Ze zijn niet allemaal zo luidruchtig als Donald Trump. Dit is de ultieme gids om een narcist te onthullen

Er bestaan al heel wat testen om te onthullen of iemand over narcistische trekken beschikt, maar die houden vaak alleen rekening met extroverte eigenschappen, maar niet met de zwakke plekken die een narcist nooit zal durven toegeven en goed verbergt. In een nieuwe studie aan de universiteit van Kentucky gingen persoonlijkheidsonderzoeker Josh Oltmanns en zijn collega’s op zoek naar een test die met alle facetten van narcisme rekening houdt. “Fundamenteel aan narcisme is een erg positief zelfbeeld. Want een narcist kan erg goed zijn eigen zwakke plekjes verbergen, ook voor zichzelf. Een gekend feit over narcisten is dat ze vaak een goede eerste indruk maken: ze worden dan als aangenaam en aantrekkelijk beoordeeld. Maar mensen die hen écht goed kennen zien wel hun ware aard en kennen ook hun zwakke plekken."

In twee studies hebben de onderzoekers een nieuwe methode – de zogenaamde Five-Factor Narcissism Inventory (IFFNI) -  ontwikkeld om een narcist te onthullen. Ze peilen niet alleen naar de pompeuze eigenschappen – zich beter als de gemiddelde mens voelen - maar ook naar hun zwakke plekken. Deze eerste trekken zijn het makkelijkst om vast te stellen. De zwakke plekken liggen moeilijker, omdat ze over onbekwaamheid gaan. Zeker als je weet dat een narcist die ten koste van alles zal wil te verbergen. 

Oltmans stelde daarom deze nieuwe methode op aan de hand van zelfdiagnose van deelnemers, die daarna vergeleken werden met een vragenlijst die ingevuld werd door vrienden, familie en partners. De narcisten die met hoogheidswaanzin kampten, gaven graag toe dat ze egoïstisch en ijdel waren, maar ze gaven niet graag toe waar ze minder goed in waren, maar die eigenschappen werden wel opgemerkt door familie en geliefden. De onderzoekers besluiten op basis van het onderzoek dat derden – familie, vrienden en geliefden, een narcist erg goed kunnen inschatten.

Als je begrijpt dat narcisme in twee luiken op te delen valt, kan je zien hoe deze persoonlijkheidsstoornis verborgen kan blijven bij sommigen. Maar dat betekent niet dat deze narcist je niet zal manipuleren, hij of zij gaat gewoon subtieler te werk. Toch kunnen ze een destructief effect op je hebben, zeker als je niet akkoord met hen of hun wilde plannen gaat. Onderstaande checklist kan je nuttige inzichten verschaffen als je probeert om te gaan met mensen die narcistische trekken vertonen. Erg belangrijk is in omgang met een narcist je eigen grenzen te bewaken, zodat je eigen relaties en mentale welzijn er niet onder gaan lijden.

1. Kwaad worden als hij of zij zich persoonlijk benadeeld voelt

2. Zich schamen wanneer hij of zij zich slecht voelt over een echte of denkbeeldige fout

3. Niet geven om hoe anderen zich voelen

4. Nood hebben aan bewondering, narcisten hebben positieve bevestiging nodig

5. Zet positieve eigenschappen altijd zelf in de verf

6. Gelooft expert in alles te zijn

7. Schept plezier in het nemen van risico’s

8. Heeft grandiose ideeën en hij of zij ziet zichzelf uitblinken in alles wat hij of zij doet

9. Heeft weinig vertrouwen in anderen, stelt zich cynisch op

10. Manipuleert anderen om hen te laten doen wat hij of zij willen

11. Gebruikt mensen om er zelf beter van te worden

12. Geeft anderen het gevoel dat ze bij hem of haar in het krijt staan, maar geeft nooit iets terug

13. Stelt zich arrogant op. Wanneer het fout loopt, is hij of zij hier niet verantwoordelijk voor

14. Is niet empathisch, hij of zij kan simpelweg geen rekening houden met andermans gevoelens

15. Zoekt constant bevestiging, hij of zij wil herkenning voor zijn verwezenlijkingen