Direct naar artikelinhoud

Trump probeerde speciaal aanklager Mueller te ontslaan, advocaat Witte Huis greep in

De Amerikaanse president Donald Trump heeft vorig jaar juni geprobeerd Robert Mueller te ontslaan, toen die net was aangesteld als leider van het onderzoek naar Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen. Hij werd daarvan weerhouden door Witte Huis-advocaat Don McGahn, die dreigde ontslag te nemen als Trump zijn voornemen zou uitvoeren.

Speciaal aanklager Robert Mueller.Beeld reuters

Het voorval, onthuld door The New York Times, kan als extra aanwijzing worden gezien van Trumps pogingen de rechtsgang te belemmeren.

Eerder ontsloeg hij FBI-directeur James Comey, nadat die had geweigerd zich loyaal aan de president te verklaren en Trumps veiligheidsadviseur Michael Flynn 'te laten gaan'. Ook was Trump woedend omdat Jeff Sessions, de bondgenoot die hij had aangesteld als minister van Justitie, afstand nam van het onderzoek naar de Russische bemoeienis - waardoor Trump de controle erover verloor.

Trump zelf noemde de onthulling vrijdag 'nepnieuws' en 'typisch New York Times'. Het nieuws werd bevestigd door The Washington Post en CNN.

Twitter bericht wordt geladen...

In de maanden na de poging Mueller te lozen heeft het Witte Huis drie keer ontkend het ontslag van Mueller te hebben overwogen. 'Ik heb daar geen moment aan gedacht', antwoordde Trump op 10 augustus. 'Jullie [de media] zeggen dat de hele tijd. Maar nee, ik ga helemaal niemand wegsturen.' Ook Kellyanne Conway en advocaat John Dowd ontkenden het stellig.

Hoe het bijna-ontslag van Mueller in zijn werk is gegaan, is onduidelijk. Waarschijnlijk kreeg McGahn van Trump te horen dat hij Rod Rosenstein, de onderminister van Justitie die (dankzij de verschoning van Sessions) de baas is van Mueller, een opdracht moest geven de speciale onderzoeker de laan uit te sturen. McGahn, die eerder dat jaar wel meewerkte aan het ontslag van Comey en druk uitoefende op Sessions, weigerde nu. Niet uit morele overwegingen, blijkt uit de berichtgeving, maar omdat Trump daarmee zijn presidentschap zou torpederen, vond hij.

McGahn speelde het hoog: hij dreigde te vertrekken als hij werd gedwongen. Hij wist zich gesteund door stafchef Reince Priebus en chefstrateeg Steve Bannon, die het ontslag van Comey eerder al een enorme blunder vond. Trump haalde bakzeil.

Daarmee werd een nieuw Saturday Night Massacre vermeden, een serie ontslagen verordonneerd door president Richard Nixon in 1973 om uiteindelijk Archibald Cox te ontslaan, de man die onderzoek deed naar de inbraak in het Watergate-gebouw.

Als reden om Mueller te ontslaan voerde Trump aan dat die niet onpartijdig genoeg was. Dit vanwege een oud geschil over de contributie van een van Trumps golfclubs. Ook had Mueller gewerkt voor een advocatenkantoor dat Trumps schoonzoon Jared Kushner als klant had. En ten derde was Mueller op sollicitatiegesprek geweest om Comey op te volgen als directeur van de FBI, een dag voordat hij werd aangewezen als speciale Rusland-onderzoeker.

Trump-imperium

De echte reden lijkt te zijn geweest dat Trump vreesde dat Muellers onderzoek zich zou uitstrekken tot zijn financiële en zakelijke verleden. Trump heeft in een interview met de Times in juli vorig jaar ook zelf gezegd dat Mueller zijn boekje te buiten zou gaan als hij zijn vergrootglas zou richten op het Trump-imperium.

Daarnaast frustreerde het Trump dat zijn presidentschap zo werd overschaduwd door het onderzoek. Hij heeft altijd volgehouden dat er van samenwerking tussen hem en de Russen geen sprake is geweest.

