"Ik weet dat wij met z'n allen er geen punt van maken om ermee te stoppen. We hebben nog drie maanden een contract. Dan doen we nog die drie maanden en kappen we ermee. Dan gaan we wat anders doen."
Van der Gijp was er even goed klaar mee. In de uitzending van maandag reageerde de vaste tafelgast fel op de kritiek die VI andermaal over zich heen kreeg. RTL noemde de grap smakeloos, maar zal de teugels niet strakker aantrekken.
"Zolang kijkcijfers resulteren in reclame, dan heeft RTL geen poot om op te staan om dingen te veranderen", zegt programmamaker Bert van der Veer. "Je hebt te maken met een commercieel televisiestation, waarbij de enige vorm van inkomsten adverteerders zijn. Dan moet je als zender wat kunnen slikken als iets je niet bevalt."
Het was de derde keer in een paar maanden tijd dat VI het middelpunt is van boze reacties. In oktober reageerde presentator Jelle Brandt Corstius woedend op een fragment waarin de heren van VI lachend spreken over het misbruikverhaal van Corstius. In december riep documentairemaker Sunny Bergman adverteerders op VI te boycotten omdat het programma "zich al jaren van zijn meest seksistische en racistische kant laat zien."
Pruik
Dit keer lag een grap van Van der Gijp ten grondslag aan de commotie. Hij kondigde in de uitzending van 2 februari aan voortaan als vrouw door het leven te gaan. 'Renate' was zijn nieuwe naam. Na een reclameblok verscheen Van der Gijp met een pruik, make-up en vrouwenkleding.
Het was een reactie op het besluit van de Vlaamse verslaggever Boudewijn van Spilbeeck, die voortaan door het leven gaat als Bo. Johan Derksen noemde dat besluit "vreemd" en "een beetje gek".
Het kwam VI op kritiek te staan van homobelangenorganisatie COC en Transgender Netwerk Nederland (TNN). "Iemand worstelt een leven lang met haar identiteit, heeft de moed om daar publiekelijk voor uit te komen en het enige wat de heren van VI kunnen verzinnen is om zo iemand belachelijk te maken'', aldus de organisaties.
De organisaties verwijten de programmamakers trans- en homofobie en riepen sponsoren van het programma op om de samenwerking te stoppen. Verschillende politieke partijen sloten zich daarbij aan.
Ongenuanceerd
Dat dwong RTL en de sponsoren van Voetbal Inside tot reactie. De zender stelde het gesprek met Genee, Van der Gijp en Derksen aan te gaan. RTL benadrukte wel dat het programma een plek heeft bij de zender, ondanks de "soms ongenuanceerde en controversiële meningen". Ook sponsoren Toto en Gillette keurden de grap in een reactie sterk af.
Voetballer Memphis Depay hield zich ook niet stil. Hij begrijpt niet dat mensen hun vrije tijd aan het programma besteden. "Ik kan VI vanaf nu echt niet meer serieus nemen", aldus de international.
'Zenderbaasjes'
Het is bekend dat de programmamakers zich niet veel aantrekken van dergelijke reacties. "Zolang als ik hier zit, trek ik me niks aan van zenderbaasjes", reageerde Johan Derksen. "Ik zeg wat ik vind. Ik stel me geestelijk onafhankelijk op."
Ondanks of misschien wel dankzij de terugkerende ophef, is VI blijvend populair. Het programma is het vlaggenschip van RTL 7. De uitzending van afgelopen maandag trok 885.000 kijkers. Daarom wil RTL het programma ook graag behouden. In december werd bekend dat Van der Gijp, Derksen en presentator Wilfred Genee alle drie een driejarig contract aangeboden hebben gekregen.
RTL stelde na de eerdere gevallen van ophef wel het gesprek met de programmamakers aan te gaan, maar benadrukte geen inhoudelijke maatregelen te nemen tegen het populairste programma van RTL 7.
Maar volgens programmamaker Van der Veer maakt RTL zich niet druk om de ophef. "Ik denk dat ze stiekem wel een taart hebben gegeten bij RTL na deze kwestie. Een klein taartje op z'n minst. Dit leidt altijd tot hogere kijkcijfers. Ik denk dat veel mensen niet eens weten dat het om RTL 7 gaat. Ze zappen er uit een gewoonte naartoe. Het imago van zo'n zender zal geen schade oplopen."
De programmamaker denkt daarom dat RTL het praatprogramma gewoon wil behouden. Van der Veer kan het zich niet voorstellen dat VI verhuist naar een andere zender. "Als de mannen van VI in de gesprekken zeggen: 'We willen geen gezeik', dan giet je dat in een mooie juridische zin voor in het contract. Zo'n clausule zou logisch zijn om de vrijheid van de programmamakers vast te stellen."
De vertrutting is er altijd geweest
Mond snoeren
Ook presentator Frits Barend denkt niet dat zo'n kwestie invloed heeft op de gesprekken. "Je gaat een opiniemaker toch niet de mond snoeren. Er worden ergere dingen gezegd", laat hij weten. "Aan de reactie van Van der Gijp zag je dat de kritiek hem wel iets uitmaakt. Maar dat hij zegt dat ie er net zo goed over drie maanden mee stopt, moet je niet serieus nemen."
Barend vindt dat kwesties zoals die van afgelopen week niet per se iets van deze tijd zijn. "De vertrutting is er altijd geweest. In de tijd van Villa BvD hadden wij ook veel commentaar. De Telegraaf schreef dat we van de buis moesten worden gehaald vanwege Kabel TV, een item over donkere spelers van Oranje. Vanaf toen hadden we iedere aflevering een miljoen kijkers. We waren de schrijver van dat stuk erg dankbaar."
RTL wil niks kwijt over de status van de onderhandelingen met VI. Een woordvoerder laat weten geen mededelingen te doen over lopende onderhandelingen.
Gek
Barend verwacht dat ze alle drie doorgaan. "Ze zouden gek zijn om te stoppen. Ik neem aan dat ze er nog steeds alle plezier in hebben."
Veel zal afhangen van Derksen. De 69-jarige analyticus heeft het driejarig aanbod in beraad. In gesprek met het AD zei hij eerder vrijheid te willen hebben, zodat hij kan stoppen wanneer hij het niet meer op kan brengen.
"Wat hier belangrijk is, is dat de mannen het niet nodig hebben. Zeker Derksen doet het nog omdat hij het leuk vindt", zegt Van der Veer. "Als er uiteindelijk niets verandert? Dan zal dat het mooiste zijn voor de televisiekijker".