Direct naar artikelinhoud

De doe-het-zelf-burger vecht nu een cultuuroorlog uit in de natuur

Hoe een nieuwe cultuuroorlog in de natuur wordt uitgevochten.

Margriet Oostveen bij De Oostvaardersplassen

Achter een hek rond de Oostvaardersplassen knabbelen wat konikpaarden terughoudend op extra voer, alsof ze zelf inmiddels ook wat verlegen zijn met de hele situatie. Eén oude dame kijkt bezorgd toe: Annet van Arnhem uit Lelystad. 'Flikker de asielzoekers liever dit terrein op', zegt zij. 'Die krijgen wél te eten.'

Even verderop gebaart in het hart van de Nederlandse wildernis een verkeersregelaar in feloranje jopper de auto vriendelijk tot stilstand: 'Komt u voor het schaatsen, of voor de demonstratie?'

Linksaf mogen de burgers die zich niets wensen aan te trekken van de waarschuwingen van weerdeskundigen en toch het gevaarlijke ijs op gaan. Rechtsaf kunnen de burgers die wetenschap ook maar een mening vinden, en die tegen de adviezen van Staatsbosbeheer, dierenwelzijnsexperts, de Dierenbescherming en de Partij voor de Dieren in zorgden dat de aan ondervoeding stervende konikpaarden, edelherten en heckrunderen hier nu worden bijgevoederd. Zoals postbesteller Jos Sanders uit Oude Pekela. 'Ik lust graag een karbonade', zegt Jos sportief. 'Maar zoals ze hier met dieren omgaan: niet normaal.'

Volgens alle deskundigen geeft bijvoeren rond de Oostvaardersplassen alleen meer ellende. Te beginnen met nóg meer overbevolking van dit toch al overvolle stuk afgesloten wilde natuur: een geplande corridor naar andere natuurgebieden is door kabinet-Rutte I geschrapt. Nu zit het wild opgesloten op een te klein terrein, in winters verhongerend.

Demonstratie in de Oostvaardersplassen.

Dit hoogwaardig staaltje natuurplanning moet dus gewoon een dierenpark worden, vinden de demonstranten, met nogal wat boeren onder hen. Die zeggen: wij hebben óók zorgplicht voor onze dieren. En hier grazen er veel meer dan in onze weilanden is toegestaan.

Je ziet veel hartelijk handen schudden, bijna iedereen kent elkaar alleen nog van Facebook. En veel moderne actieborden op een stokje:

'Hekken dicht = zorgplicht'

'Staatsbosbeheer wij pikken het niet meer!'  

'HONGER'

Wandelende kleerkast Corno Gosselink komt steun betuigen namens 'Bouncers Against Animal Abuse'. Er blijken veel horeca-uitsmijters te zijn met een hart voor dieren. Irma Neijman werkt zelf bij de politie, maar redt ook zielige zwerfhonden uit Spanje, en ze wilde deze dieren evenmin laten zitten. Dus Irma's stichting heeft het verkeerstoezicht betaald. En daar komt Belinda Meuldijk, tekstschrijver en ex-vrouw van Rob de Nijs, aanwandelen.

Wetenschap? De wetenschap moet ondergeschikt zijn aan wat wij als volk willen

Organisatoren van de demonstratie zijn pedagogisch jeugdwerker Terenja Bongers en melkveehouder Bart Lubbers uit Arnhem. Bart, die met tien collega's per tractor met hooibalen is gekomen, is 'behoorlijk emotioneel' van de opkomst: zeker een man of duizend.

Belinda Meuldijk zegt achter een luidspreker: 'Het gaat hier om het leed van de dieren én van de mensen die dit moeten aanzien!' Luid applaus. Nogal wat aanwezigen beschrijven hun woede zo. Zij zijn óók slachtoffer.

Terenja Bongers zegt: 'De elite gebruikt dit gebied als een experiment, terwijl een grote groep tegen is.' En Terenja zegt: 'Wetenschap? De wetenschap moet ondergeschikt zijn aan wat wij als volk willen.'

Zelf bijvoeren, tegen alle adviezen in.

Natuur als het volgende front in de cultuuroorlogen: het is even wennen. Toch hebben de mensen die afgelopen week op eigen houtje hooibalen naar de konikpaarden begonnen te gooien wel iets gemeen met de Friezen die de snelweg afzetten tegen anti-Piet activisten. Ook dit zijn doe-het-zelf-burgers, die zich weinig gelegen laten liggen aan hoe zaken in Nederland democratisch worden geregeld. En in Flevoland kregen ze deze week ook nog verdacht snel hun zin.

De provincie Flevoland, die het beheer van de Oostvaardersplassen vorig jaar overnam van het Rijk, wil namelijk ook dat het aantal grote grazers in het gebied wordt teruggebracht en dat er meer mogelijkheden komen voor recreatie. Geen onbelangrijk detail gezien de ontwikkelingen van de afgelopen dagen. Commissaris van de koning Leen Verbeek gaf onder druk van de doe-het-zelf-burgers opdracht de dieren de rest van de winter bij te voederen. Naar eigen zeggen omdat er intussen boswachters werden bedreigd. Leen Verbeek zei vrijdag op Radio 1 tegen Sven Kockelman: 'Op een gegeven moment kantelt een belang waar je mee bezig bent in een ander belang en dat wordt dan dominant.' Maar was dat andere belang werkelijk bedreiging? Of komt het de provincie ook wel goed uit dat de natuurbeschermers even onderop liggen?

Traiteur Willem de Boer deelt aan alle demonstranten gratis koffie, thee en chocolademelk uit: betaald door de provincie. In de nieuwe wildernis is de doe-het-zelf-burger vandaag koning.

Een nieuwe cultuuroorlog.

Bijvoeren of niet bijvoeren, dat is al een paar jaar de vraag

Het is koud, dus er wordt gediscussieerd over de Oostvaardersplassen
Als het gaat vriezen, laait het debat over de grazers van de Oostvaardersplassen weer op. Niet iedereen wil de natuur zijn gang laten gaan. Maar: 'Het bijvoeren bereikt de zwakste dieren niet.'

De Oostvaardersplassen zijn een toonbeeld van de bureaucratisering van wilde natuur op z'n Hollands
En van falend overheidsbeleid en sukkels van politici, schrijft Bert Wagendorp.

Opinie: Oostvaardersplassen zijn speelbal van onverantwoordelijke politici - en de dieren zijn het kind van de rekening
Het besluit van provincie Flevoland om grote grazers in de Oostvaardersplassen bij te voeren, oogt sympathiek, maar is een zeer dieronvriendelijke schijnoplossing, betoogt Femke Merel Arissen, Kamerlid voor de Partij voor de Dieren.

Grazers Oostvaardersplassen toch bijgevoerd: 'Laten we het dan maar professioneel doen'
De heckrunderen, edelherten en konikpaarden in de Oostvaardersplassen krijgen toch extra te eten. De provincie Flevoland, beheerder van het natuurgebied, heeft Staatsbosbeheer de opdracht gegeven de grote grazers tijdelijk bij te voeren.

Dierenliefhebbers brengen hooi voor de hongerige dieren in het natuurgebied van de Oostvaardersplassen, ook al mag dat niet.Beeld Guus Dubbelman / de Volkskrant