Het referendum blijft nodig

In onze democratie heb ik vrijwel nooit mijn zin gekregen.

Ik stemde altijd op partijen die op dat moment niet bij de macht werden betrokken. Op de plek van mijn rugnummer stond meestal: oppositie. Was dat toevallig niet het geval, dan werd er zo lang over compromissen onderhandeld, dat alle redenen om op de partij van mijn keuze te stemmen met een vieze zwabber waren weggemopt.

Waar akkoorden, schikkingen, middenwegen en bemiddelingsvoorstellen aan de oppervlakte borrelen, is de democratie het zwakst. Omdat op die plekken de tegenzin regeert.

Een democraat regeert altijd met één hand op zijn rug. (In die hand zit vaak een dolk verborgen, want je weet maar nooit.)

Meer democratie zou prettig zijn. Hoe democratischer een volk, hoe meer kans het heeft dat niet alleen de beste ideeën komen bovendrijven, maar het vergroot ook de kans op het herstellen van fouten.

Een bindend referendum is daarom een goed idee.

Een raadgevend referendum is ook een goed idee. Waarom zou de bevolking geen goede raad kunnen geven?

We hadden een raadgevend referendum, maar nu wil het kabinet - uiteraard, ben je geneigd te zeggen - hiervan af.

Wie mocht dat uitleggen?

De minister van Binnenlandse Zaken, mevrouw Ollongren van D66, de partij van de wens tot democratische vernieuwing. Het was alsof zij in de Tweede Kamer een dubbele moord pleegde: op haar partij en op de democratie. De pistolen en de messen waren haar argumenten.

Argumenten? Het waren emmers zonder bodem! De recensies zijn dan ook vernietigend. 

'Gênant!' 'Een kulverhaal!' 

'Gelul!' Ollongren gedroeg zich als een gup die naar de bodem zwom waar ze dacht aan de oppervlakte te komen. Ze verdronk bijna in haar
eigen onzin.

"Dit instrument heeft verwachtingen gewekt die niet kunnen worden waargemaakt!" zei ze.

Het instrument is maar één keer gebruikt.

Ze zei dat het referendum mensen 'op het verkeerde been' zou zetten, waardoor ze onomwonden stelde mensen er te dom voor te vinden.

Gênant, inderdaad, een kulverhaal inderdaad, en gelul! Bekakt gelul! D66-gelul.

Ollongren lulde zich een slag in de rondte en raakte zo verstrikt in een lullianaanse knoop.

Waarom wil het kabinet geen raadgevend referendum meer? De uitslag van dat ene referendum is ze niet bevallen. That's all.

Het volk moest maar niet tussentijds stemmen.

Het schaamrood van Ollongren zal nog jaren en jaren in de Kamer blijven hangen.

Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief.