Nijmeegse hoogleraar noemt akkers in de Achterhoek 'zombiegrond'
De bodemfauna op het platteland in Twente en de Achterhoek is nagenoeg verdwenen. Dat zegt Henk Siepel, hoogleraar dierecologie aan de Radboud Universiteit. ,,Het ziet er groen uit, maar het is zo dood als een pier.’’
'Zombienatuur', zo citeert Siepel de term die bioloog Jelle Reumer in oktober gaf aan het hedendaagse platteland. ,,Het ziet er groen uit, maar het is zo dood als een pier.’’
Het was Siepels ontdekking van de enorme afname van insecten, die Reumer destijds naar de term zombienatuur deed grijpen. De Nijmeegse hoogleraar Siepel komt nu zelf ook met die omschrijving, omdat hij onlangs ontdekte dat ook het leven onder de grond gedecimeerd is.
Siepel verwachtte dat al op basis van de mate van bemesting in met name het oosten en zuiden van Nederland. Op 50 willekeurige plekken nam hij vervolgens de proef op de som, waaronder in Twente en de Achterhoek. ,,En het klopte als een zwerende vinger’’, zegt Siepel, die onder andere nabij Vriezenveen en Winterswijk onderzoek in de bodem deed.
Geen bodemleven meer
We moeten niet elke keer dat bodemleven pesten door het scheuren en ploegen van de grond. Juist het frequent bewerken van de grond zorgt ervoor dat die beestjes verdwijnen
Bodemfauna heeft volgens Siepel een natuurlijke rol bij de afbraak van organische stoffen en de regulering van plaagdieren. Simpel gezegd: organismen in de bodem zorgen ervoor dat de bodem vruchtbaar blijft en ziekteverwekkers geen kans krijgen. ,,Maar in een groot deel van de Nederlandse landbouwgronden, vooral die in het oosten en zuiden van het land, is geen bodemleven meer dat die rol vervult’’, zegt Siepel.
,,Technische hulpmiddelen als pesticiden en meststoffen hebben de rol van het bodemleven overgenomen’’, zegt de hoogleraar. ,,Maar wij doen dat nogal onbeholpen. We geven veel te veel mest, waardoor nitraat uitspoelt naar het grondwater. Gevolg hiervan is dat veel drinkwaterputten onder boerenland zijn gesloten of het water moet worden bijgemengd. En het gebruik van pesticiden vormt een vicieuze cirkel. Door deze middelen gaan nog meer dieren dood, dus nog minder regulering, dus meer pesticiden enzovoort.’’
Pesticiden
Het is echter niet alleen het toevoegen van meststoffen en pesticiden, dat het bodemleven bedreigt. Siepel: ,,We moeten niet elke keer dat bodemleven pesten door het scheuren en ploegen van de grond. Juist het frequent bewerken van de grond zorgt ervoor dat die beestjes verdwijnen. Als je gewoon grasland hebt en je zou dat niet bewerken of pesticiden op gooien, dan blijft die bodem prima intact. Het is eigenlijk een ouderwets idee dat je denkt dat je de grond iedere keer moet omzetten.’’
Houtwallen
De crux zit in de hoogfrequente grondbewerking en het onvermogen van de bodemfauna weer terug te komen op die plek. Een hoge grondwaterstand, die er op de zandgronden niet is, kan zorgen voor het terugkeren van die bodemfauna. Via water in een plasdrassituatie kan bodemleven van de randen van een perceel dan naar het weiland terugkeren. Houtwallen zouden die functie moeten hebben, zegt Siepel. ,,In die houtwallen is nog een perfecte soortenrijkdom van de bodemfauna. Die is te vergelijken met die van oude bossen. Alleen, het kost die beestjes járen om naar het midden van het perceel te komen. En voordat ze daar zijn, is de grond alweer en paar keer omgezet.’’
Wanneer Siepel een proefje had genomen op de essen, waar een laag teelaarde op ligt, dan had hij een andere uitkomst gehad
Maar is het erg, dat verdwijnen van de bodemfauna? Siepel: ,,Je kunt natuurlijk kunstmest en pesticiden blijven toevoegen. Maar het surplus spoelt uit naar het diepere grondwater. De kosten voor bijvoorbeeld voor de waterwinning worden vervolgens wel afgewenteld op de maatschappij.’’
'Onzin'
Voorzitter Arjan Bonthuis van LTO-afdeling Zuid Twente stelt dat het probleem van het bodemleven de aandacht heeft van de landbouwers. ,,In de kern heeft Siepel gelijk met zijn opmerkingen. Het bodemleven verdient meer aandacht. We zijn daarom al jaren bezig met het toevoegen van humus en compost aan de bodem. Maar om te zeggen dat de bodem hier zo dood is als een pier. Dat is onzin.’’
Volgens Bonthuis is het een gegeven dat op arme zandgronden meststoffen toegevoegd moeten worden. ,,Wanneer Siepel een proefje had genomen op de essen, waar een laag teelaarde op ligt, dan had hij een andere uitkomst gehad. Zeker weten.’’
Bonthuis stelt dat de hoeveelheid pesticiden in de landbouw de laatste jaren al met 70 procent verminderd. Bonthuis: ,,Maar dat merk je pas later. Dat geldt ook voor de gevolgen van de maatregelen ten aanzien van bemesting.’’ Volgens de LTO-voorzitter zijn van de twintig meetpunten die volgens Europese richtlijnen boven de norm zaten, er nu nog maar drie over.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM3
Herman (76) is 53 jaar boer en heeft zijn land nooit besproeid: ‘Hoop dat boeren stoppen met beregenen’
Barchem -
Wat kun je doen met Hemelvaart? Vijf tips voor een uitje in de regio
Hemelvaart staat voor deur, een vrije dag voor veel mensen. In onze regio worden heel wat activiteiten gehouden, van een wijn-fietstour tot vroeg opstaan om een rondje te wandelen. Hier een aantal activiteiten om dit lange weekeinde door te brengen.Barchem -
PREMIUM
Zwembad Lichtenvoorde blijft nog zeker twintig jaar: ‘Groot onderhoud nodig, we zitten al in geleende tijd’
LICHTENVOORDE - Met het beschikbaar stellen van 1,4 miljoen euro wil de gemeente Oost Gelre zwembad Meekenesch in Lichtenvoorde nog zeker twintig jaar openhouden.Oost Gelre, Lichtenvoorde -
PREMIUM
Alfons en Joke krijgen financiële hulp bij verzorgen gewonde roofvogels: ‘We geven de moed niet op’
Alfons en Joke Holtslag vangen al meer dan 25 jaar met liefde gewonde roofvogels en uilen op. Die kunnen herstellen in hun revalidatiecentrum in het Barchemse buitengebied. Maar het wordt voor het echtpaar steeds moeilijker om het hoofd boven water te houden. Voor politieke partij LochemGroen! aanleiding om in de bres te springen voor Roofvogelopvang Barchem.Barchem -
PREMIUM
In je rolstoel een hengeltje uitgooien? De hengelaars in Lochem nemen de ouderen gewoon mee
Fanatiek kijkt hij naar zijn dobber. Vanmorgen heeft de 93-jarige Arend Mengerink, bewoner van woonzorgcentrum Gudula in Lochem, al drie vissen gevangen. Deze middag gaat het minder. Als dan één van de vrijwilligers van de plaatselijke hengelsportvereniging Laren-Lochem voorbij loopt, grijpt hij zijn kans: ,,Rob, zet ’m eens wat dieper!’’Zwiep
-
PREMIUMhuisarts vertelt2
Meneer Bolkestein hapt naar adem, maar de coassistent en ik horen niets bij de longen
-
-
-
PREMIUMbelastingaangifte
Dit zijn aftrekposten waar de Belastingdienst dit jaar extra op controleert (en zo vul je ze goed in)
Het is weer zover: sinds 1 maart kun je aangifte inkomstenbelasting doen over het jaar 2023. Wij helpen je op weg bij je belastingaangifte. Vandaag: waar controleert de Belastingdienst dit jaar extra op? Een financieel planner en een accountant vertellen over belangrijke aftrekposten en waar je op moet letten bij het doen van je aangifte. -
PREMIUM
Lochem gaat 30 procent sociale huur voorlopig niet redden: ‘Dit is bouwen met de rem erop’
Lochem blijft met haar woningbouwplannen vooralsnog achter bij de ambities van minister De Jonge. Laatstgenoemde vindt dat gemeenten ernaar moeten streven dat 30 procent van hun woningbestand bestaat uit sociale huurwoningen. Lochem zit daar ver onder en blijft ook de komende jaren met name koophuizen bouwen. ,,Dit moet écht anders.”Lochem
-
PREMIUMMET FOTO'S3
Van ‘mama woar is mien pils’, naar de Normaal-fanshop met zijn dochter: ‘Lochem voelt als een reünie’
Barchem -
PREMIUM
‘Altijd het Achterhoek-speldje op om aandacht te vragen voor de regio’
Op 15 maart worden verkiezingen gehouden voor de provinciale staten. De Gelderlander polste vijf Achterhoekers die de afgelopen jaren actief zijn geweest als statenlid. Wat hebben ze bereikt voor de regio en wat zou er nog moeten gebeuren de komende jaren.Doetinchem -
-
PREMIUM
Boerderijflat Eibergen gestut, zodat bewoners veilig spullen kunnen ophalen; oorzaak brand onduidelijk
Eibergen
30 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerKat
Freek Loo
leo
leo
leo