Direct naar artikelinhoud
Opinie

'Schakel buitenlandse bedrijven in voor snellere woningbouw'

De torenhoge woningnood kan alleen worden aangepakt door meer en vooral sneller te bouwen, schrijft Anton van Schijndel, jurist en de nummer drie op de kandidatenlijst in Amsterdam voor Forum voor Democratie.

In 2017 werden bijna 9000 woningen gebouwd. Veel te weinig.Beeld Remko de Waal/ANP

Parool-lezeres Marja Smits vraagt wat de 'open stad'-partijen D66, VVD, GroenLinks en Forum voor Democratie gaan doen zodat haar kinderen over, zeg, acht tot tien jaar een eigen woning in Amsterdam kunnen hebben.

Forum mag van D66 en GroenLinks niet aan het nieuwe stadsbestuur meedoen, maar niets belet ons antwoord te geven op een serieuze vraag.

De SP wil Amsterdammers voorrang geven bij de woningverdeling door de huisvestingsvergunning opnieuw in te voeren. Forum voor Democratie ziet dit als een lapmiddel voor de korte termijn.

De torenhoge woningnood kan alleen worden aangepakt door meer en vooral sneller te bouwen, in alle segmenten. Waar het op aankomt zijn politieke keuzes over drie punten: waar bouwen? Voor wie bouwen? Wie gaat bouwen?

2050
Allereerst moet de bouwproductie fors omhoog. In 2017 werden bijna 9000 woningen gebouwd. Het moet lukken er de komende raadsperiode elk jaar 12.500 te bouwen.

Door 70 procent in het middensegment te bouwen, ­komen er in vier jaar 35.000 middenklasse­woningen bij.

Ter vergelijking: D66 wil slechts 40 procent voor het middensegment (20.000 woningen).

Na deze bouwstorm is in 2022 de grond min of meer op. In de planning van het college van b. en w. (VVD, SP en D66) kan pas in 2029 worden begonnen met de bouw van het stadsdeel Haven-Stad. Daar kunnen nog eens 70.000 woningen worden gerealiseerd.

Pas in 2050 (u leest het goed!) zijn de laatste wijken van Haven-Stad gereed, aldus de gemeente. Deze planning heeft heel erg het tempo van een trekschuit.

Zonder hoge schadeclaims
Eerder betoogde ik hier al dat het onaanvaardbaar is zo ongelofelijk lang te wachten. Forum pleit voor het zeven jaar naar voren halen van de start van Haven-Stad.

Dit betekent dat de multinationals Amfert/ICL, Bunge en Cargill in 2022 moeten zijn vertrokken naar een locatie elders.  

Dat kan zonder hoge schadeclaims. Deze grootvervuilers hebben namelijk zelf hun handtekening gezet onder een convenant dat bepaalt dat ze bij onvoorziene omstandigheden eerder weg moeten.

Het gestaag verdwijnen van de middenklasse - de ruggengraat van de stad - is in onze ogen zeker zo'n 'onvoorziene omstandigheid'.

Door de lage rente en hoge huizenprijzen zijn woningbouwprojecten makkelijk financierbaar. Geld en grond zijn dus niet het probleem, maar bouwcapaciteit en infrastructuur wel.

De Nederlandse bouwnijverheid is tijdens de crisis gehalveerd. Rutte II ging namelijk op het dieptepunt van de crisis als een dolle bezuinigen. Daardoor lopen nu de bouwkosten en oplevertijden sterk op.

De oplossing heet: buitenlandse bouwbedrijven. Waarom geen bedrijven uit Polen, Portugal of zelfs Brazilië inschakelen om een hoge bouwproductie te realiseren? Volgens 'Brussel' zijn woningbouwcorporaties zelfs verplicht hun projecten Europees aan te besteden.

Zonder tijdige aanleg van infrastructuur komt er van stedenbouw niets terecht. Dit vergt miljarden. Forum zet in op een met bijzondere erfpachtbaten te vullen Infrastructuurfonds plus publiek-private samenwerking voor de bouw van nieuwe tram- en metrolijnen. Ons plan hiervoor volgt eind deze maand.

Goede prikkel
Tot slot: wie gaat er bouwen? Dat kunnen projectontwikkelaars zijn (de 'markt'), woningbouwcorporaties en zelfbouwers.

In ieder geval wil Forum bij gronduitgifte voor sociale sectorwoningen werken op basis van 'wie het snelst bouwt, krijgt de kavel'.

Anton van Schijndel is jurist en de nummer drie op de kandidatenlijst in ­Amsterdam voor Forum voor Democratie.Beeld anp

Dit kan een goede prikkel zijn voor de corporaties om meer en sneller te bouwen, want anders gaan alle kavels naar de zelfbouwers.

Forum vindt het sowieso een goede zaak als Amsterdammers zich in wooncoöperaties verenigen om hun eigen woningen te bouwen. De gemeente kan dit ondersteunen, bijvoorbeeld door kennisdeling en het geven van startgaranties.

Van de gevestigde partijen mag een visie op de stad worden verwacht. Helaas zijn ze door leegloop en ledenverlies steeds minder daartoe in staat. Daardoor wordt in de Stopera het denken grotendeels overgelaten aan de ambtenarij.

Het gevolg is dat de stad goeddeels wordt bestuurd door een samenspraak van lobby's uit het bedrijfsleven en hoge ambtenaren.  

Forum gaat deze tendens op 21 maart een halt toeroepen. De stad is van alle Amsterdammers, zowel de hier getogenen als nieuwkomers.

Lees ook: Dit zijn de toekomstige wijken van Amsterdam

Waarom geen bedrijven uit Polen, Portugal of zelfs Brazilië inschakelen voor hoge bouwproductie?