Dinsdag wordt het wetsontwerp van Francken en Geens besproken in de kamercommissie Binnenlandse Zaken. Op uitnodiging van de oppositie zullen mensenrechtenorganisaties als de Ligue des Droits de l’Homme hun bezwaren bekendmaken.
Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon is alvast opgetogen met het wetsontwerp. “Waar mensen in illegaal verblijf tot vandaag eenvoudig konden weigeren om de deur te openen als de politie aan de deur stond, zal dat voortaan niet meer mogelijk zijn.”
Toen hij pas tot staatssecretaris benoemd werd in 2014 kwam Francken al eens op de proppen met het voorstel. Hij vond het jammer dat de politie niet zomaar kon binnenvallen in de woonplaats van mensen zonder papieren om hen op te pakken en mee te nemen naar een gesloten centrum. De wet staat dat niet toe. Het voorstel botste toen op tegenstand van ngo’s, mensenrechtenorganisaties maar ook van andere regeringspartijen.
Drie jaar later ligt er toch een wetsontwerp klaar. Het voorstel gaat niet zover als Francken aanvankelijk wilde. Als het van hem afhing, dan zou een huiszoeking moeten kunnen zonder tussenkomst van een onderzoeksrechter en op eenvoudige vraag van de Dienst Vreemdelingenzaken.
Juiste stempel
In het wetsontwerp staat dat er wel eerst een vraag moet gestuurd worden naar een onderzoeksrechter en dat de politie dat pas kan nadat ze een eerste keer niet binnengelaten werden. De rechter moet daar dan binnen de drie dagen op antwoorden. “Traditioneel, in het strafrecht, geeft een onderzoeksrechter enkel een huiszoekingsbevel uit voor ernstige feiten. Maar hier gaat het maar om een kleine inbreuk, namelijk de afwezigheid van een verblijfsvergunning, de juiste stempel op een papier”, zegt Alexis Deswaef, voorzitter van de Franstalige Liga voor de Mensenrechten.
Op dit moment vangen duizenden Belgische burgers mensen zonder papieren op in een poging om te vermijden dat mensen in en rond het Maximiliaanpark onder de blote hemel moeten slapen. De wet viseert hen niet expliciet maar creëert wel een klimaat van intimidatie. Het wetsontwerp stelt namelijk dat de politie ook mag binnenvallen in woningen van derden. Iemand die gedurende langere tijd een welbepaalde persoon zonder papieren onderdak verleent, riskeert dus wel een huiszoeking door de politie. De burgers van het Brusselse platform die af en toe hun huis of appartement openstellen voor steeds wisselende mensen blijven voorlopig buiten schot.
In de zomer van vorig jaar werd de Franse landbouwer Cédric Herrou veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van vier maanden omdat hij onderdak had verleend aan vluchtelingen zonder papieren. In België kan dat voorlopig niet. De wet op mensenhandel voorziet een humanitaire uitzondering die veel ruimer is dan de bepaling in Frankrijk.
