Gewone Nederlander ziet recordgroei (te) weinig terug
AnalyseDe Nederlandse economie groeide afgelopen jaar liefst 3,1 procent, toch zien veel mensen dat slechts beperkt in hun portemonnee terug. Economen Bas Jacobs en Marieke Blom leggen uit hoe dat komt.
Het besteedbaar inkomen van Nederlanders is al decennia weinig gestegen
De rapportcijfers zijn fraai: niet sinds 2007 groeide de economie harder dan 3 procent en ook komend jaar wordt dit groeicijfer verwacht. De werkloosheid loopt ondertussen hard terug en zakte tot onder de 400.000 mensen, het laagste percentage sinds medio 2009.
De recordgroei ten spijt nam de consumptie van Nederlanders 'slechts' met 1,8 procent toe. Op individueel niveau merken mensen dus beduidend minder van de groei. Hoe komt dat?
Een belangrijke oorzaak is dat substantiële loonstijgingen uitblijven, zegt hoogleraar economie Bas Jacobs. Afgelopen jaar stegen de cao-lonen met slechts 1,5 procent. ,,Het besteedbare huishoudinkomen van Nederlanders is al decennia nauwelijks gegroeid," zegt Jacobs. ,,Dat is een reden tot zorg."
Hogere zorgpremie
Met name lageropgeleiden profiteren van de groei: zij hebben weer werk
Dat de lonen niet stijgen komt onder meer omdat de overheid een deel van de hogere inkomsten naar zich toetrekt, legt de Rotterdamse hoogleraar uit. ,,De zorg- en pensioenpremies van Nederlanders zijn afgelopen jaren gestegen. Dat is voor pensioenen op de lange termijn en de zorg gunstig, maar mensen merken dat niet direct in hun portemonnee."
De economische groei wordt deels veroorzaakt door de stijging van de onroerend goed prijzen. ,,De investeringen in de woningmarkt nemen toe. Ook geven we meer uit aan woninginrichting."
Marieke Blom, hoofdeconoom van ING, is positiever. Veel Nederlanders merken wel degelijk iets van de hoge groei. ,,Met name lageropgeleide Nederlanders hebben of vinden eindelijk weer werk. De effecten zitten dus meer in het weer aan de slag zijn dan in veel extra geld besteden."
Achterblijvende lonen
Blom legt uit dat minder goed opgeleide werknemers tijdens de crisis sneller hun baan verloren dan hoger opgeleiden. ,,Vaak zijn het dan ook de beter opgeleiden die je hoort zeggen dat ze niks de groei niet terugzien."
Desalniettemin ziet Blom eveneens dat de lonen achterblijven bij de groei. ,,Al langere tijd is de trend dat werkgevers een groter deel van de koek binnenhalen."
De vraag is uiteraard waar dat aan ligt. De ING-econome stelt dat het heeft te maken met automatisering en globalisering, maar ook met de toenemende flexibilisering van de Nederlandse economie. Doordat er minder werknemers in vaste dienst zijn kan dit vaste personeel een minder grote vuist maken tegenover werkgevers. ,,Onduidelijk is echter hoe groot dat effect nu echt is."
Dat lonen weinig stijgen lijkt met de groei van flexibele arbeid te maken te hebben
Puzzel
Volgens hoogleraar economie Jacobs is het achterblijven van de lonen de grote puzzel waar economen mee worstelen. ,,Dit is niet een exclusief Nederlands verschijnsel, hoewel de grote schil van flexibele arbeid bij ons absoluut meespeelt." Hij wijst op een begin deze maand verschenen onderzoek van De Nederlandsche Bank waaruit dit eveneens blijkt.
Blom van ING verwacht dat de lonen komende jaren desalniettemin nog een fikse sprong gaan maken. ,,Dat de lonen matig stijgen is nog een naijl-effect van de crisis, waarin werkgevers grote klappen kregen. Bij economisch herstel volgen de lonen het laatst. Dat zie je nu ook in de VS, dat in de economische cyclus op ons voorloopt en het herstel veel eerder startte."
Jacobs vindt de euforie over de mooie economische cijfers sterk overdreven. Ook hij spreekt over een naijl- of inhaaleffect van de recessie. ,,Daardoor groeit de economie nu tijdelijk harder dan het gewone potentieel dat op 1,75 tot 2 procent groei ligt."
