Direct naar artikelinhoud

Wispelturige Trump verergert politieke impasse: overheid al dagen dicht na draai in immigratievraagstuk

Het immigratievraagstuk heeft in de Verenigde Staten tot een sluiting van de overheid geleid, waarvan de gevolgen deze week goed zichtbaar zullen worden. De politieke impasse is verergerd door de wispelturigheid van president Trump, die dit weekend toch weer de kant koos van de hardliners.

Protest tegen Trump in Chicago op 20 januraiBeeld reuters

Het hele weekend gaven Republikeinse en Democratische volksvertegenwoordigers elkaar de schuld van de dichte federale deuren. Trump greep de gelegenheid aan voor de lancering van een campagnespotje, waarin hij de Democraten verantwoordelijk stelt voor elke moord die wordt begaan door een immigrant zonder verblijfsvergunning.

De retoriek maakt het lastiger om tot een compromis te komen, dat vorige week nog binnen handbereik lag.

Aan het begin van het probleem ligt de Amerikaanse staatsschuld. Die is aan een maximum gebonden. Om geld te kunnen blijven uitgeven moet het Congres het plafond periodiek verhogen. Congresleden grijpen die gelegenheid soms aan om aanvullende eisen te stellen. Voor het laatst gebeurde dat in 2013.

Dit keer zijn het de Democraten die een kans zagen (voor goedkeuring van de begroting zijn in de Senaat zestig van de honderd stemmen nodig; de Republikeinen hebben er maar 51). Zij willen de kinderen die jaren geleden door hun ouders zijn meegenomen tijdens hun illegale grensoversteek, de zogeheten dreamers, een weg bieden naar een legale toekomst. Die kwestie is de kern van de discussie, en ook de kern van een mogelijke oplossing.

Trump hinkt hierover al bijna twee jaar op twee gedachten. Tijdens zijn verkiezingscampagne zei hij dat hij Obama's gedoogbeleid zou schrappen. Maar als president zei Trump dat hij zijn 'grote hart' zou tonen en dat de dromers 'rustig konden slapen'.

In september schafte hij het gedoogbeleid af, met ingang van begin dit jaar. Maar een dag later zei hij te hopen dat het Congres in de tussentijd een oplossing zou vinden voor het door hem geschapen probleem. Dat gebeurde tijdens een discussie over de ook toen noodzakelijke verhoging van het staatsschuldplafond.

Als president zei Trump dat hij zijn 'grote hart' zou tonen en dat de dromers 'rustig konden slapen'

Zonder dreamers geen akkoord

De Republikeinse voormannen Paul Ryan en Mitch McConnell wilden een budgetverruiming voor achttien maanden zodat ze in 2018, als er Congresverkiezingen zijn, geen last hadden van dit gedoe. De Democraten stelden drie maanden voor, om in december weer een gelegenheid te hebben om over de dreamers te praten. Verrassend genoeg koos Trump toen de kant van de Democraten, en sprak zijn hoop uit dat de dreamers konden worden gered.

In december werd de discussie weer een maand uitgesteld, maar vorige week dreven de Democraten de discussie op de spits: zonder dreamers geen akkoord. Zij bereikten met een aantal Republikeinen, onder aanvoering van de immigrant-vriendelijke senator Lindsey Graham, een compromis. Trump, die voor elke wet groen licht moet geven, leek tot twee keer toe geneigd te zijn daarin mee te gaan.

Donald Trump houdt een toespraak met achter hem (v.l.n.r) Paul Ryan, Mitch McConnell, Chuck Schumer en Nancy PelosiBeeld ap

Maar beide malen veranderde Trump toch weer van standpunt. Onder druk van zijn adviseur Stephen Miller en chefstaf John Kelly koos hij de kant van de haviken onder de Republikeinen, die geen enkele toezegging willen doen aan illegalen - hoe ingeburgerd en Amerikaans ze ook zijn.

'De Democraten willen gewoon dat illegale immigranten ongecontroleerd ons land blijven binnenstromen', twitterde Trump zondag. Dat klopt niet: onderdeel van het compromis vorige week was juist dat Democraten instemden met scherpere grenscontrole en zelfs de bouw van een muur. In een verklaring van het Witte Huis werden de Democraten 'losers' genoemd. 'Nu zijn Democraten die ons in de weg staan medeplichtig aan elke moord gepleegd door illegale immigranten', aldus Trumps campagnespotje.

De effecten van de 'gesloten overheid' waren dit weekend nog beperkt. Het Vrijheidsbeeld bleef dicht. Maar voor de komende week zijn honderdduizenden ambtenaren met verlof gestuurd, wat onder meer de belastinginning zal bemoeilijken. Militairen blijven wel werken. Salarissen worden pas uitbetaald (met terugwerkende kracht) als er een akkoord is en het schuldplafond is verhoogd.

Voor de komende week zijn honderdduizenden ambtenaren met verlof gestuurd, wat onder meer de belastinginning zal bemoeilijken

Eén jaar Trump

We blikken dit weekend uitgebreid terug op een jaar presidentschap van Donald Trump. Wat kreeg hij gedaan, welke rol spelen sociale media daarbij en wie is toch die vrouw die consequent blijft liegen voor haar baas?

Media over één jaar
 Trump
Donald Trump is een jaar president van de VS, aanleiding voor terugblikken door media en columnisten. Was het wel zo erg als velen vreesden? 

Alle dagen in het nieuws
Na zijn inauguratie op 20 januari 2017 heeft Donald Trump op alle mogelijke manieren het beeld bepaald. Scroll hier door de opvallendste beelden. 

Raad Trumps cijfers
Een jaar is Donald Trump nu president van Amerika. Hoeveel daalden zijn waarderingscijfers, hoeveel illegalen zette hij uit en hoeveel gingen de belastingen omlaag? Raad het zelf, in deze quiz

Trumpfilter
Nieuws over Donald Trump: we kunnen ons voorstellen dat het nogal overdadig overkomt. Daarom verdelen we het in verschillende categorieën. Wat is echt belangrijk, wat eigenlijk gewoon business as usual en wat is vooral afleiding?

Nog meer 1 jaar Trump
Lees waarom Twitter het favoriete wapen van Trump is, waarom hij tweet als een cheerleader, waarom zijn botheid en directheid best effectief kunnen zijn, en hoe vrouwe Justitia in de VS zich naar zijn wil buigt: hier vind je de interessantste stukken over 1 jaar president Trump.