Nederlanders willen betaaldata niet delen met bedrijven

Dat blijkt uit een enquête op de website van deze krant, die door ongeveer 4.500 mensen werd ingevuld. Van deze mensen gaf meer dan 98 procent aan niet bereid te zijn hun bankrekening open te stellen voor andere bedrijven, wanneer zij daar zelf geen voordeel van hebben. Als mensen er wel wat voor terugkrijgen, geld of besparingstips bijvoorbeeld, groeit de bereidheid.

Binnenkort, naar verwachting deze zomer, krijgen andere bedrijven dan de bank toegang tot onze bankrekening. Voorwaarde daarvoor is dat de consument uitdrukkelijk toestemming geeft, en dat het bedrijf zorgvuldig met de data omgaat. De Tweede Kamer praat nu over de wet die een en ander mogelijk maakt.

Die wet is een vertaling van de nieuwe Europese betalingsrichtlijn PSD2. Doordat meer partijen de gegevens op onze bankrekening kunnen inzien en gebruiken, krijgen banken meer concurrentie en ontstaat er ruimte voor nieuwe diensten en producten. Volgens de EU is dat uiteindelijk ook goed voor de burger.

Maar die burger is dus argwanend, blijkt uit de enquête, waarin de deelnemers negen concrete voorbeelden kregen voorgelegd. Een gebrek aan vertrouwen in de goede bedoelingen van bedrijven, is voor 68 procent van de deelnemers de belangrijkste reden om niet zomaar inzage in hun betaaldata te geven. Veel anderen (29 procent) zien eenvoudigweg het nut van de nieuwe regels niet in.

Toch levert de enquête opvallende inzichten op. Zo verdubbelt het aantal mensen dat inzage in zijn data wil geven, wanneer een bedrijf daar 50 euro voor biedt. Ruim 3,5 procent van de deelnemers geeft zijn gegevens dan weg.

Wanneer mensen weten dat het supermarkt Albert Heijn is die in ruil voor 50 euro inzage wil, dan is zelfs 6 procent bereid zijn data af te staan. Komt Facebook echter met hetzelfde aanbod, dan is de bereidheid aanzienlijk lager. Slechts 1 procent van de mensen zegt betaaldata met de Amerikaanse techgigant te willen delen.

Ook uit een ander voorbeeld blijkt dat Nederlandse bedrijven meer vertrouwd worden dan buitenlandse tech-reuzen. Als de nieuwe wet in werking treedt, krijgen bedrijven de mogelijkheid om – opnieuw met toestemming van de klant – betalingsopdrachten naar de bank te sturen. De deelnemers aan de enquête worden niet meteen heel warm van dat idee. Maar ze zijn wel eerder bereid om die toestemming aan Bol.com te verlenen dan aan de Amerikaanse webshop Amazon. Vijf procent zou Bol machtigen, nog geen 1,5 procent Amazon.

Jongeren zijn veel vaker bereid om hun data te delen dan ouderen. Neem het voorbeeld van Albert Heijn: bijna 13 procent van de mensen tussen 18 en 35 klikte op ja. Bij mensen tussen 36 en 50 is dat 5 procent, en bij mensen tussen 50 en 65 zelfs maar 3 procent. 65-plussers moeten er helemaal niets van hebben.

Het verschil tussen ouderen en jongeren is bij alle voorbeelden zichtbaar, en opmerkelijk groot. Afhankelijk van het voorbeeld zijn 18- tot 35-jarigen twee tot zes keer zo vaak bereid hun data te delen dan 50- tot 65-jarigen.

In één geval blijken mensen relatief vaak bereid om hun rekening open te stellen voor een commerciële partij: bij financieel adviseurs. Meer dan 17 procent van de geënquêteerden zou zo’n adviseur toegang tot zijn of haar gegevens geven, als die de gegevens gebruikt om orde aan te brengen in de financiën, bijvoorbeeld door middel van besparingstips.