Spring naar de content
bron: ANP/Lex van Lieshout

Ambitieuze coalitie wil tabaksindustrie op de knieën krijgen

Het Openbaar Ministerie besluit binnenkort of ‘s werelds eerste strafrechtszaak ooit tegen de tabaksindustrie plaats zal vinden. Na anderhalf jaar wikken en wegen zit het onderzoek naar de aangifte van strafpleiter Benedicte Ficq in de laatste fase. Ook zonder een rechtszaak is het feit dat er een aanklacht op tafel ligt al een kleine overwinning voor de volksgezondheid.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: De Redactie

De vier grootste sigarettenfabrikanten in Nederland (Philip Morris, British American Tobacco, Japan Tobacco International en Imperial Tobacco Benelux) worden aangeklaagd voor poging tot moord en/of zware mishandeling. Dit is een unicum aangezien grote tabaksbedrijven in het verleden nog enkel en alleen voor het civiele gerecht zijn gedaagd.

De eerste aangifte is nu inmiddels anderhalf jaar oud en komt van twee longpatiënten die worden bijgestaan door Ficq. In de tussentijd hebben veel groeperingen zich achter de advocate geschaard. Huis- en tandartsenverenigingen en het Longfonds maakten deze week als laatste bekend mede aangifte te doen tegen de industrie. Daarmee volgen ze de meerdere ziekenhuizen, verslavingsklinieken en zelfs de gemeente Amsterdam die eerder hun steun kenbaar maakten.

De tekst gaat hieronder verder.

De wens om de tabaksindustrie voor het hekje te zien staan is groot. Een kleine meerderheid van de Nederlandse bevolking is voorstander van rechtsvervolging, zo blijkt uit een peiling van opiniepeiler Maurice de Hond. Het OM kijkt momenteel nog of er voldoende juridische houvast is om over te gaan tot vervolging.

Beeld:

Belangrijke symbolische waarde

Volgens Johan Mackenbach heeft de aangifte ook zonder een rechtszaak tot gevolg een belangrijke symbolische waarde.

De hoogleraar Maatschappelijke Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit pleitte vijf jaar geleden in een publicatie in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde voor meer rumoer vanuit de gezondheidszorg.

“In de afgelopen jaren hebben ook meer artsen een activistische houding aangenomen tegenover de tabaksindustrie,” stelt hij nu. “Ook buiten de medische wereld komt er steeds meer tegengeluid. Zo sluiten er gemeentes aan bij deze beweging, is het maatschappelijke debat omvangrijker en strijden politieke partijen voor een rookvrije generatie.” De hoogleraar legt uit dat de tabaksindustrie daarentegen nog steeds even machtig is. “Lobbyisten gebruiken nog altijd hun invloed om anti-rookmaatregelen tegen te houden.”

Volgens Mackenbach kan er nog veel gedaan worden om het aantal rokers terug te dringen. “Het verhogen van accijns en het verminderen van verkooppunten zijn daarvoor van groot belang,” stelt hij. “Ook is er nog te weinig aandacht voor begeleiding bij het stoppen met roken.”

Moeizaam proces

Mocht het OM besluiten een strafzaak te beginnen, kan dat nog wel eens moeizaam proces worden. Dat zegt emeritus-hoogleraar strafrecht Peter Tak in een interview met de NOS. Volgens Tak kan dat minstens acht tot negen jaar in beslag kan nemen. “Het allerbelangrijkste punt wordt: valt te bewijzen dat de tabaksindustrie opzettelijk schadelijke stoffen toevoegt aan sigaretten?”

De tabaksindustrie wordt door de aanklagers verweten naast nicotine meerdere stoffen, zoals suiker, toe te voegen om bewust mensen verslaafd te maken. “Mensen beseffen niet hoe gemanipuleerd de sigaret inmiddels is. Wij willen het Openbaar Ministerie daarvan doordringen,” zegt Ficq in een online publicatie van actiegroep ‘Sick of Smoking’.

In het dertig pagina’s tellende aangiftedocument staat de zogeheten sjoemelsigaret centraal. Op sluwe wijze weten de producenten sigaretten minder schadelijk te laten lijken voor machines. Dit wordt gedaan door piepkleine gaatjes te maken in het filter. Een testmachine dekt deze gaatjes niet af waardoor de rook wordt gemengd met normale lucht.

Een menselijke roker knijpt echter bewust of onbewust het filter dicht met de vingers tijdens het roken. Hierdoor kunnen de schadelijke emissies tot wel twee keer zo hoog uitvallen dan op een pakje staat.

Onderwerpen