Koos Hage markeert de gaten van de Ramp
Koos Hage maakte de Ramp van 1953 mee in Stavenisse. Nu probeert hij de stroomgaten van toen met markeringspaaltjes in de herinnering vast te leggen.
We staan bovenop de dijk van Stavenisse, aan het eind van de Pilootweg. Ouwerkerk aan de overkant van de Oosterschelde ligt verrassend dichtbij, je ziet het witte gebouw van restaurant De Vierbannen. Even later horen we de kerk van het Schouwse dorp twaalf uur slaan - de wind zit uit die hoek. Iets meer westelijk ligt de Zeelandbrug mooi te wezen. En als we nog iets verder draaien maakt de televisietoren van Goes de Zeeuwse aardrijkskundeles compleet.
Koos Hage komt vaak op deze plek. Op een doordeweekse winterochtend liggen de Oosterschelde en de achter de dijken verscholen polders er slaperig bij. Dat was in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 wel anders. Storm en springtij, via twee dijkgaten liep de polder van Stavenisse in een mum van tijd vol. De zeewering, waar we nu op staan, is grofweg twee keer zo breed en hoog als de dijk toen. Van de in de rampnacht geslagen dijkgaten is geen spoor meer te bekennen.
Stroomgaten
Daarmee komen we op het project, dat Koos Hage de afgelopen jaren heeft opgezet. Hij wil alle 96 stroomgaten, die tijdens de Februariramp ontstonden, met informatiepaaltjes markeren. Of dat ook daadwerkelijk gaat gebeuren, is de vraag. De zes rond het Volkerak gelegen gemeenten - waaronder Tholen en Bergen op Zoom - hebben elkaar gevonden in de Samenwerkingsovereenkomst Waterpoort. Zij staan positief tegenover het initiatief van Hage. Ook het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk is voor het plan geporteerd. De rest van Zeeland vindt vooralsnog de kosten te hoog.
Als je de catastrofale watersnood in herinnering wilt houden, zijn markeringen van de stroomgaten noodzakelijk. Hage bezocht met oud-waterstaatsman Leendert Becu de dijk bij Bath. Becu had daar zelf geholpen met het dichten van het gat. Toen hij er niet zo lang geleden weer stond kon hij het stroomgat niet meer aanwijzen. Dijkverzwaringen hebben de sporen van de Ramp drastisch uitgewist.
Op de dijk bij Stavenisse wijst Koos Hage: de boerderij bij de witte molen net buiten het dorp Stavenisse, daar woonde hij met zijn ouders en de voor de oorlog geboren twee broers en zus. Koos was een nakomertje, hij was vijf jaar toen de dijk het begaf. Zijn vader en oudste broer Arie waren in de rampnacht paraat bij de coupure van de haven van het dorp. Ze kwamen hem halen om bij kennissen in het dorp de nacht door te brengen. Voor hij ging zette hij zijn van Sinterklaas gekregen doos met Temsi Meccano nog hoog op het dressoir. Moeder en zus Jo wilden nog wat redderen in huis. Ze werden overvallen door het water. Koos Hage: ,,Mijn zus was een goede zwemster. Vanaf de dijk hebben mensen haar nog zien zwemmen. Ze had iets onder haar arm - dat moet mijn moeder zijn geweest. Pogingen om haar een touw toe te werpen mislukten.'' Een ooggetuige liet optekenen: ,,Met de lichten van een tractor werd op haar geschenen en ze probeerde tussen het wrakhout bij de man met het touw te komen. Maar ze haalde het niet. Die rauwe kreten van haar, die vergeet ik nooit meer.''
Optrekkend vocht
De boerderijwoning werd weggeslagen. Koos Hage: ,,Ons huis was nog jong, van 1928. Op de fundering waren strookjes draadglas gelegd om optrekkend vocht tegen te gaan. Die constructie was niet bestand tegen de dwarskracht van het water.''
Hage kwam na diverse evacuatieadressen in 1956 op de nieuwe boerderij van broer Bram in de Noordoostpolder terecht. Daar groeide hij op. Na zijn studie bouwkunde in Delft belandde hij in Rotterdam, waar hij tot 2012 als stedenbouwkundige voor de gemeente werkte. In die functie was hij in 2010 nauw betrokken bij het project 'Brandgrens', het markeren van de grens tussen de in 1940 verwoeste stad en het gespaarde deel.
