Zuid-Afrika staat op het punt om alle blanke boeren te onteigenen

Dinsdag hebben de afgevaardigden in het Zuid-Afrikaanse parlement hun goedkeuring gegeven voor het onteigenen van boeren zonder enige compensatie. De motie werd ingediend door de linkse partij 'Economic Freedom Fighters' (EFF) en werd gesteund door regeringspartij ANC.

De onteigening is sinds het einde van de apartheid in Zuid-Afrika een erg netelige kwestie. De kersverse president Cyril Ramaphosa sprak tijdens zijn eerste belangrijke toespraak na zijn ambtsaanvaarding medio februari zijn steun uit voor de onteigening van boeren zonder schadevergoeding - zolang de voedselproductie ten gevolge van de maatregel maar de hoogte in zou gaan.

Een groot deel van de landbouwoppervlakte in Zuid-Afrika is - zelfs 24 jaar na het einde van de apartheid - nog grotendeels in handen van blanke boeren. Volgens een recente studie is 73 procent van het agrarisch gebied in blanke handen. In 1994 was dat 85 procent.

"Het gaat om onze waardigheid. We willen geen wraak", zei Julius Malema, die ooit voorzitter was van de ANC-jongeren en nu fractievoorzitter is van het EFF in het parlement. "De tijd van tegemoetkomingen is voorbij, nu is het tijd voor gerechtigheid."

Het Parlement gaf de commissie voor constitutionele zaken de opdracht om tegen eind augustus over deze heikele kwestie te rapporteren. De regeringspartij ANC staat onder druk vóór de parlementsverkiezingen van volgend jaar. Landonteigeningen zouden extra stemmen kunnen opleveren bij een deel van de armere zwarte bevolking.

In buurland Zimbabwe zijn veel boerderijen in verval geraakt na de chaotische en vaak gewelddadige onteigening van boeren. De sterke achteruitgang van de landbouwproductie heeft het land, voorheen bekend als de graanschuur van zuidelijk Afrika, jarenlang in een ernstige economische crisis gestort.

Kort na zijn inauguratie twee weken geleden verklaarde de nieuwe Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa dat hij de overdracht van land van blanke boeren naar zwarte mensen zou versnellen. Maar hij benadrukte wel dat de voedselvoorziening daarbij niet in het gedrang mag komen.