Daarvoor is ook (nog) geen bewijs. Wel zijn er contacten geweest tussen vertegenwoordigers van Trump en het Kremlin, waarover Trump aanvankelijk gelogen heeft. Mueller heeft twee leden van het team-Trump, Paul Manafort en Rick Gates, in staat van beschuldiging gesteld. Twee anderen, George Papadopoulos en Michael Flynn, hebben een schikking getroffen en werken met hem mee.

Het frustreerde Trump dat zijn presidentschap zo werd overschaduwd door het onderzoek

Trump en zijn juridische team zijn de laatste maanden ook toegeeflijker geworden en werken mee met Mueller. Maar parallel daaraan laat Trump geen mogelijkheid onbenut om de FBI en de onderzoekers in diskrediet te brengen. Zo zou er sprake zijn van een zogenoemde Deep State van politie en geheime diensten, die zich aan het gezag van de regering zou onttrekken. Deze theorie, verder gevoed door een sms-wisseling tussen twee FBI-functionarissen die op de hand van Clinton waren, heeft geleid tot ernstige verdachtmakingen van partijdigheid. Republikeinse volksvertegenwoordigers, aangevuurd door Fox News, zien steeds meer contouren van een samenzwering en dringen aan op het vertrek van Mueller. Ook wordt de kans steeds groter dat zijn conclusies straks in twijfel worden getrokken.

De president zelf zei deze week dat hij 'uitkeek' naar een gesprek onder ede met het team van de speciale onderzoeker.


Hier leest u alles over hackers, Trump en Rusland

Trump: 'Ik doe het dolgraag'
Donald Trump wil zich onder ede laten verhoren door speciaal aanklager Robert Mueller over de mogelijke Russische inmenging bij de presidentsverkiezingen van 2016. Nadat hij het onderzoek eerder een 'heksenjacht' noemde en het ogenschijnlijk belemmerde zegt hij er nu zelfs naar uit te kijken: 'Ik doe het dolgraag'.

De AIVD-hack
Digitale agenten van de AIVD infiltreren in de zomer van 2014 in de beruchte Russische hackgroep Cozy Bear. Ze zien zo als eersten hoe Russische hackers in verkiezingstijd doelen in de VS bestoken: de Democratische Partij, het ministerie van Buitenlandse Zaken en zelfs het Witte Huis. Het is cruciaal bewijs en aanleiding voor de FBI om een onderzoek te beginnen.

Het onderzoek naar Russische inmenging
Kremlin-gelieerde Russen hebben in april 2016 'duizenden' e-mails met 'vuiligheid' van Hillary Clinton aangeboden aan het campagneteam van presidentskandidaat Donald Trump. Het is onduidelijk wat er met dat aanbod is gebeurd, maar een lid van het campagneteam is gearresteerd omdat hij erover heeft gelogen.

Spanning loopt op rond Trump-entourage
Mueller onderzoekt of er banden waren tussen de Trump-campagne en de Russen. Tegelijkertijd wordt er grote druk op Mueller uitgeoefend om op te stappen, omdat hij partijdig zou zijn.

De dubieuze klanten van Manafort
Manafort staat voor 11 miljoen euro in de boeken van de verdreven Oekraïense president Janoekovitsj. Bij Republikeinse kopstukken is hij eveneens geliefd. Lees hier het profiel van Paul Manafort.

Clinton financierde Steele-dossier

Deze week bleek dat de Clinton-campagne en de Democraten het rapport met beschuldigingen over de band tussen Donald Trump en Rusland hebben betaald.

Manafort afgeluisterd
De voormalige campagneleider van president Donald Trump, Paul Manafort, is zowel vóór als na de presidentsverkiezingen afgeluisterd door de FBI

Contact met de Russen? 
Eerst was er niks van waar, nu is het wel gebeurd, maar is het niet erg. Het flexibel omgaan met de waarheid begint Trump c.s. medio juli jl. op te breken. (+)

Ontslag Comey
De grootste fout uit de moderne politieke geschiedenis. Zo noemt Steve Bannon, ex-politieke strateeg in het Witte Huis, de beslissing van president Donald Trump om FBI-chef James Comey te ontslaan.

De FBI slaat terug
Donald Trump heeft de oorlog verklaard aan de FBI. En dat zal hij weten ook. De organisatie slaat altijd meteen terug. Lees dit verhaal van onze correspondent uit mei dit jaar terug. (+)