Je merkt er weinig van, maar het wordt steeds donkerder op aarde
VIDEOWekelijks geeft Het LAB, het zusje van de Universiteit van Nederland, antwoord op een wetenschappelijke vraag. Deze week: waarom wordt het heelal steeds groter en groter? Sterrenkundige Joeri van Leeuwen (Universiteit van Amsterdam en het Astron) legt het uit.
Je merkt er misschien weinig van, maar het wordt steeds donkerder op aarde. Hoe dat komt? Het heeft alles te maken met het uitdijen van ons sterrenstelsel. In het begin der tijden was het heelal een stuk kleiner dan het nu is. Het is bijna niet voor te stellen, maar ooit was het hele heelal niet groter dan een sinaasappel. In deze sinaasappel lag alles besloten; alle sterren die zich in het heelal bevinden. Een enorm hete bol met een zeer hoge dichtheid, met ontzettend veel energie.
Door de oerknal, 14 miljard jaar geleden, is die sinaasappel uit elkaar geklapt en begon het heelal met uitdijen. De eerste sterrenstelsel begonnen zich te vormen en het heelal koelde langzaam af.
Een eeuw geleden is door de Amerikaanse astronoom Edwin Hubble ontdekt dat alles in het heelal nog steeds aan het uitzetten is, dus ook de ruimte om de sterren heen. Eind jaren 90 is ontdekt dat alles steeds sneller uitzet. Op deze manier wordt het heelal dus steeds groter.
Krentenbol
Je kunt dit vergelijken met het bakken van een krentenbol. Als het deeg gaat rijzen, gaan de krenten steeds verder uit elkaar bewegen ten opzichte van de krent in het midden. Dit gebeurt ook met de sterren in ons heelal: de lichtbronnen gaan verder van ons af staan en op aarde wordt het donkerder.
Het heelal is in de laatste paar miljard jaar zo leeg en koud geworden, dat er een andere vorm van energie vrijkomt: donkere energie. Die laat het heelal nog verder uitzetten en zo bewegen alle sterren en planeten zich nog verder van ons af. Wanneer je een filmpje hiervan zou maken en achterstevoren zou afspelen, zie je dus alle sterren en planeten uiteindelijk weer samengevoegd worden tot die ene sinaasappel.
Niet een heel optimistisch verhaal, net nu de dagen weer langer beginnen te worden en het weer langer licht is. Maar zoals wel vaker in de astronomie, laten de gevolgen nog een behoorlijk tijdje op zich wachten. Over een jaar of 20 miljard zitten we op aarde pas echt in het donker. Dat duurt dus nog wel even.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Je kent hem van Jurassic Park en nu blijkt die film nog te kloppen ook: de triceratops was een kuddedier
Leiden -
VIDEO
Zo kun je tijdreizen op een Segway
Wekelijks geeft Het LAB, het zusje van de Universiteit van Nederland, antwoord op een wetenschappelijke vraag. Deze keer: kun je volgens de wetten van de wetenschap tijdreizen? En wat heeft een Segway daarmee te maken? Sterrenkundige Joeri van Leeuwen (Astron en Universiteit van Amsterdam) geeft het antwoord. -
VIDEO
Zo vergeet je nooit meer de namen van iedereen op een feestje
Wekelijks geeft Het LAB, het zusje van de Universiteit van Nederland, antwoord op een wetenschappelijke vraag. Deze keer: hoe onthoud je wél alle namen van de aanwezigen op een feestje? -
Wetenschappers zien voor het eerst seks tussen mannelijke bultrugwalvissen
Wetenschappers zijn in de wateren van Hawaï getuige geweest van een bijzondere ontmoeting tussen twee bultrugwalvissen. Voor het eerst waren de onderzoekers namelijk in staat om de penetratie tijdens de geslachtsgemeenschap van de walvissoort op beeld vast te leggen. Het was óók de eerste keer dat homoseksueel gedrag van bultruggen werd gezien: het bleek om twee mannetjes te gaan. -
Schoonmaaktip
Je huis weer ‘lenteproof’: maak deze fout niet met je vitrage
Weg met de winterdip en hallo schone lei: de voorjaarsschoonmaak staat voor de deur. Met deze praktische tips van schoonmaakexpert Marja Middeldorp wordt jouw huis weer spic en span.
-
PREMIUM
Dit gebeurt er in je hersenen als je chocolade eet
-
-
-
PREMIUM
Luisteren naar de schildpad en de vleermuis: bioakoestiek onthult een wereld van geluid
Dankzij baanbrekende technologieën kunnen we al communiceren met dieren, met bijvoorbeeld walvissen en olifanten. Maar uit onderzoek blijkt ook dat planten geluid produceren. ,,Ons wacht een wereld vol wonderen.‘’ -
Vrouw stuurt dna naar hondenlaboratorium en blijkt 25 procent labrador te zijn
DNA My Dog, een Canadees bedrijf dat genetische tests voor huisdieren uitvoert, heeft het dna van een mens geïdentificeerd als een mix van hondenrassen. Christina Hager, journalist voor de Amerikaanse tv-zender WBZ, stuurde haar dna-monsters naar drie bedrijven voor genetische tests voor huisdieren. Het resultaat dat ze ontving van DNA My Dog was onverwacht en verrassend.
-
Phishing-alarm, test nu of jouw gegevens circuleren onder criminelen
-
27
Elon Musk meldt eerste succesvolle implantatie van hersenchip in mens door Neuralink
Neuralink, een van de bedrijven van miljardair Elon Musk, heeft zondag voor het eerst een chip geïmplanteerd bij een menselijke patiënt. Volgens Musk is de implantatie een succes en herstelt de patiënt naar wens. ,,De eerste resultaten zijn veelbelovend’’, zei Musk in een bericht op sociale mediaplatform X. -
-
PREMIUMINTERVIEW
Ecoloog pleit voor ander landbouwsysteem: ‘De boer is niet de schuldige’