Bij deze actie gingen de F-16’s door de ‘geluidmuur’, liet de Belgische Luchtmacht weten. In het noordoosten van Nederland was op sommige plekken een enorme knal te horen.

Wat houdt dat precies in, het onderscheppen van een vliegtuig?

Bij een onderschepping stijgen meteen na de melding van de luchtgevechtsleiding in Nieuw-Milligen twee F-16-jachtvliegtuigen op die op zoek gaan naar de ‘indringers’. De F-16-piloten moeten in dit geval de Russen - letterlijk - in zicht krijgen. Visualiseren en indentificeren, noemt Defensie dit. Als dat is gelukt, worden de toestellen op korte afstand gevolgd en begeleid.

En dan?

De Russen proberen geregeld NAVO-landen op het verkeerde been te zetten of hun militaire (radar)systemen te testen, ook op zee trouwens. Meestal komen de Russische bommenwerpers vanuit het noorden van Rusland en vliegen zij noordelijk boven Noorwegen langs richting de Noordzee.

Boven de Noordzee vliegen de Russen vervolgens door het luchtruim dat in NAVO-verband toebehoort aan respectievelijk Noorwegen, Denemarken, Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Meestal vliegen zij een ‘rondje Noordzee’. Vaak sturen alle genoemde landen jachtvliegtuigen de lucht in en geven zij het stokje aan elkaar over. Maandag namen de Britten de onderschepping van de Belgen over. Na enige tijd vlogen de Russen weer terug, opnieuw boven Noorwegen langs.

Waar komen de F-16’s vandaan?

Bij de bewaking van het luchtruim werkt Nederland sinds enige tijd samen met België. Dus de F-16’s boven de Noordzee kunnen niet alleen van de vliegbases in Leeuwarden en Volkel komen, maar ook van de Belgische bases Kleine Brogel en Florennes. Maandag kwamen de F-16’s van Florennes. Dit scheelt maar enkele minuten extra ‘reistijd’ vergeleken met Volkel en nog enkele minuten meer vergeleken met Leeuwarden.

Mogen de Russen nou wel of niet vliegen boven de Noordzee?

Dat mag zeker. Het grootste gedeelte boven de Noordzee is internationaal luchtruim en daar zijn ook de Russen welkom. Wel is het internationale luchtruim boven de Noordzee in NAVO-verband opgedeeld. De omringende landen hebben hierbij een eigen zogeheten verantwoordelijkheidsgebied, vandaar dat meestal alle landen jachtvliegtuigen omhoog sturen. Overigens dienen de Russen zich wel te melden en bepaalde procedures te volgen en dat gebeurde maandag niet.

Vinden zulke onderscheppingen andersom ook plaats?

Absoluut, al horen we daar minder over. Zo zijn de laatste jaren meerdere malen Amerikaanse (spionage)toestellen onderschept en begeleid door de Russen. Er zijn incidenten bekend boven de Oostzee en de Zwarte Zee. Vooral voor de Russische exclave Kaliningrad, dat strategisch ligt tussen Polen en Litouwen en waar de Russen geavanceerde raketten hebben geplaatst, is bij westerse landen veel interesse.