Ik verwacht nog een loonsprong. Salarissen volgen na economisch herstel altijd het laatst
Normale situatie
Jacobs, die zich regelmatig kritisch uitliet over de grote bezuinigingen van de kabinetten Rutte, stelt dat deze groei eigenlijk al in 2014 of 2015 had moeten plaatsvinden. ,,Momenteel zit Nederland niet in een sterke hoogconjunctuur, maar in een conjunctureel neutrale situatie of iets daarboven."
De groei laat volgens hem vooral zien hoe conjunctuur gevoelig onze economie is. ,,Nu de overheid de voet van het rempedaal heeft gehaald én de woningmarkt aantrekt, zie je de economie vooruit spurten."
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Waakhond waarschuwt jongeren voor cryptohandel, 15 procent komt in problemen bij waardedaling
-
PREMIUM
Hoe gezond zijn melkvervangers zoals havermelk: ‘Bevatten geen cholesterol, maar ze verschillen veel’
‘Melk is goed voor elk’ was jarenlang een bekend gezegde. Klopt dat nog? Want melkvervangers zijn enorm populair en beter voor het milieu. Maar zijn ze ook even gezond als koemelk? Een rondje langs de melkvelden. ,,Het eten van zo’n 400 gram zuivelproducten verlaagt het risico op darmkanker met 15 procent.” -
PREMIUM
Er zijn drie belangrijke symptomen voor hartfalen: ‘Altijd sokrand in je benen hoort niet’
Elke dag overlijden er 22 mensen aan hartfalen. Wat hartfalen precies is, weet maar één op de vijf mensen. Daarom is het deze week De Nationale Hartfalen Week. Cardiologen Steven Chamuleau en Jozine ter Maaten geven antwoord op zeven vragen over hartfalen. ,,Als je als 50-jarige een trap op loopt en het benauwd hebt, dan is dat gek.’’ -
Hype van flitsbezorging lijkt voorbij: ‘Getir vertrekt uit Nederland’
Flitsbezorger Getir is van plan te vertrekken uit Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Dat meldt de Britse nieuwszender Sky News op basis van bronnen. Volgens Sky kan Getir komende week al die plannen naar buiten brengen. -
PREMIUM
Vaagheid overheid leidt tot leegloop agrarische sector: ‘Jonge boeren zijn wereldwijd uitstervend ras’
Wees zuinig op de boer, waarschuwt Roy Meijer, voorman van de jonge boeren. Zolang ze niet weten wat de overheid van hen verlangt, dreigen er steeds meer het vak te verlaten. Juist in tijden waarin voedsel een wapen kan zijn. ,,Doet de politiek niks, dan gaan boeren zélf keuzes maken, bijvoorbeeld door in een ander land opnieuw te beginnen.”Witteveen
-
Leeuwendeel bedrijfsleven dupe van cybercrime
-
-
-
PREMIUMInterview1
Topvrouw kwakkelend Blokker: ‘Onze staafmixer is misschien wat duurder, maar wel beter’
Terwijl druk werd gespeculeerd over een verkoop van Blokker, bouwde ceo Pauline Boerman stug door aan de vernieuwde strategie van de kwakkelende winkelketen. In een interview met deze site vertelt ze hoe ze de toekomst van Blokker ziet. Dat ze liever een duurdere maar echt goede staafmixer verkoopt. En dat ze beddengoed aan Hema laat, als Blokker zelf maar de beste gourmettoestellen verkoopt. -
ASML gaat flink groeien in Nederland: 20.000 banen erbij en bedrijf verdubbelt in omvang
Chipmachinemaker ASML gaat flink uitbreiden, waardoor er in Eindhoven 20.000 banen bij komen. Naar verwachting zorgt de groei voor nog eens zo’n 45.000 banen bij toeleveranciers en voor indirecte banen daarbuiten.
-
PREMIUM
AI beslist steeds vaker mee over uw krediet of polis, hoe riskant is dat eigenlijk?
-
PREMIUM
Hoe Adidas model staat voor de haperende Duitse economie
De Duitse economie is het spoor bijster. Autofabrikanten en chemiebedrijven moeten oude tijden uit het hoofd zetten, zeggen economen. Het gevoelige verlies van Adidas als hoofdsponsor van Die Mannschaft zet iedereen op scherp. ,,Het is aanhaken of afhaken.” -
-
Heineken-telg
‘Rijkste Nederlander ontduikt belasting via brievenbusfirma’s in Luxemburg en het Britse eiland Jersey’