Je mag best op je smoel gaan, leer je op het Faal Festival

Diederik Stapel is er, om te vertellen hoe hij zijn carrière om zeep hielp en ‘s lands grootste wetenschapsfraudeur werd. Journaliste Sophie van den Enk spreekt over falen in de opvoeding. Oud-judoka Edith Bosch legt uit hoe perfectionisme je in een ijzeren houdgreep kan nemen. En er is een Pop-up Museum of Failure, waar voorwerpen worden getoond die horen bij de flops des levens - denk aan een stapeltje nooit gepubliceerde manuscripten.

Initiatiefnemer is Remko van der Drift (49), die zelf een halfuurtje faalfitness komt geven. Dat is het trainen van de faalspieren. ,,Die zitten overal in je lijf, maar vooral tussen je oren." De Utrechter noemt zichzelf ‘faalkundige’. Hij heeft - en wie niet? - aan tien vingers niet genoeg om het aantal ‘fuck-ups’ in zijn leven nog te kunnen tellen. Maar anders dan vroeger, doet hij er tegenwoordig veel minder moeilijk over. Hij heeft zijn mislukkingen leren omarmen. Hij heeft zijn vak gemaakt van de vraag hoe ermee te dealen.

Samen met compagnon Saakje Bakker staat hij aan het hoofd van het Instituut voor Faalkunde. Te vinden aan de Plompetorengracht in Utrecht, waar Remko woont in een woongroep. Na een reeks mislukte relaties, één met diezelfde Saakje. ,,Het ging uit omdat ik vreemd ben gegaan. Mijn fout, ja. Die we tenslotte konden zien als een gebeurtenis in ons leven, waarna we ieder verder konden groeien. Niet als liefdespartners, wel als creatieve en zakelijke partners. Het Instituut voor Faalkunde hebben we gebouwd op het fundament van onze mislukte relatie.’’

Twee boeken schreef hij over de kunst van het falen en het omarmen van de imperfectie. Ze heten ‘Fouten maken moet’ en ‘Fouten maken moed’. Hij deelt stickers uit, waarop staat: ‘Als dat maar fout gaat’. ,,Plak maar op een plekje waar je oog er vaak op valt!’’

Het gaat de faalkunde voor de wind. ,,De groeiende populariteit loopt synchroon aan de oplopende druk die mensen voelen. We leven in een enorme prestatiemaatschappij. Succes is mégabelangrijk. Het móet gedeeld. Op Facebook vertel je over je geweldige baan, je droomvakantie, je fantastische relatie. Likes, daar draait het om. Maar we dragen hier natuurlijk wel een masker. Naast succes staat altijd het falen. Dat poetsen we maar liever weg. Dat is toch gek? Succes bereik je doorgaans pas, nadat je een reeks teleurstellingen en mislukkingen hebt doorstaan. Falen is onderdeel van ons succes. Ik ben ook helemaal niet tégen succes. Ik hoop dat het Faal Festival een doorslaand succes wordt. Maar wáárom, vraag ik me af, kunnen we het niet hebben over de hobbels en diepe kuilen in de weg ernaartoe?’’

Vallen en opstaan, daar leer je van. We houden het onze kinderen al voor. Remko: ,,Wat ik doe, is feitelijk dan ook één grote, open deur. We weten allang hoe het zit. Achter ons masker zijn we ook nog iemand anders dan het ego dat we promoten. Punt is, dat we het falen als collectieve samenleving níet accepteren. Dáár gaan we maar door met presteren en scoren. We geven ons over aan de eisen van het perfectionisme, doen alsof er niks mis mag gaan. Faalangst, depressie, burn-out - het zijn gevolgen die we steeds vaker zien, al bij jonge mensen. Alarmerend.’’

Hij heeft een missie: de Nederlander leren te ‘ontkrampen’. ,,We zijn in onze neurotische jacht op succes in een kramp geschoten. Sinds ik mijn eigen falen beter heb leren accepteren, ben ik losser, vrijer en uiteindelijk gelukkiger geworden. Het leven is geen test. Het leven is een cursus. Als we ons daarvan persoonlijk bewuster worden, schieten we als samenleving uit de kramp. De paradox van het hele verhaal is, dat we door te ontkrampen juist béter gaan presteren, en komen tot meer succes.’’

Het Faal Festival wordt gehouden in TivoliVredenburg in Utrecht. Van der Drift hoopt dat het een jaarlijkse terugkerende ‘interventie op het perfectionisme’ wordt. ,,Er is één ding waarvoor we moeten uitkijken. Dat het dúrven falen niet aan zijn eigen succes ten onder gaat.’’

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!