Waarom staat de Gelderlander op een nepnieuwslijst?

De Gelderlander, verspreider van nepnieuws?
Op de website van de Gelderlander verscheen op 28 september 2016 het bericht 'Buk-fabrikant verwerpt conclusies MH17'. Het was een reactie op een presentatie, eerder die dag in Nederland, van een speciaal team dat concludeerde dat op 17 juli 2014 vanuit een pro-Russisch gebied een Buk-raket op het MH17-toestel is geschoten, waardoor de 298 inzittenden omkwamen. De Russische Buk-fabrikant sprak dat dus tegen in het bewuste artikel: de raket zou zijn afgevuurd door het Oekraïense leger. Daarmee heeft de Gelderlander kritiekloos pro-Russische nepinformatie verspreidt, concludeert EUvsDesinfo, waarna het bericht op een openbare zwarte lijst is gezet.

Staan er ook ander Nederlandse media op de anti-nepnieuwslijst?
Ook NPO Radio 1 en de websites Geen Stijl en ThePostOnline zouden zich op andere momenten schuldig hebben gemaakt aan de verspreiding van pro-Russische desinformatie. Na klachten van beide websites hierover zijn die items deze week weer van de lijst gehaald. Volgens EUvsDesinfo was er sprake van een vertaalfout.

Waarom plaatst EUvsDesinfo gevestigde media op zo'n lijst?
EUvsDesinfo (vrij vertaald: EU tegen desinformatie) houdt sinds september 2015 op haar website een lijst bij met media-uitingen van nepnieuws die pro-Kremlin zouden zijn. Inmiddels zijn dat er meer dan 3.500. Aanleiding zijn aanhoudende zorgen vanuit de EU dat Rusland met nepnieuws en propaganda de Westerse nieuwsvoorziening ernstig zou beïnvloeden. ,,Het gaat ons niet om de verspreider van het nieuws, maar om het bericht'', zegt een EU-woordvoerder. ,,EUvsDesinfo wil laten zien hoe Russisch nepnieuws zijn weg vindt in de internationale nieuwsitems. Een van de grootste desinformatie-campagnes voert Rusland rondom het onderzoek naar de ramp met de MH17.’’

Wat is dat voor club, EUvsDesinfo?
De site wordt geleid door een speciaal team, The East Stratcom Task Force, dat is opgericht om EU-beleid 'uit te leggen en te promoten' in landen ten oosten van de EU én om opzettelijke misleidende informatie vanuit Rusland bloot te leggen. Dit team, bekostigd door de EU, telt veertien vaste medewerkers, drie daarvan zijn volgens de woordvoerder fulltime bezig met het signaleren van Russische desinformatie. Zij krijgen steun van een netwerk van meer dan 400 journalisten, officials en medewerkers van niet-gouvernementele organisaties uit meer dan dertig landen die nepnieuws rapporteren.

Promote Ukraine in Brussel heeft het bericht van de Gelderlander aangedragen bij EUvsDesinfo. Hoe objectief is deze organisatie?
Dat maakt niet uit, zegt de EU-woordvoerder: ,,De taskforce controleert zelf elk voorgedragen bericht op nepnieuws.’’ Promote Ukraine bestempelt het artikel op de Gelderlander-website als 'onevenwichtige berichtgeving'. ,,De lezer kan denken dat dit het 'echte' verhaal is, terwijl we weten dat onafhankelijke onderzoekers andere conclusies hebben getrokken’’, mailt de organisatie op vragen van de Gelderlander.

Wat vindt de Gelderlander hier allemaal van?
,,De beschuldiging is bijna hilarisch'', zegt hoofdredacteur Peter Jansen van de Gelderlander. Het gaat om een artikel dat is gebaseerd op een bericht van het onafhankelijke persbureau ANP, dat ook door andere media in Nederland (deels) is gepubliceerd. ,,Dit is een van de talloze berichten die we over de MH-17-ramp hebben gebracht. In dit bericht laten we de fabrikant van de raket aan het woord. Het is raar om daar de Gelderlander op aan te spreken en nog vreemder om daar uitsluitend De Gelderlander op aan te spreken.’’

 De Gelderlander beraadt zich op juridische stappen tegen EUvsDesinfo.