De nieuwrechtse toekomst is niet langer aan Wilders, maar aan Baudet

De nieuwrechtse toekomst is niet langer aan de PVV maar aan Forum voor Democratie. Die indruk wordt in elk geval gewekt door het verschil in aard, omvang en publiekssamenstelling van twee recente bijeenkomsten waar de rechts-populistische stem werd vertolkt.

Op vrijdagavond verzamelden tweeduizend belangstellenden zich in een Rijswijkse conferentiehal om te brainstormen over oplossingen voor immigratie- en integratieproblemen. Een geprojecteerd taartdiagram leerde dat minstens eenderde van de jeugdige aanwezigen bij de Tweede Kamerverkiezingen op Forum voor Democratie had gestemd.

Deze 'nationale brainstormsessie' was georganiseerd door De Nederlandse Leeuw, een nieuwe organisatie die 'de dominantie van de progressief-liberale denkcultuur' wil doorbreken. In een feestelijke setting met muzikale intermezzo's kon het publiek onder leiding van rechtse BN'ers zoals publicist Joost Niemöller en Leefbaar Rotterdam-politicus Tanya Hoogwerf discussiëren over de plek van de islam in Nederland en de 'politiekcorrecte dictatuur'.

Een dag later stond in Rotterdam een PVV-demonstratie tegen het kabinet Rutte-III en de islamisering van Nederland op het programma. 'Heeft u er ook genoeg van? Kom dan naar Rotterdam', liet Wilders in een filmpje weten.

Tussen de 700 en 1.000 mensen kwamen opdagen op het Rotterdamse Stationsplein. Het publiek, dat de kou trotseerde om leuzen te scanderen als: 'Geen jihad in onze stad', kwam voor een aanzienlijk deel uit extreemrechtse hoek. Aanwezig waren leden van Pegida, Voorpost, De Nederlandse Volks-Unie en Erkenbrand. Eén demonstrant werd aangehouden voor het roepen van racistische leuzen.

Grenzen van zijn mogelijkheden

Enkele deelnemers vonden dat Wilders door eigen politiek-tactische onkunde en tegenwerking van de politieke elite tegen de grenzen van zijn mogelijkheden lijkt te zijn aangelopen. Misschien was een overstap naar de energieke nieuwkomer Forum voor Democratie nog niet zo'n slecht idee.

'Nu is het nog te vroeg om te zeggen dat Forum voor Democratie de PVV zal opslokken', zegt Koen Vossen, politiek historicus en auteur van het boek Rondom Wilders. 'Maar een ding is zeker: sinds Rita Verdonk heeft Wilders niet meer zo'n sterke tegenstander gehad als Thierry Baudet. Wilders' provocaties werken steeds minder sterk.'

Bij het Forum voor Democratie-angehaucht feestje in Rijswijk was het geloof in politieke slagkracht en maatschappelijke verandering inderdaad volop aanwezig. Bezoekers konden met een chatprogramma oplossingen indienen voor immigratie- en integratieproblemen. Die werden geprojecteerd op grote schermen. 'Geen enkele sharia-rechtbank toestaan.' En: 'Integratielessen in NL gegeven door/voor zowel allochtonen als autochtonen. Inburgeringsexamen in huidige vorm schrappen.'

Ook de kritiek op de 'linkse identiteitspolitiek' wist in Rijswijk een gevoelige snaar te raken. Hoofdattractie was de Canadese hoogleraar en klinisch psycholoog Jordan B. Peterson (55), die wereldroem vergaarde door zijn strijd tegen de 'verstikkende politieke correctheid' van 'neomarxisten die heersen over universiteiten, cultuur en politiek'. Peterson kreeg een staande ovatie, vele smartphones gingen omhoog. Hij hield een lezing van een uur, waarin hij de universele juistheid van westerse waarden onderstreepte.

Hbo-student Dennis (25) was vooral voor Peterson gekomen. 'Het is nog niet zo erg als in Amerika, maar bij mij op school merk ik ook dat je niet alles kunt zeggen wat je wilt. Er heerst toch een beetje een politiek correcte cultuur.'

De avond in Rijswijk was er een van angstvisioenen over de ondermijnende kracht van de islam en de 'linkse identiteitspolitiek', maar ook een van hoop en enthousiasme over de voorgestelde oplossingen.

Bij de PVV-demonstratie de volgende dag was er dezelfde angst voor de islam, maar minder hoop op verandering.

Overstap naar FvD

'Wilders heeft zijn punt kunnen maken, maar of het zal helpen, weet ik niet zeker', vond de Rotterdamse Elly Gerritsen, die aan de PVV-demonstratie deelnam. Ze vroeg zich af of ze bij de komende gemeenteraadsverkiezingen niet moest stemmen op Forum voor Democratie, dat in Rotterdam een alliantie is aangegaan met Leefbaar Rotterdam.

'Ik zit nu tussen PVV en Forum voor Democratie in', zei Sam, die een poster droeg met de tekst: 'Keep islam out of Rotterdam.' 'Ik mis bij de PVV de humor van het Forum. En Wilders zou wel wat politiek tactischer te werk kunnen gaan.'

Ook Carla Schlagwein, sociaal werkster uit Leiden, zei dat ze overweegt naar Forum voor Democratie over te stappen. 'Wilders krijgt toch niet meer de kans om iets gedaan te krijgen.' Misschien lukt het Forum voor Democratie wel om genoeg politieke macht te vergaren om iets te doen tegen de islamisering van Nederland, hoopte ze.

Iets na twee uur sloot ook Geert Wilders zich aan bij de demonstratie. 'Dit is niet het land van Mark Rutte en Aboutaleb', riep hij door een luidspreker. 'We wonen niet in Marokko.'

Daarna ging Wilders onder zware beveiliging de demonstranten voor in een rondje rond het Stationsplein. Leden van extreemrechtse groeperingen zoals Identitair Verzet en Voorpost deelden ondertussen stickers en folders uit.

Tegendemonstranten waren er ook. De Denk-Kamerleden Selçuk Öztürk en Tunahan Kuzu droegen met een handjevol aanhangers een poster waarop 'Nederland is van ons allemaal' stond. Even was er een grimmige sfeer toen Denk- en PVV-aanhangers elkaar met leuzen bestookten. Wilders die op het punt stond de media te woord te staan, werd door zijn beveiligers snel afgevoerd in een gereedstaande auto.

Kort na drie uur was de PVV-demonstratie alweer voorbij en werden de prinsenvlaggen oranje, wit, blauw opgerold.