Ramaphosa wil land van witte boeren zonder compensatie herverdelen

De nieuwe Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa heeft in zijn State of the Nation-toespraak gezegd dat de herverdeling van land zal worden versneld. Desnoods zal land zonder compensatie van witte boeren worden afgenomen, maar hij verzekerde dat dit alleen zal gebeuren op een manier die tot meer voedselproductie leidt.

De ongelijke verdeling van land is een van de lastigste erfenissen van de apartheid. Onder de apartheid konden in het grootste deel van Zuid-Afrika alleen witte boeren land bezitten. Na de apartheid konden zwarten land terugclaimen als ze konden bewijzen dat het illegaal van hen was afgepakt.

25 jaar later is de herverdeling van land nog nauwelijks op gang gekomen. De regering koopt op bescheiden schaal geclaimd land van witte boeren terug die dat zelf willen verkopen, maar veel levert dat niet op. Daarom vond ook Ramaphosa's voorganger Zuma al dat het mogelijk moet worden land zonder compensatie van witte boeren af te nemen.

Zimbabwaanse toestanden

Critici vrezen Zimbabwaanse toestanden. In Zimbabwe zijn jarenlang witte boeren met geweld van hun land verjaagd, met desastreuze gevolgen voor de economie.

Ramaphosa zei vanavond in zijn State of the Nation in het parlement dat een snellere herverdeling van land nodig is om een eind te maken aan een groot historisch onrecht. "Het land moet teruggegeven worden aan degenen van wie het is afgepakt."

Ras en geslacht

Hij benadrukte dat Zuid-Afrika een samenleving met grote ongelijkheid is, "waarin armoede en rijkdom nog steeds worden bepaald door ras en geslacht".

Maar hij maakte ook duidelijk dat hij voorzichtig te werk wil gaan. Hij zal erover in overleg gaan met alle betrokken partijen en met banken en andere financiële instellingen. Het doel is dat er meer boeren komen en dat meer grond voor voedselproductie wordt gebruikt.

Minimumloon

Om de ongelijkheid te bestrijden, kondigde Ramaphosa ook de invoering van een wettelijk minimumloon aan. Meer dan zes miljoen Zuid-Afrikaanse werknemers moeten daarvan profiteren. Verder heeft hij plannen om de economische groei weer op gang te krijgen en de werkloosheid te bestrijden. De laatste jaren zijn de werkloosheid en armoede toegenomen.

Zoals verwacht zei hij ook dat hij corruptie gaat bestrijden en het begrotingstekort van de overheid gaat aanpakken. Voor dat laatste zullen "moeilijke beslissingen worden genomen".

Ramaphosa werd gisteren beëdigd als president, nadat zijn voorganger Zuma onder druk van zijn eigen ANC-partij was afgetreden. In het parlement krijgt Ramaphosa brede steun. Toen hij in zijn speech Zuma bedankte, klonk er boe-geroep.