De affaire Tamimi laat niet alleen zien tot welke onmenselijke diepte Israël is gezonken, maar ook dat onze media niet in staat zijn enige journalistieke integriteit aan de dag te leggen wanneer de Palestijnen ter sprake komen.
Wie kan niet begrijpen dat een meisje van zestien woedend is omdat haar neefje van dichtbij in het hoofd is geschoten door een soldaat? Op dat moment verwachtte niemand dat de 15-jarige Mohammed het zou overleven. Hij was helemaal niet betrokken bij een demonstratie, maar was op een muur geklommen om te kijken wat er aan de hand was.
De soldaten bevonden zich op privégrond van de Tamimi’s en het meisje wilde dat ze vertrokken. Pas toen ze op arrogante wijze werd weggeduwd, sloeg ze de soldaat. Als er iets breed uitgemeten had moeten worden in de pers dan was het wel de moordaanslag op een 15-jarige jongen door een soldaat van een bezettingsleger. Maar het liep allemaal anders. De soldaten vertrokken uiteindelijk en pas dagen later kreeg dit incident een nieuwe dimensie toen een video van het gebeuren veel aandacht kreeg. In Israël besloot men toen dat dit slechte publiciteit was en vanaf dat moment begon een heksenjacht op de Tamimi’s. De 16-jarige “dader” – Ahed Tamimi – werd opgepakt, terwijl de soldaat die bijna haar neefje had vermoord buiten beeld bleef.
De context en de volgorde van de gebeurtenissen is hier uiteraard van groot belang. (Ik laat hier even buiten beschouwing dat er eerder al diverse familieleden van Ahed zijn doodgeschoten of voor het leven verminkt door de bezetter.) Hoe reageerden de media? Twee voorbeelden.
Furieus!
De Belgische VRT liet via verslaggever Jos De Greef zien hoe het niet moet. De “beroepsethische principes” van deze en andere organisaties verdwijnen als sneeuw voor de zon wanneer het een taboe-onderwerp als Palestina betreft. Volgens De Greef “weren” de soldaten “de aanval af” (bekijk de video om te zien hoe die “aanval” eruitziet). Maar het wordt nog gekker wanneer De Greef het heeft over de “furieuze protesten” van Ahed, met als voorbeeld: “Twee jaar geleden beet ze een soldaat in de hand toen die haar broer wilde oppakken.”
Twee jaar geleden. Ahed was toen dus veertien. Als dat alles is wat je kunt vinden over mensen die al decennia worden geterroriseerd en van hun land gejaagd, ben je als verslaggever niet te goeder trouw, om het maar voorzichtig te zeggen. Ook hier wordt beweerd dat ze zou zijn opgepakt omdat ze een soldaat had aangevallen, maar dan was ze wel direct opgepakt. De populariteit van de video heeft geleid tot haar arrestatie en die van haar moeder en nicht. De aanleiding voor haar woede – de aanval (een echte aanval deze keer!) op haar neefje – wordt niet eens vermeld.
Een Israëlische soldaat weet een furieuze aanval van een Palestijns meisje af te slaan.
Nepnieuws
De Persgroep hanteert als slogan “De best bekeken media van Nederland“. Naast het Algemeen Dagblad en regionale kranten als het Brabants Dagblad, De Gelderlander, Tubantia en de PZC, heeft dit bedrijf ook de Volkskrant, het Parool en Trouw ingelijfd. Met zoveel invloed komt ook een grote verantwoordelijkheid zou je denken. Niets is echter minder waar.
Op vijf januari kwamen het AD en diverse regionale kranten met het nieuws dat Ahed Tamimi op borgtocht was vrijgelaten. De regionale kranten namen het klakkeloos van het AD over. Het was niet Ahed, maar haar nicht Nour die even van relatieve vrijheid mocht genieten. Bijna niemand kent Nour echter, terwijl er internationaal actie wordt gevoerd om Ahed vrij te krijgen. Zij is na haar arrestatie uitgegroeid tot een symbool van het Palestijnse verzet tegen hun onderdrukkers. Zij is dus geen onbekende in de mediawereld. Indien een krant indertijd ten onrechte zou hebben geschreven dat Mandela was vrijgelaten, dan zou dat toch binnen een uur gecorrigeerd zijn. We zijn nu echter al twee dagen verder en terwijl ik dit schrijf staat de tekst nog onveranderd op de websites van de kranten, ondanks verzoeken tot rectificatie via email en twitter.