Zo kwam hij op het idee om ook de stroomgaten van 1953 van markeringspaaltjes en -stenen met passende teksten te voorzien. Toen dat plan maar moeizaam op gang kwam, besloot hij twee jaar geleden eerst de 'Atlas van de Watersnood' samen te stellen. Nu is hij weer volop in de weer met het markeringsproject. Er is een speciale app in ontwikkeling. Voor het Watersnoodmuseum heeft hij in twee platen graniet een kartografisch monument ontworpen van het deltagebied en de Afsluitdijk. Graniet, dat kan de tijd weerstaan.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Podcast
Hoe een Zeeuws toprestaurant zijn beide Michelinsterren verloor
Cadzand-Bad -
PREMIUM
Veteranencafé Hulst: eindelijk ontmoeting, erkenning en een luisterend oor
Tijd voor het ophalen van herinneringen, voor het vertellen van sterke verhalen, maar ook voor het delen van vaak diep weggestopte emoties. Veteranen uit de gemeente Hulst ontmoetten elkaar voor het eerst.Hulst -
PREMIUMGeldflaters
Tom wilde geen varken in soep: ‘Meisje haalde schouders op en zei dat we zelf besteld hadden’
Tom de Wit (35) nam een vriend mee naar een restaurant waar hij niet voor twee maar voor drie maaltijden moest betalen. Iedereen maakt weleens een fout waar kleine of soms grote financiële gevolgen aan kleven. In deze reeks vertellen mensen over hun geldflater. -
PREMIUMmet Poll
De liefde voor Feyenoord zit diep bij deze Zeeuwen. ‘Als ze kampioen worden, duik ik de fontein op het Hofplein in’
Het is niet de vraag óf Feyenoord landskampioen wordt, maar wannéér? Komend weekeinde kan het al gebeuren voor de voetbalclub uit Rotterdam. Dat maakt wat los bij de mensen die de club een warm hart toe dragen. Drie Zeeuwen aan het woord over de naderende titel en hun Feyenoordgevoel.Yerseke, Middelburg -
Variabele en vaste prijzen DELTA Energie onder prijsplafond, weer drie jaar vaste prijs mogelijk
Vanaf 1 juni is het weer mogelijk driejarige energiecontracten met vaste prijzen af te sluiten bij DELTA Energie. De prijzen blijven onder het prijsplafond dat de overheid heeft ingesteld. Een maand later gaan de variabele leveringsprijzen voor stroom en gas omlaag. Ook deze blijven onder het prijsplafond.Vlissingen
-
Politie houdt twee Albanese indringers aan in havengebied Nieuwdorp
Nieuwdorp -
-
-
Zomerfruit en chocola zouden zonder bijen niet bestaan: zo help je deze insecten een handje
Het is dat bijen geen horloges dragen, anders zouden die op vijf voor twaalf staan. Voor hen, maar ook voor ons eigen hachje, is het daarom zaak om ze een handje te helpen. Want zomervruchten, chocola en notenrepen kunnen door bijensterfte zomaar tot de geschiedenis gaan behoren. Help de natuur een handje met je eigen insectenhotel. Wij leggen uit hoe je start. -
Zeeuwen kunnen meepraten over kerncentrales: drie bijeenkomsten in mei
Zeeuwen kunnen volgende maand meepraten over de mogelijke bouw van twee nieuwe kerncentrales in Borssele en het langer openhouden van de huidige kerncentrale.Borssele
-
PREMIUM
Laura Biscia (19) uit Hulst wint derde prijs in landelijke finale Kunstbende Young Creators
Amsterdam -
PREMIUM
Er zijn drie belangrijke symptomen voor hartfalen: ‘Altijd sokrand in je benen hoort niet’
Elke dag overlijden er 22 mensen aan hartfalen. Wat hartfalen precies is, weet maar één op de vijf mensen. Daarom is het deze week De Nationale Hartfalen Week. Cardiologen Steven Chamuleau en Jozine ter Maaten geven antwoord op zeven vragen over hartfalen. ,,Als je als 50-jarige een trap op loopt en het benauwd hebt, dan is dat gek.’’ -
-
Podcast
Fabeltjes doorgeprikt: ‘Die Zeeuwse mossel kan ook zomaar een Deen zijn’
Vlissingen
0 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageer