Meer dan vijf miljoen mensen zagen in 2003 hoe Jamai van Jim won in Idols 1. Sindsdien lijken talentenjachten, en daarmee de winnaars, als paddenstoelen uit de grond te schieten: na Jim en Jamai volgden meerdere edities van Idols, maar ook programma's als X Factor, Popstars, The Next Boy/Girl Band, Holland's Got Talent en Bloed, Zweet en Tranen zochten naar nieuwe muziekidolen.
Veel van de genoemde programma's worden goed bekeken - zo kan The Voice of Holland iedere week op zo'n twee miljoen kijkers rekenen - maar een veel gehoorde klacht is dat de kandidaten van de talentenshows daarna in de vergetelheid raken.
Iris Kroes, winnares van het tweede seizoen van The Voice of Holland (2012), zegt in gesprek met NU.nl dat ze regelmatig hoort dat mensen niet weten wat zij is gaan doen na de winst. "Ik snap het wel dat mensen denken 'daar hoor je niets meer van', maar ondertussen speel ik wel door het hele land, maak ik muziek en kan ik leven van de muziek. Momenteel ben ik ook liedjes aan het schrijven voor mijn nieuwe album, dat dit jaar uitkomt. Je kúnt dus wel van me horen, maar je moet me wel weten te vinden."
Muziekindustrie
Volgens Henkjan Smits, oud-jurylid van Idols, ligt het er ook aan hoe deelnemers hun carrière willen inrichten en of ze überhaupt verder in de muziekindustrie willen. "Ik weet nog dat Jamai ons na de winst vertelde dat hij helemaal geen popidool wilde zijn, maar graag in musicals wilde spelen. Wij hebben toen gezegd: 'Dat kan met jouw talent'. Daar heeft hij hard voor gewerkt. Al gauw had hij een grote rol in The Wizard of Oz te pakken."
Ook Boris, de winnaar van Idols 2, wilde volgens Smits geen popidool zijn. "Hij was een echte soulzanger. Je moet ook tegen het wereldje opgewassen zijn en ik weet niet of hij het echt goed trok."
"We kijken massaal naar talentenjachten en verwachten dat de kandidaten allemaal popster willen worden", zegt Smits. "Daarom stemmen we op ze, maar we weten niet of de kandidaat er wel in verder wil." Een talentenjacht kan ervoor zorgen dat een kandidaat er achterkomt dat de muziekindustrie toch niets voor hem of haar is", meent Smits.
Wurgcontracten
De vermeende wurgcontracten, vol strenge regels, die de kandidaten tekenen, zouden een ander veel gehoord argument zijn voor het in de vergetelheid raken van de artiesten.
De winnaars van The Voice of Holland tekenen doorgaans bij platenmaatschappij 8ball Music. De wurgcontracten bestaan volgens Tony van de Berkt, oprichter van het platenlabel, niet. "Iedere winnaar die bij ons een contract krijgt, krijgt hetzelfde contract als een 'gewone' artiest."
"Het enige verschil is dat alle deelnemers van The Voice vooraf al een contract ondertekenen, waarin staat dat ze na de talentenjacht maximaal een periode van drie maanden geen muziek mogen uitbrengen. Muziek opnemen, schrijven of optreden mag dus wel gewoon", vertelt Van de Berkt.
Die drie maanden zijn er om er zeker van te zijn dat het materiaal van een van de kandidaten, geen directe concurrentie vormt voor de winnaar. "Die activiteiten mogen immers niet ten koste gaan van de winnaar van het programma."
Over verdere details uit de contracten wil Van de Berkt niets kwijt. Volgens hem is het nog nooit voorgekomen dat een kandidaat daadwerkelijk drie maanden moest wachten om muziek uit te brengen. Meestal gaat het om hooguit een week.
Succesvol
Maan, winnares van The Voice of Holland 2016, is hét voorbeeld van een succesvolle artiest die uit het programma is voortgekomen. Haar nummer In Amsterdam met rapper Sevn Alias werd dinsdag bekroond met een dubbel platina award en ze scoorde eerder, samen met Ronnie Flex, een nummer 1-hit met Blijf bij mij.
De 21-jarige zangeres zegt dat het lastig is om na het winnen van een talentenjacht "je kop boven water te houden". "Het eerste jaar leef je op de 'nagolf' van dat jij de winnaar bent, maar daarna wordt iemand anders dat. Je moet er hard voor werken, veel sociale contacten opbouwen. Het lukt mij omdat ik dat allemaal heel leuk vind om te doen."
"Bij The Voice lijkt alles vanzelf te gaan: er kijken veel mensen, je make-up en kleding worden gedaan, maar dat blijft allemaal niet. Je moet daarna echt op eigen benen gaan staan."
Haar tip voor komende winnaars? Tegen alle dingen die op hun pad komen 'ja' zeggen. "Sommige optredens en liedjes zijn wellicht minder leuk, maar kunnen misschien wel deuren voor je openen naar dingen die toffer zijn. Voor mij was alles nieuw en het team om me heen wist hoe ik het moest gaan doen. Je moet de mensen om je heen vertrouwen."
Iris Kroes, die nog geen hit heeft gehad, beaamt dat. "Ik weet niet of ik altijd het beste team had. Misschien heb ik nog niet de goede liedjes gehad, waardoor ik nog niet 'scoor'. Ik hoop dat dat verandert, maar ik heb nu denk ik de goede mensen om me heen en ik geloof erin dat mijn moment nog komt. Na het winnen van The Voice moet je gewoon veel kilometers maken en dat ben ik nu ook aan het doen."
'Blijf nuchter'
Van de Berkt vindt het belangrijk dat artiesten weten wat ze willen. "Eigenlijk moet je tijdens het programma al proberen om liedjes in jouw genre te zingen, zodat de kijkers na de talentenjacht precies weten wat ze aan je hebben en jij dan al goed jezelf hebt laten zien."
Met beide benen op de grond blijven is volgens Smits het belangrijkst. "Het is prachtig dat je met zo'n talentenjacht jezelf in de kijker kan spelen, maar je moet niet denken dat je gelijk het grootste idool op aarde bent. Je moet duidelijk je plan uitstippelen, je merk opbouwen en daarbij mensen zoeken die dezelfde visie hebben. Je moet echt een sterk team creëren."
Maan sluit zich daarbij aan: "Je moet het echt willen, niet denken dat het vanzelf gaat. Na The Voice begint het pas écht."