Direct naar artikelinhoud
Ten Slotte

Nico van Hasselt (1924-2018): De arts die nooit stopte

Hij was 93 jaar, maar werkte maar door. Ten minste acht huisbezoeken per dag, gemiddeld 9500 patiëntcontacten op jaarbasis. Nico van Hasselt overleed 'in het harnas'.

Nico van Hasselt in december 2012Beeld Marc Driessen

In de dodencel leerde huisarts Nico van Hasselt bidden, vertelde hij aan dagblad Trouw. 'Ik bad om kracht en ik beloofde dat ik, mocht ik de oorlog op een of andere manier overleven, huisarts zou worden en dat ik de rest van mijn bestaan zou meehelpen aan de totstandkoming van een betere wereld.'

Van Hasselt heeft zijn gelofte gestand gedaan. Woensdag overleed de oudste praktiserende huisarts van Nederland op 93-jarige leeftijd. 'In het harnas,' zoals zijn advocaat Herman Loonstein het zegt.

"Hij heeft per se willen doorwerken. Ik stond hem destijds bij in de juridische strijd om niet verplicht met pensioen te hoeven. En daarbij kon ik spreken uit eigen ervaring: Nico van Hasselt is vele tientallen jaren mijn eigen huisarts geweest. Tot volle tevredenheid."

Dat hij zo onwaarschijnlijk lang huisarts heeft kunnen zijn, is inderdaad niet zonder slag of stoot gegaan.

In 1989 ontving hij bij het bereiken van de pensioensgerechtigde leeftijd een briefje van het Amsterdamse ziekenfonds ZAO: of hij er maar mee op wilde houden.

Onzin, zei hij. "Waarom zou je alleen naar een kalender kijken en niet daar de biologische leeftijd; of iemand lichamelijk en geestelijk nog in staat is om zijn werk te verrichten?"

Dacht en nacht
Uiteindelijk werd Van Hasselt in 2005 door de Commissie Gelijke Behandeling in het gelijk gesteld. Gelukkig maar, zei hij, want zijn patiënten zouden wel eens de dupe kunnen worden als hij zou stoppen met werken.

"Met mij komt het wel goed, maar bij wie kunnen zij dan straks terecht? Het lijkt onmogelijk een goede opvolger te vinden. De een vindt dat ik met deze praktijk te weinig verdien, de ander wil liever drie dagen per week open zijn. Terwijl ik zeg: ja jongens, dit is toch niet zo maar een baantje? Het is een manier van leven." Wel of niet werken, er was geen sprake van een keuze.

Wie een bezoek bracht aan de huisartsenpraktijk van Van Hasselt in Buitenveldert hoefde niet lang te wachten om hem in actie te zien: de telefoon rinkelde onophoudelijk, een antwoordapparaat had hij niet.

Dag en nacht werkte hij, zoals hij in deze krant vertelde in 2016, toen hij zijn 60-jarige jubilieum vierde. "De patiënt gaat voor. Voor alles. Ik ken ze, ik weet wat ze jaren geleden hebben meegemaakt. Ik weet dat mevrouw Bakker een kleinzoon heeft met wie het even niet helemaal lekker gaat."

Van Hasselt was 93 jaar, maar hij werkte maar door. Ten minste acht huisbezoeken per dag, gemiddeld 9500 patiëntcontacten op jaarbasis. Vakantie? Daar deed hij niet aan, of het moest onder protest zijn.

Overal waar Van Hasselt ging, zeulde hij grote plastic opbergdozen met zich mee, waarin op kleine kaarten de patiëntenadministratie werd bijgehouden.

Vrijmetselarij
Complimenten over zijn arbeids­ethos vond Van Hasselt maar onzin. Dat hij het zo lang heeft volgehouden, was volgens hem vooral een kwestie van geluk.

Sterke genen kunnen het niet geweest zijn, want zijn vader 'mankeerde werkelijk van alles'. Wat het wel was? "Een beetje orde en regelmaat. En toevallig ben ik niet dement geworden."

Waaraan Van Hasselt overleed, is niet bekend gemaakt. Hij had kanker in zijn gezicht, hoewel hij zich daar geen zorgen over maakte. "Het is niet het soort kanker waar je dood aan gaat. Maar de dood komt wel dichterbij natuurlijk."

Van Hasselt, sinds de oorlog aangesloten bij de Vrijmetselarij, zei te geloven in de 'Opperbouwmeester des Heelals', die hem bij zijn verscheiden een cijfer zou geven voor het proefwerk dat hij had ingeleverd. Het kan bijna niet anders of hij heeft inmiddels een een uitmuntend rapport in ontvangst mogen nemen.

Ja jongens, dit is toch niet zomaar een baantje. Het is een manier van leven