RTL Nieuws RTL.nl

Let op, binnenkort verhuist RTL Nieuws naar RTL.nl

Al onze nieuwsberichten en video’s vind je straks op RTL.nl.

Neem alvast een kijkje

Ga naar de inhoud
Aurelia

Aurelia (29) sterft over 12 dagen: 'Na zo'n rotleven heb ik recht op een waardige dood'

Aurelia telt de dagen tot haar euthanasie af.

Aurelia heeft geen terminale ziekte, maar weet dat ze over twaalf dagen sterft. Omringd door vrienden en in haar eigen bed. Ze kiest voor euthanasie vanwege ondraaglijk en uitzichtloos psychisch lijden. "Ik ben zo opgevreten door mijn psychiatrische aandoeningen dat ik helemaal kapot ben."

Aurelia woont op zichzelf in een stadje in het oosten van het land. Ze worstelt al vanaf jonge leeftijd met zware psychische problemen. Ze heeft borderline, doet aan zelfbeschadiging, hoort stemmen, heeft psychoses en is depressief. Ze wil al jaren niet meer leven. Op oudejaarsdag kreeg ze na een lang traject toestemming voor euthanasie. Dat zal gebeuren op 26 januari, om twee uur 's middags.

Waardig sterven

Het was een lange en zware weg voordat ze eindelijk toestemming kreeg en dat is de reden dat Aurelia aandacht wil voor haar verhaal. Niet voor haarzelf, maar voor anderen die het leven ook psychisch te zwaar vinden, geen kans hebben op genezing en op een waardige manier willen sterven. Het moet toegankelijk zijn. Want hoewel euthanasie is toegestaan, is het een lang en moeilijk traject. Velen nemen hun toevlucht tot zelfmoord. En dat is zwaar voor de mensen in hun omgeving.

ZIE OOK: Kliniek helpt bij euthanasie: 'Voldoening door te helpen bij schrijnende situaties'

"Ik wil op een waardige manier sterven. Ik vind dat ik na zo'n rotleven recht heb op een waardige dood. Mensen die een ernstige ziekte hebben, krijgen ook een kans op een waardig einde. Waarom is het dan zo moeilijk voor mensen die psychisch op zijn? Ik vind dat ik recht heb om waardig te sterven, ik ben een mens."

Stressvol traject

Het krijgen van toestemming voor euthanasie of hulp bij zelfdoding bij psychisch lijden is een lange weg, die veel stress geeft en een zeer onzekere uitkomst heeft. Begin 2017 wilde Aurelia, in overleg met haar psychiater en psycholoog, na een lange weg een laatste therapie proberen. "Ik zou drie maanden worden opgenomen in een kliniek. Maar na een intakegesprek zeiden ze daar dat ze me niet konden helpen. Mijn problematiek was te ingewikkeld."

Het was de allerlaatste therapie. "Omdat ze me niet konden helpen, was ik uitbehandeld en dát is een belangrijke voorwaarde voor euthanasie. Ik heb toen snel daarna het traject voor euthanasie in werking gezet."

Miniatuurvoorbeeld


Aurelia voor het raam in haar huis.

Zelfmoordpogingen

Aurelia heeft al jarenlang een doodswens. Ze deed haar eerste zelfmoordpoging toen ze 21 was. In de afgelopen acht jaar heeft ze meer dan twintig pogingen gedaan.

Al die keren werd ze net op tijd aangetroffen door mensen in haar omgeving. Voor de mensen die haar vonden, onder wie haar ouders en een vriendin, zijn het traumatische ervaringen. "Dat is afschuwelijk voor hen."

Toen ze op de middelbare school zat, viel het haar docenten voor het eerst op dat het niet goed met haar ging. Ze trokken aan de bel bij haar ouders. "Vanaf mijn twaalfde werd ik depressief. Ik had gedachten over mezelf beschadigen. Maar mijn ouders dachten dat het wel goed zou komen."

Snijden

Dat gebeurde niet: het werd erger. Op haar vijftiende begon ze zichzelf daadwerkelijk te beschadigen. Ze sneed in haar lichaam, onder meer in haar armen. "Ik moest mijn emoties kwijt. Ik deed het als ik heel veel geestelijke pijn had. Je krijgt een lichamelijke reactie. Er gaat een soort hormoon naar je hersens, je voelt een soort opluchting. En je kunt je op die pijn focussen, en op het verzorgen van de wonden met verband en pleisters, in plaats van op de pijn in je hoofd."

Haar ouders schakelden de ggz in. Het was december 2003 toen Aurelia voor het eerst medicijnen kreeg tegen haar geestelijke problemen. "Ze dachten: het komt allemaal wel goed, we gooien er een pilletje in."

Maar het hield niet op. Tot op de dag van vandaag snijdt ze zichzelf. "De meeste mensen stoppen er na vier of vijf jaar mee, maar ik doe het nog steeds. Soms wel drie keer per dag. Dan voel ik het opkomen en ga ik mezelf beschadigen. Soms valt het mee qua schade, maar soms ga ik te ver en moet ik de huisarts bellen of de spoedpost en moet ik naar het ziekenhuis. Dan wil mijn lichaam meer, dan zit ik in een flow en ga ik door."

Miniatuurvoorbeeld


De littekens van zelfbeschadiging op de arm en hand van Aurelia.

