Wilders en Baudet zitten vast in hun ideologische dwangbuis, het volk niet
In 2015 vlogen de bakstenen door de lucht toen bewoners van de Rotterdamse wijk Beverwaard zich verzetten tegen de komst van een asielzoekerscentrum. Nu zeggen ze, in een artikel in de Volkskrant van gisteren, dat ze zich hebben vergist: 'We zijn opgehitst. Het was kuddegedrag.'
Een mooie, eerlijke erkenning. Die natuurlijk meteen werd gevolgd door excuses van de hitsers in kwestie - of nee, wacht, ik check nog even. Vreemd: geen excuses.
Je hoort wel eens iets, dezer dagen, over de elite en het volk. Het land zou in handen zijn gevallen van een verzameling al te hoog opgeleide types, woonachtig in een gordel van onbetaalbaarheid, mensen die volslagen vervreemd zijn geraakt van hun wortels en dus van het volk - dat echter geheel aan hen is overgeleverd. Het is een categorie die in het leven is geroepen door lieden die zelf net zo goed tot de elite behoren - financieel, cultureel, politiek - maar doen alsof ze het volk belichamen.
"Daar moet een piemel in!" klinkt heel wat angstaanjagender dan 'verdunning' en 'islamisering'.
Ik denk dat deze tweedeling veel te schematisch en gemakzuchtig is; het volk is gemêleerd, de elite ook. Maar als ik er toch even aan vasthoud, dan leert het voorbeeld van Beverwaard me vooral dat de vreemdelingenhaat van het volk iets anders is dan die van de nieuw-rechtse elite. De afkeer van de buitenstaander, waar geen enkele menselijke groep immuun voor is, uit zich bij het volk op rauwe wijze. "Daar moet een piemel in!", riep men in Steenbergen tegen een voorstander van opvang van vluchtelingen. Dat klinkt heel wat angstaanjagender dan de deftige dictie waarmee Kamerleden spreken over het gevaar van 'omvolking', 'verdunning' en 'islamisering'.
Gek laten maken
Maar de xenofobie van de volksvertegenwoordigers is programmatisch en geraffineerd, terwijl die van het volk spontaan en omkeerbaar is. De 'gewone Nederlanders' in Beverwaard keren op hun schreden terug als de feiten minder bedreigend blijken dan ze hadden gedacht, dat zie ik de heren Wilders en Baudet nog niet doen, die zitten vast in hun ideologische dwangbuis. Het is het verschil tussen de hitsers en de opgehitsten. "We hebben totaal geen last van die mensen", zegt een vrouw in Beverwaard over de asielzoekers die daar inmiddels wonen. "We hebben ons gek laten maken door verhalen die rondgingen."
De Volkskrant voegde er een verwijzing aan toe naar een analyse van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC), die gisteren aan de Kamer werd aangeboden. Het is zuur dat de onafhankelijkheid van het WODC onlangs ter discussie is komen te staan; je kunt er vergif op innemen dat het anti-asielkamp dat zal aangrijpen om de uitkomsten weg te wuiven. Want dit is voor hen wel heel sneu nieuws: de veiligheid in een buurt gaat niet achteruit door de komst van een asielzoekerscentrum. "In vergelijking met leeftijdgenoten, seksegenoten en mensen met een lage sociaal-economische status zijn asielzoekers iets ondervertegenwoordigd in de politiestatistieken, ook als het gaat om zedendelicten."
In Beverwaard hadden ze dat proefondervindelijk al geconstateerd. En hun conclusies getrokken.
Lees ook de column van Abdelkader Benali terug: Van homeopathische verdunning naar seksuele verdunning.
Eerder schreef Stevo Akkerman al eens over het Forum voor Democratie dat er niets intellectueels is aan het nationalisme van Thierry Baudet.