Direct naar artikelinhoud

Mag een PVV'er zeggen dat hij moskeeën het liefst ziet branden?

PVV-leider Geert Wilders en Henk Deun (L) in Utrecht, anderhalve maand geleden.Beeld ANP

Is een PVV’er strafbaar als hij zegt dat hij moskeeën het liefst ziet afbranden? Over die vraag moet het OM zich buigen, nu de Utrechtse Ulu-moskee aangifte heeft gedaan van aanzetten tot haat, discriminatie en geweld door een lokale PVV-politicus.

Henk van Deún, lijsttrekker voor de Utrechtse afdeling van de Partij voor de Vrijheid, deed zijn uitspraak vorige week op de radiozender Bingo FM. Het grote gebedshuis met zijn groene minaretten kan nooit uitgroeien tot het symbool van de stad, zei Van Deún daar, in een poging de islamstandpunten van zijn partij uit te leggen. “We hebben liever dat-ie afbrandt, bij wijze van spreken. Wij zijn echt tegen moskeeën in dit land.”

We hebben liever dat-ie afbrandt, bij wijze van spreken. Wij zijn echt tegen moskeeën in dit land.
Henk van Deún, lijsttrekker voor de Utrechtse afdeling van de PVV

Met de aangifte wil de moskee een punt maken, zegt voorzitter Yucel Aydemir: de maat is vol. “Onder onze bezoekers heerst er nu angst. Ik heb de afgelopen dagen steeds de vraag gekregen: kun je mijn veiligheid garanderen? Ik zei steeds: nee, dat kan ik niet. Er hoeft maar één gek te zijn die de daad bij het woord voegt.” De Ulu-moskee is, net als islamitische godshuizen elders in het land, regelmatig doelwit van dreigementen en bekladding. Aydemir: “We hebben een dikke huid, we incasseren best veel. Maar hier moesten we echt wat mee.”

Geen oproep tot geweld

De moskee heeft zeker een punt, vindt de in religie gespecialiseerde jurist Teun van Kooten. “Strikt gezien riep Van Deún niet op tot geweld. Maar dergelijke uitspraken kunnen door zijn achterban natuurlijk wel geïnterpreteerd worden als een oproep daartoe of een legitimatie daarvan. Dat gebouw symboliseert de aanwezigheid van de islamitische bevolkingsgroep in Utrecht. Als je op deze manier aangeeft dat symbool weg te willen hebben, zeg je ook iets over die bevolkingsgroep.”

Dit kan zijn achterban natuurlijk wel interpreteren als een oproep
Jurist Teun van Kooten

Van Deún kan tegenwerpen dat zijn uitspraak slechts een ‘crie de coeur’ - een hartekreet - was, maar dat pleit hem niet zonder meer vrij, vindt Theo Hiddema, strafrechtadvocaat en Tweede Kamerlid voor PVV-concurrent Forum voor Democratie. “Als je zoiets als politicus te kennen geeft, daar gaat een zekere wervende werking vanuit. Een politicus heeft van nature de aandacht. Die context doet ertoe, hij moet daar rekening mee houden. Een rechter zal dat ook doen.”

Wilders werd niet gestraft

Hoe groot de kans is dat het OM overgaat tot vervolging is moeilijk te zeggen, meent Hiddema. “Het is op het randje”, vindt ook Van Kooten. “Al doet dit natuurlijk denken aan Geert Wilders’ ‘minder, minder, minder’-uitspraak. Wilders is wel veroordeeld maar niet gestraft.”

Moskeevoorzitter Aydemir wacht intussen op een mea culpa van de PVV-lijsttrekker. Dat blijft vooralsnog uit: de presentator van het programma zei tijdens het interview dat hij de opmerking ‘niet handig’ vond en gaf Van Deún de kans om hem terug te nemen, maar dat gebeurde niet. Toen er een paar uur later ophef ontstond over zijn uitspraak, repte Van Deún op Facebook van ‘een wat onhandige woordkeuze’. “Natuurlijk willen wij niet dat ze afbranden”, zei hij. Van Deún was dinsdag niet direct bereikbaar voor commentaar.

Lees ook de opinie: Waarom de komst van PVV en FvD naar de grote steden verontrustend is