Pas op dat je met de strijd tegen tabak de misdaad niet in de hand werkt

De strijders tegen het gebruik van tabak in Nederland hebben dinsdag een nieuwe overwinning behaald. Het Haagse gerechtshof stelde rookruimtes in cafés en restaurants buiten de wet  nadat Clean Air Nederland (CAN) een zaak had aangespannen. Er is nog wel hoger beroep mogelijk. De radicale anti-rookactivisten van deze organisatie is het erom te doen alle rookruimtes in Nederland te sluiten.

Deze gerechtelijke uitspraak zal bij de horeca wel tot veel bitterheid aanleiding geven. Een rookruimte installeren volgens de geldende overheidsregels is meestal een behoorlijke investering. En je hebt maar te zorgen dat die tot in het kleinste detail aan de voorschriften voldoet, anders volgen zware boetes. Nu blijkt die investering van de ene op de andere dag zinloos – als CAN het volgende proces ook wint. De kans daarop is groot.

Ondertussen krijgt Bénedicte Ficq steeds meer bondgenoten bij haar pogingen om de tabaksindustrie voor de strafrechter te dagen.

Op deze manier wordt het roken van tabak nog net zo illegaal als cocaïnegebruik. Het is de vraag of dat een gewenste ontwikkeling is. Nu al lezen wij in de media berichten over sigarettensmokkel en illegale productie. Je kunt het gebruik van verslavende genotmiddelen wel volledig proberen te verbieden, maar je roept er tegelijkertijd een maffia mee in het leven. Dat burgemeesters in Noord-Brabant de noodklok luiden vanwege de verweving tussen onder- en bovenwereld komt door de strijd tegen de wietteelt. Daardoor is de georganiseerde misdaad een reusachtig, onuitputtelijk en zeer winstgevend werkterrein geboden. Het is misschien niet zo behendig om rond tabak een vergelijkbare ontwikkeling te stimuleren.

Het is natuurlijk waar dat de tabaksindustrie een verslavend middel aanprijst dat bij de gebruikers de kans op een onaangename dood sterk vergroot. Dit leidt tot morele verontwaardiging. Dat is wat mevrouw Ficq en haar medestanders drijft. Morele verontwaardiging is echter zelden de moeder van effectief beleid zoals de aan alle kanten verloren oorlog tegen drugs bewijst. Het is uit en te na bewezen dat verslavende middelen zonder uitzondering schadelijk zijn voor lichaam en ziel. Tegelijkertijd neigt de mens naar deze genotsmiddelen. Ze begeleiden ons vanaf de vroegste tijden. Het verlangen naar wat slecht voor ons is, blijkt onuitroeibaar. De ervaring leert dat we op zijn best kunnen proberen de zaak in zo goed mogelijke banen leiden. Je kunt het gebruik van verslavende middelen bestrijden, zonder de legale verkoop ervan te verbieden. Machtige misdaadkartels zijn een grote hinderpaal bij het tegengaan van verslavingen. Er valt meer te bereiken met een gecontroleerde legale verkoop van deze middelen, terwijl er aan de andere kant alles aan gedaan wordt om verslaving te voorkomen en om reeds verslaafden te helpen.

Hoeveel procent van de tabaksaccijns zou de overheid gebruiken om rokers te helpen van hun dodelijke gewoonte af te komen?