In Terweijde in Culemborg zwijgt iedereen over de autobranden

Een bewoonster van de Culemborgse wijk Terweijde ziet vanuit haar raam dat iemand inbreekt in een auto. De autokraker ziet de getuige waardoor die uit angst voor represailles geen aangifte durft te doen. Dit is in een notendop het probleem, constateren onderzoekers van het Verwey-Jonker Instituut.

In opdracht van de burgemeester keek het instituut naar de problemen in Culemborg, de autobranden in het bijzonder. Sleutelfiguren uit Culemborg werden ondervraagd: mensen werkzaam bij politie, justitie, woningbouwcorporatie, het onderwijs, wijkcoaches, wijkmanagers en de gemeentelijke afdeling openbare orde en veiligheid. Ook werd een aantal 'gewone' Culemborgers ondervraagd waaronder een paar jongeren.

De sfeer in Culemborg is de afgelopen jaren beter geworden, maar een aantal hardnekkige problemen blijft. Naast autobranden is sprake van criminaliteit als drugshandel en woninginbraken. Ook veroorzaakt de jeugd overlast: drugsgebruik, intimiderend gedrag, geluidoverlast en gevaarlijk rijgedrag.

Als het gaat om autobranden, lijkt sprake van gewenning, concluderen de onderzoekers. 'Autobranden horen nou eenmaal bij Culemborg', is een veelgehoorde opvatting.

Lokale experts zeggen dat de autobranden worden gesticht als afrekeningen in de relationele of criminele sfeer of als ondermijning van het gezag. Pyromanie en verzekeringsfraude worden ook als reden aangevoerd. Daar bovenop komt kopieergedrag van jongen die brand stichten uit verveling of om zich te bewijzen.

De straatcultuur speelt een grote rol: eer is belangrijker dan eerlijkheid. Geld, status en aanzien zijn belangrijk. Tegen jongeren die zich bezighouden met criminele activiteiten wordt opgekeken. Iets vernielen geeft status, net als de politie uitdagen.

De jongeren die problemen veroorzaken of crimineel wanen zich onaantastbaar. Vervolging is lastig omdat daders niet op heterdaad gepakt worden. Door intimidatie en de dreiging van represailles durven Culemborgers geen aangifte te doen.