Het artikel van Gerben van ‘t Hof voor de Persgroep volgt – naast deze blunder – hetzelfde patroon als we bij de VRT zagen. Fact checking is een vies woord geworden, je praat de woordvoerder van de bezettingsmacht na en brengt dat als nieuws:
Volgens het Israëlische leger gooiden ongeveer 200 mensen stenen naar de militairen. ,,Een groep vrouwen begon daarna onze soldaten te provoceren,” liet het leger weten.
“Volgens het Israëlische leger“, “liet het leger weten“. Alsof er geen Palestijnen aanwezig waren. Volgens Van ‘t Hoof “vloog het meisje de soldaten aan“. Nogmaals, bekijk de video, iets wat Gerben duidelijk niet heeft gedaan. Maar, aldus onze verslaggever: “De mannen bleven rustig.” Het beeld van beheerste ordetroepen tegenover de irrationele woede van de inboorlingen dient zich aan. Hier wordt de werkelijkheid nog meer geweld aangedaan: Van ‘t Hof laat de “agressie” van Ahed voorafgaan aan het levensgevaarlijk verwonden van haar neef Mohammed en schrijft zeer eufemistisch dat de jongen “buiten westen raakte” (de operatie om zijn leven te redden duurde zes uur).
De tiener heeft “het gebruik van geweld niet van een vreemde“, vervolgt onze razende reporter. Het gebruik van geweld? Wanneer dan? Ook hij verwijst naar het feit dat Ahed jaren geleden een soldaat in de hand gebeten heeft. En hier wordt in dezelfde zin de hele familie in diskrediet gebracht.
Van een vreemde? “Ook haar vader en moeder zijn bekende activisten, die vaak zijn opgepakt.” Dus het feit dat je door Israëlische soldaten wordt opgepakt betekent automatisch dat je geweld hebt gebruikt? Kom dan eens met een concreet voorbeeld, Gerben! En met “nog tal van familieleden voeren strijd tegen de Israëli’s” wordt dit beeld nog eens versterkt. De Tamimi’s voeren geen strijd in de zin van geweld – en dat is wel wat hier wordt gesuggereerd -, maar demonstreren tegen de bezetting van hun land en voor het behoud van hun dorp.
De taal van de bezetter
De antropoloog Anne de Jong promoveerde op geweldloos verzet in Israël en Palestina. Zij kent de situatie in het dorp van de Tamimi’s en Ahed uit persoonlijke ervaring. De algemene teneur, niet alleen in Nederland, bestaat uit “Overtrokken, ronduit hatelijke reacties op een tik van een tiener“, schrijf ze in Wie is er bang voor Ahed Tamimi?
Wat talloze media doen is de taal overnemen die door Israël wordt gebezigd om Palestijnen, waaronder honderden kinderen, door middel van schijnprocessen of zelfs zonder proces extreem zwaar te straffen. Geweld suggereren waar geen geweld gebruikt is; een tikje een aanval noemen; neersteken in plaats van steken; een kind met een steen een terrorist noemen; een geweldloze demonstratie voor burgerrechten een aanval op Israël – liever nog op joden! – noemen; etc. etc.
Het is die taal die de kern uitmaakt van het Israëlische rechtssysteem als het om Palestijnen gaat. Ahed kan twaalf aanklachten tegemoet zien, allemaal bestaande uit virtuoze en virtuele taalacrobatiek. Dat is het kenmerk van een totalitaire staat die de complexe realiteit heeft vervangen door indoctrinatie, die de communicatieve waarde van taal heeft opgeofferd aan de wetten van onderdrukking. En de media volgen.
Engelbert Luitsz
3 comments for “Nepnieuws van de Persgroep”