligt waarschijnlijk nog hoger dan nu al bekend is. Het aantal stijgt, maar veel journalisten doen nog geen aangifte, waardoor het probleem nog groter is dan nu al wordt gedacht.

Tobias den Hartog 14-03-18, 11:16 Laatste update: 14-03-18, 11:40

Journalisten worden voorzichtiger door de bedreigingen en dat heeft dus gevolgen voor de persvrijheid
Marjolein Odekerken, onderzoeker

Dat heeft onderzoeker Marjolein Odekerken vanmorgen gezegd in de Tweede Kamer. Daar wordt vandaag gesproken over bedreigingen aan journalisten.

Volgens Odekerken zien veel journalisten af van het doen van aangifte, omdat ze ‘bang zijn’ dat dit nog meer bedreigingen uitlokt. ,,Zij zijn bang, omdat het als een rode lap op een stier werkt.''

Volgens de Nationale Politie werden er vorig jaar 59 agressie- en geweldsincidenten geregistreerd, waarbij 45 keer aangifte werd gedaan. In twaalf gevallen ging het om mishandeling. Ook de politie vermoedt dat journalisten vaak geen melding maken van incidenten.

Steeds ernstiger

Volgens criminologe Odekerken worden de bedreigingen aan journalisten steeds ernstiger, zo bleek ook uit haar onderzoek van vorig jaar. Ze ondervroeg 638 journalisten. 61 procent van hen zei wel eens geïntimideerd te zijn tijdens het werk. Maar liefst 22 procent gaf aan maandelijks te maken te hebben met bedreigingen.

Odekerken ziet dat de persvrijheid in het geding is. ,,Journalisten worden voorzichtiger door de bedreigingen en dat heeft dus gevolgen voor de persvrijheid, terwijl journalisten juist ongehinderd hun werk moeten kunnen doen.''

Beveiliging

Het berust volgens mij op toeval dat er nog geen heel ernstige ongelukken zijn gebeurd
John van den Heuvel, misdaadjournalist

Veel van de bedreigingen worden online geuit, maar de cijfers herbergen ook veel ernstiger gevallen. Momenteel worden misdaadverslaggevers Paul Vugts (Het Parool) en John van den Heuvel (de Telegraaf) bijvoorbeeld beveiligd door de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB). Vugts staat al maanden op een dodenlijst van de Amsterdamse onderwereld.

Vugts is blij met de aandacht voor de bedreigingen, maar waarschuwt tegelijk voor onderbezetting bij de DKDB. ,,Zij staan mij hele dagen bij. Van ’s ochtends vroeg, tot aan de avondklussen. Dat zijn steeds dezelfde mannen. Ze sputteren niet, maar het lijkt mij een weeffout. Het is geen gezonde situatie dat zij 18, 20, 24 uur achtereen werken. Iemand zei: het zou niet goed zijn als er nóg een journalist bij zou komen. Dat lijkt mij geen goed teken.''

Van den Heuvel heeft ‘al sinds de jaren 90’ met bedreigingen te maken, maar ziet de ernst toenemen. ,, Het berust volgens mij op toeval dat er nog geen heel ernstige ongelukken zijn gebeurd. Het is de laatste jaren gewoon toegenomen. In aantal, maar ook in intensiteit.''

Normaal

NTR-journalist Danny Ghosen hekelt de handelwijze van de politie. ,,Mishandeling, bekogeld worden met stenen: het is normaal geworden. Als we de politie bellen, zeggen ze: ‘ja, je lokt het zelf uit’. Ik mijd heel veel wijken, want ik weet dat ik met of zonder camera aangevallen zal worden. De politie moet het serieuzer gaan nemen.''

Ruud Verkuijlen, van de Nationale Politie ‘herkent dat beeld niet’. ,,Het uitgangspunt is dat we alle aangiftes en meldingen serieus nemen. We merken wel dat journalisten niet alles melden en dat is niet hoe wij het zouden willen zien. Wij kunnen wel pas in actie komen áls er een aangifte wordt gedaan.’’