Kunnen we de wereld eigenlijk wel voeden?
Bij je geboorte in deelde je de aarde met miljard mensen. Nu zijn dat er 7,6 miljard, ofwel keer zoveel. En tot 2050 zullen daar naar verwachting nog 2,2 miljard mensen bij komen. De uitdaging: wereldwijd tien miljard monden voeden met een beperkt landbouwoppervlak.
De Verenigde Naties willen de wereld in 2030 hongervrij hebben. Een fikse kluif, want ruim één op de tien mensen lijdt nu chronisch honger – wereldwijd zijn dat 815 miljoen mensen. In Afrika is je kans op ondervoeding zelfs één op de vijf.Scroll verder...
De afgelopen twee decennia boekten veel landen vooruitgang, maar de ‘Global Hunger Index'-score van Afrikaanse landen blijft alarmerend. Zeker die van conflictgebieden, zoals de Centraal Afrikaanse Republiek.
Daarbij verwacht men tot 2050 een verdubbeling van de Afrikaanse bevolking, naar 2,2 miljard mensen.
En ook de VS, Indonesië, Pakistan en Afghanistan zullen flink groeien. De Nederlandse bevolking blijft vrijwel hetzelfde.
De wereldwijde vraag naar goed voedsel loopt nog verder op door de toenemende verstedelijking en welvaart. Naar verwachting woont in 2050 tweederde van de wereldbevolking in steden. In Amerika en Europa is dat nu al zo’n driekwart van de bevolking.
En in Afrika en Azië zal dit toenemen tot zo’n 60 procent van alle inwoners. Het leven in de stad gaat gepaard met een calorierijker dieet, omdat er meer hoogwaardig voedsel binnen handbereik is.
Door de verstedelijking en industrialisering neemt het aantal mensen dat in armoede leeft snel af. Dertig jaar geleden was je kans om op deze wereld in extreme armoede geboren te worden nog één op de drie.
Nu is die kans minder dan één op de tien. Vooral in Azië is de armoede de afgelopen decennia sterk gedaald.
De voedselproductie moet minstens anderhalf keer zo groot worden als we straks twee miljard extra, en welvarender, monden moeten voeden. Voor veeteelt en landbouw gebruiken we nu al een oppervlak ter grootte van Afrika, het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië samen, als we het op de kaart allemaal op één hoop vegen.
Een grotere voedselproductie moet het liefst niet ten koste gaan van de resterende 34 procent landoppervlak met natuurlijke begroeiing, een gebied ter grootte van Noord- en Zuid-Amerika. De rest van het aardoppervlak is te onherbergzaam voor plantengroei.
Er valt nog wel veel winst te behalen in de bestaande landbouwgebieden. Vooral in sub-Sahara-Afrika, waar de grootste bevolkingsgroei wordt verwacht. De afgelopen dertig jaar bleef Afrika namelijk achter op landbouwgebied.
In Latijns-Amerika en Azië werd de opbrengst per hectare bijna anderhalf keer zo groot door uitgebreide investeringen in nieuwe landbouwtechnologie en irrigatie.
Veel Afrikaanse landen investeerden nauwelijks en in sommige landen daalde de opbrengst per hectare zelfs. Als er niets verandert zal Afrika in 2030 voor 110 miljard dollar aan voedsel moeten importeren.
Dit brengt economische en politieke afhankelijkheid met zich mee: een handvol welvarende landen domineert de export van belangrijke basisvoedingsmiddelen als maïs, tarwe, rijst en aardappelen. De Nederlandse export hiervan staat wereldwijd op de veertiende plaats.
Nieuwe technologie kan de Afrikaanse landbouw, die nu sterk afhankelijk is van natuurlijk regenval, ook minder kwetsbaar maken voor de gevolgen van klimaatverandering, zoals droogte of overstromingen.
De mogelijke negatieve klimaateffecten laten zich nog lastig voorspellen, maar alleen al de snelle bevolkingsgroei maakt het noodzakelijk om nu al te werken aan ons voedsel voor de toekomst.
AuteurMirjam Leunissen
Wereldbank - World Development Indicators, depth of the food deficit 2016, poverty headcount ratio 1990 - 2013
UN Food and Agriculture Organisation, FAO-GAEZ - Food supply 2013, land use, rainfed and irrigated cultivated land 2000, crop yield ratio 2000, crop yield 1986 - 2016, crop export 2013, State of Food and Agriculture Report 2017, The State of Food Security and Nutrition in the World 2017, Agricultural Outlook 2017-2026
Global Hunger Index - GHI score 2017, Global Hunger Index Report 2017, Global Nutrition Report 2017
United Nations - World Population Prospects 2017 Revision, World Urbanization Prospects 2014 Revision
Hoe voeden we 10 miljard monden in 2050?
De Volkskrant zoekt het de komende maanden uit in De Voedselzaak
Deel dit verhaal