Direct naar artikelinhoud

Nederlander: huiselijk geweld moet sporadisch kunnen

Nederlander: huiselijk geweld moet sporadisch kunnen
Beeld © Jan-Philipp Strobel/dpa/Corbi

Nederland kijkt vergoelijkend naar relatiegeweld, als de situatie daarom vraagt.

Een op de drie Nederlanders vindt dat geweld tegen een partner in sommige gevallen moet kunnen. Op zaken als overspel of onenigheid over de opvoeding mag je met geweld reageren, vinden zij. Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 3000 Nederlanders van kennisinstituten Atria en Blijf Groep, die hierbij samenwerkten met marktonderzoeker Motivaction.

Geweld tussen partners komt vaker voor dan gedacht, simpelweg omdat niet iedereen doorheeft dat hem of haar geweld wordt aangedaan. Vooral seksueel geweld – het dwingen tot seksuele handelingen – zien veel mensen niet als geweld, en doen dus ook geen aangifte.

Een op de vijf vrouwen is weleens fysiek mishandeld door een (ex-)partner

“Dit is de eerste keer dat goed in kaart is gebracht hoe Nederlanders over partnergeweld denken”, zegt Renée Römkens, directeur van Atria en hoogleraar gendergerelateerd geweld aan de Universiteit van Amsterdam.

Incident

Volgens Römkens kun je onderzoek naar hoe vaak het daadwerkelijk voorkomt nu beter duiden. Mensen bagatelliseren, zegt ze. Zo gaven verschillende vrouwen uit het onderzoek aan pas aan partnergeweld te denken als het zich herhaaldelijk voordoet. Een incidentele klap telt voor deze geïnterviewden niet. “Eén keer kan, maar een tweede keer niet, dan ga je echt te ver”, zei er één.

In het algemeen is bijna niemand voorstander van geweld. Vraag Nederlanders of ze het afkeuren, en ­negen van de tien zeggen ja. Maar noem een concrete situatie als een partner die de kinderen slaat, en een op de drie vindt geweld als tegenreactie geen gek idee meer. Een man geeft in een groepsgesprek uit het onderzoek aan dat het soms ‘voor de bestwil van de vrouw’ kan zijn. “Bijvoorbeeld als ze op tilt slaat, dat hij haar dan een klap geeft om haar bij zinnen te brengen, een wake-upcall.”

Een op de twintig jongeren vindt verkrachting binnen een relatie wel te verdedigen

Seksueel geweld

Geweld deelden de onderzoekers op in de categorieën lichamelijk, seksueel en psychisch. Psychisch geweld is systematisch kleineren en vernederen. Seksueel geweld gaat over het lichamelijk dwingen tot seksuele handelingen.

Tegen die laatste categorie kijken vooral jongeren onder de 25 vergoelijkend. Een op de twintig jongeren noemt verkrachting binnen een relatie wel te verdedigen. Onder 55-plussers is dat vijf keer zo weinig, een op de honderd. Of dat iets van alle tijden is, en dus met het verstrijken van de jaren wegtrekt, weet Römkens niet. “Dit is zoals gezegd de eerste keer dat we dit zo uitzoeken, we kunnen dit niet vergelijken met cijfers uit het verleden.” Wel wil ze het in de gaten blijven houden om te voorkomen dat jongeren opgroeien tot volwassenen die geweld in een relatie normaal vinden.

Mannen vinden partnergeweld bijna twee keer zo vaak acceptabel

Verder blijkt er nauwelijks verschil in hoezeer autochtone Nederlanders partnergeweld afkeuren, vergeleken met Nederlanders met een migratie-achtergrond. Mannen zien veel minder partnergeweld in hun omgeving dan vrouwen, en vinden het bovendien bijna twee keer zo vaak acceptabel.

Die bevindingen nopen tot voorlichtingsmaatregelen, zegt Römkens. “Dat mannen partnergeweld vaker bagatelliseren dan vrouwen kun je bijvoorbeeld benoemen in voorlichting in klaslokalen. Kinderen moeten die verschillende opvattingen van mannen en vrouwen kennen om het probleem beter te begrijpen.”

Er is ook vooruitgang, schrijft het onderzoeksteam. Zo was huiselijk geweld vijftig jaar geleden nog echt een privéprobleem. Sinds begin deze eeuw krijgt het steeds meer publieke aandacht.

Lees ook: Klusjesmannen gaan huiselijk geweld opsporen (april 2017)