Wat er overblijft van de markt, zolang het maar halal is
Veel producten van voedselbanken zijn niet halal. Terwijl de behoefte daaraan groot is, merken ze bij de islamitische voedselbank.
Het is al even geen crisis meer, maar de economische voorspoed gaat aan de cliënten van Rahma Hulsman voorbij. Als alle 140 voedselpakketten opgehaald zijn, staan er nog mensen die hopen dat er kratjes over zijn. Acht jaar geleden begon Hulsman (47) haar islamitische voedselbank, de eerste van Nederland. "Anno 2018 is de vraag alleen maar groter geworden."
Zo'n vijftien vrijwilligers zijn donderdagmiddag in de weer in de sporthal van buurtcentrum Pier 80 in Rotterdam-West. Een deel haalt overschotten van de naastgelegen markt op, anderen vullen de pakketten. Het aanbod is groot vandaag: ieder aangesloten gezin krijgt twee zakken kip, avocado's, tomaten, sinaasappels, een pak melk, brood, en peterselie, pepertjes en aardappelen. Hulsman ziet erop toe dat de etenswaren die niet in overvloed zijn, eerlijk verdeeld worden: ligt er in één pakket sla, dan krijgt de ander wortels.
Als de markt wordt afgelast, zoals laatst door de storm, heeft Hulsman een probleem
De islamitische voedselbank ontstond een paar jaar nadat Hulsman haar stichting Salaam had opgericht. Hulsman, een Rotterdamse die zich in 1993 bekeerde tot de islam, kwam erachter dat veel van haar islamitische vriendinnen behoeftig waren. Daarom besloten ze elke maand een inzameling te doen voor een van hen. Inmiddels helpt de voedselbank 280 gezinnen. 25 vrijwilligers werken op twee locaties.
Geen subsidie
Onlangs adopteerde Al Yaqeen, de stichting van de Haagse As Soennah-moskee, het initiatief van Hulsman. Ook vanuit Amsterdam, Utrecht en Eindhoven is vraag, maar nog geen concreet initiatief. Anders dan de reguliere voedselbank, krijgt de onderneming van Hulsman geen subsidie: de gemeente Rotterdam vindt dat zij aansluiting moet zoeken bij de Voedselbank, die is daar volgens Hulsman niet happig op. De islamitische voedselbank drijft volledig op donaties en op wat de markt over heeft. Vlees, brood, melk en voeding uit blik worden geschonken. Als de markt wordt afgelast, zoals laatst door de storm, heeft Hulsman een probleem. "Dan moet ik zelf dingen inkopen. Ik moet pakketten aanbieden. Anders zitten al die mensen zonder eten."
Deelnemers moeten aantonen dat ze na betaling van de vaste lasten maandelijks niet meer dan 180 euro overhouden. Per kind mogen ze vijftig euro optellen. Hulsman organiseert ook elk kwartaal een kledingbank. In het magazijntje dat vol ligt met kleding, toont ze twee geschonken fietsen: die gaan naar vluchtelingen die in Nederland mogen blijven. Binnenkort opent ze een gaarkeuken.
Als mensen zelf aan de bel trekken, is het vaak al laat: "Dan zijn ze al afgesloten van gas en elektra
Veel verschilt een islamitisch voedselpakket niet van een kratje van de reguliere voedselbank. Het eten is halal: er zal nooit varkensvlees in zitten, of producten met gelatine, dat van varkensvlees gemaakt wordt. Er zit meer groente en fruit in de pakketten, zegt Hulsman: dankzij de Afrikaandermarkt op woensdag en de Visserijmarkt op donderdag. Zo'n 60 à 70 procent van haar clientèle is islamitisch, schat zij. Haar voedselbank sluit andersgelovigen niet uit.
Schaamte overwinnen
De voedselbank voorziet in een behoefte. Moslims behoren vaak tot lagere sociaal-economische klassen. De wijken waar Hulsman actief is, horen bij de armste van het land. Moslims moeten vaak schaamte overwinnen, voor zij zich aanmelden, merkt zij. "Van de islam moet je tevreden zijn met wat je hebt. Risq heet dat. Je moet accepteren wat God je laat toekomen."
Anderzijds moet je, zegt Hulsman in onvervalst Rotterdams, "óók als moslim je hersens gebruiken. Je kinderen moeten eten." Het kost soms overredingskracht om dat over te brengen. En als mensen zelf aan de bel trekken, is het vaak al laat: "Dan zijn ze al afgesloten van gas en elektra."
Niet zozeer zijn geloof, wel zijn trots zat Peter Fluijt (57) dwars, voor hij zich bij Hulsman meldde. "Ik ben twintig jaar bouwvakker geweest, heb me altijd kunnen redden." Door ongelukken en hernia's raakte hij gebonden aan een scootmobiel. In 2007 kwam hij in de schulden, een incapabele bewindvoerder bracht hem dieper in de problemen.
Een paar maanden geleden bereikte hij het dieptepunt: hij hield 6,80 per maand over, met een vrouw en vier kinderen thuis. Ook Fluijt is een bekeerling. "We krijgen weleens wat vlees via de moskee, de buurvrouw heeft soms een bloemkooltje over." Verder is hij afhankelijk van de voedselbank. Elke week als hij zijn pakket krijgt, of als hij over Rahma Hulsman praat, schiet hij vol. Zijn elfjarige zoon, die met hem meegekomen is, troost hem. "Rahma is een lief mens", zegt Fluijt, "ze heeft een goed hart." Veel van de vrijwilligers in de voedselbank behoren of behoorden ook tot de doelgroep. Fluijt: "Als ik uit de schulden ben, wil ik haar ook helpen."
Lees ook:
Vrijwilligers brengen in Amsterdam voedsel rond naar hen die de Voedselbank niet willen of kunnen vinden.