Opinie: Nederland moet zichzelf veel beter beschermen
In onze veiligheidsstrategie dient de verdediging van het eigen en het Navo-grondgebied de hoogste prioriteit te krijgen, betoogt Theo van den Doel.
Vorige week presenteerde de Amerikaanse minister van Defensie Mattis de nieuwe defensiestrategie als uitvloeisel van de Nationale Veiligheidsstrategie. De bestrijding van het internationaal terrorisme is niet meer de eerste prioriteit voor de Verenigde Staten.
Het debacle in Irak, de uitzichtloze situatie in Afghanistan, waar de Taliban na vijftien jaar nog steeds niet is verslagen en het Amerikaanse falen om een eind te maken aan het regime van president Assad in Syrië, zullen hier zeker toe hebben bij gedragen.
De Verenigde Staten zien nu Rusland en China als 'revisionistische' machten, die streven naar een 'autoritaire wereldorde'.
Een wat late constatering. De afgelopen tien jaar heeft de Russische president Poetin zijn visitekaartje immers overduidelijk aan het Westen afgegeven. De eenzijdige opschorting van het CSE-verdrag in 2007, het niet naleven van het INF-verdrag, het gewapend conflict met Georgië, het niet respecteren van de uitspraken van het Internationaal Gerechtshof, de annexatie van de Krim, de steun aan de separatisten in Oost-Oekraïne en de forse uitbreiding en modernisering van de offensieve capaciteit van de strijdkrachten, zijn slechts enkele voorbeelden van de assertieve en vijandige opstelling van Rusland.
Bovendien probeert Rusland op allerlei manieren de westerse democratieën te ondermijnen door beïnvloeding van verkiezingen, het verspreiden van nepnieuws en het ontwrichten van het internetverkeer. Ook is Rusland bezig de Balkan te destabiliseren.
De Navo ontbeert het Amerikaanse leiderschap. De interne cohesie staat onder druk
De broze vrede in die regio wordt bedreigd door ultranationalistische Serviërs, die van de Russen een speciale militaire training krijgen. De Servische belangen en de Russische agenda sluiten naadloos op elkaar aan. De Servische nationalisten willen niets liever dan dat de Republika Srpska zich afsplitst van Bosnië-Herzegovina en samen met delen van Kosovo zich aansluit bij Servië. Een hybride oorlog, zoals die momenteel in Oost-Oekraïne wordt gevoerd, kan elk moment ook op de Balkan uitbreken. Kosovo en Bosnië worden dan weer nieuwe conflictgebieden.
Ook de Britse minister van Defensie Williamson uitte afgelopen week in een interview zijn zorgen over de Russische agressieve houding. Een scenario waarin Rusland met inzet van raketten en onderzeeboten vitale infrastructuur zoals elektriciteitsvoorzieningen en communicatiekabels zou uitschakelen, waarmee de hele Britse samenleving zou worden ontwricht, was een van zijn zorgen.
Wat is hierop het antwoord van de Navo en van Nederland? De Navo ontbeert momenteel het Amerikaanse leiderschap. Het veiligheidsconcept dient nodig te worden aangepast. Daarnaast staat de interne cohesie onder druk. Turkije vaart als Navo-lid zijn eigen koers. Koopt zijn militair materieel in Rusland en ligt overhoop met de Verenigde Staten.
De enige remedie tegen de groeiende militaire capaciteit en assertieve opstelling van Rusland is een geloofwaardige afschrikking en bescherming van het eigen grondgebied. Dat vereist voldoende effectieve parate slagkracht en voortzettingsvermogen. Niet alleen in de hardware, maar ook op het gebied van cybersecurity, de achilleshiel van alle moderne krijgsmachten.
Aan die voorwaarden voor een geloofwaardige afschrikking en bescherming van de Nederlandse samenleving wordt door gebrek aan middelen niet voldaan. Nederland en Europa staan er slechter voor dan tijdens de periode van de Koude Oorlog. Alle seinen staan op rood. Wat kan Nederland doen?
De operationele slagkracht moet de komende jaren snel worden hersteld
De minister van Defensie komt dit voorjaar met een nieuwe Defensienota. Niet de bestrijding van terrorisme en illegale immigratie (veiligheidsstrategie september 2017), maar de verdediging van het eigen en het Navo-grondgebied dient de hoogste prioriteit te krijgen.
De operationele slagkracht moet de komende jaren snel worden hersteld. Om het voortzettingsvermogen te verbeteren, is de opbouw van een reservebestand aan personeel en materieel noodzakelijk. Dat vereist een andere aanpak dan tot nu toe. De uitvoering van vredesoperaties vereist immers andere middelen en 'skills' dan de klassieke gevechtstaken.
Ook zal men een analyse moeten maken hoe de eigen bevolking en onze vitale infrastructuur beschermd kunnen worden tegen dreigingen van buitenaf. Die dreigingen zijn anders dan tijdens de Koude Oorlog. Aanvallen met ballistische raketten vanuit zee of land, inzet van bewapende drones, aantasting van onze vitale communicatielijnen en infrastructuur vormen de nieuwe dreigingen van de 21ste eeuw. Onze moderne en gedigitaliseerde samenleving is kwetsbaarder dan ooit.