Gedwongen opname

Tot haar 21ste probeerde ze haar problemen aan te pakken met veel verschillende therapieën. "Ik heb mijn best gedaan. Ik heb alles geprobeerd. Toen was het genoeg geweest." Dat jaar deed ze haar eerste zelfmoordpoging. Ze wilde uit het raam springen van een hoge flat toen haar toenmalige vriend haar zag. Hij greep haar en belde in paniek de politie. Voor haar eigen veiligheid werd ze opgenomen op een gesloten afdeling.

"Ik was een gevaar voor mezelf geworden. In eerste instantie zou ik zes maanden moeten blijven. Tussentijds werd gekeken hoe het ging en of de opname moest worden verlengd. Uiteindelijk heb ik tweeënhalf jaar gedwongen op die afdeling gezeten."

Stemmen

Nadat ze in een boze bui een verpleegkundige had aangevallen, moest ze weg. "Dat was niet aardig van mij, maar ze daagde me uit terwijl ze wist dat ik agressief was. Ik had last van stemmen en viel haar aan met een scherp voorwerp. Ze overmeesterden me. Toen was het genoeg geweest. Ik kon vertrekken. Ik was 24 jaar en stond weer buiten."

Elf maanden later stak ze in verwarde toestand een berging in brand onder een flat waar veel mensen wonen. Ze belandde in de gevangenis. "De brandstichting deed ik tijdens een psychose. Ik hoor en zie dan dingen die er niet zijn. Ik heb ook altijd stemmen in m'n hoofd. Het zijn er drie. Soms zijn ze lawaaiig en op andere momenten zijn ze rustig."

Isoleercel

In de gevangenis, waar ze tweeënhalf jaar zat, was geen therapie. "Ik riep in de gevangenis ook dat ik euthanasie wilde. Ik heb daar veel pogingen gedaan. Dan sluiten ze je daarna gelijk op in de isoleercel."

December 2016 kwam ze vrij. "Eén van mijn problemen, en de reden waarom ik uiteindelijk ook uitbehandeld ben, is dat het nooit gelukt is mijn impulsen onder controle te krijgen. Ondanks al die therapie werd het niet minder, maar is het verergerd."

Traject euthanasie in

De psycholoog en de psychiater van Aurelia steunen haar verzoek om euthanasie. "De kans was wel heel klein dat het zou worden ingewilligd. Maar 9 procent van de verzoeken om euthanasie vanwege ondraaglijk en uitzichtloos lijden wordt gehonoreerd." Daarnaast is euthanasie voor mensen jonger dan 30, zeer uitzonderlijk.

Vorig jaar juni had ze haar eerste gesprek over haar zelfverkozen dood bij de Levenseindekliniek. Ze sprak uitgebreid met een psychiater en een arts. "Ik was heel nerveus. Maar het gesprek ging goed. Ik mocht verder in het traject. Ik was zo blij! Ik liep op de terugweg naar huis te huppelen over Utrecht Centraal."

Euthanasie in Nederland, de cijfers

Euthanasie in Nederland is onder strenge voorwaarden toegestaan. Er moet sprake zijn van ondraaglijk en uitzichtloos lijden en degene die het verzoek doet moet wilsbekwaam zijn. Dat lijden kan het gevolg te zijn van een lichamelijke ziekte, maar kan ook psychisch zijn.

De meeste euthanasieverzoeken die worden ingewilligd gebeuren bij lijden als gevolg van een fysieke ziekte. In 2016 werden in Nederland totaal 6091 euthanasieverzoeken ingewilligd. Slechts 60 daarvan waren van mensen wiens psychisch lijden ondraaglijk was. Dat is in 1 procent van de gevallen.

De Levenseindekliniek kreeg in dat jaar 503 verzoeken om euthanasie vanwege ondraaglijk psychisch lijden. Er werden 46 van die verzoeken gehonoreerd door de Levenseindekliniek.

Examen afleggen

Het bleek het begin van een reeks gesprekken. "Na elk gesprek kunnen ze stoppen met het traject", zegt Aurelia. “Het is alsof je steeds weer een examen aflegt."

Het laatste gesprek was begin december, met een zogeheten SCEN-arts, die als onafhankelijk deskundige het oordeel van de andere arts controleert. Op 31 december kwam het bevrijdende telefoontje: hij zag geen bezwaar, de euthanasie kon doorgaan.

Blauw worden

De week erop kwam iemand van de Levenseindekliniek op bezoek die de procedure met haar doornam. "Ik vond het ook wel heel heftig hoor. Ze leggen dan uit hoe het dan gaat. Hoe het werkt met het drankje. Hoe je lichaam reageert. Dan vertellen ze dat je lichaam en je lippen blauw worden. En wat je lichaam gaat doen. En dan ben je dood. Daar schrok ik wel even van, van die woorden. Blauw. Dood. Dóód."

Maar voor haar verandert niets, zegt ze. "Ik heb ervaringen gehad met zelfmoordpogingen en ik sta er volledig achter. Ik wil het heel graag en ben totaal niet bang. Maar het is wel even: inademen, inademen."

Miniatuurvoorbeeld


Aurelia laat haar as uitstrooien in de IJssel. Foto: ANP 

Op 26 januari gebeurt het, weet ze nu. Om 14.00 uur komt de arts die het drankje zal voorbereiden waardoor ze sterft. Aurelia drinkt daarna zelf het drankje op. Ze zal het uur daarna wegzakken in een steeds diepere slaap. Uiteindelijk zal haar hart stilstaan.

Demonen

Tot het zover is, worden het bijzondere dagen. "Ik wil graag nog iets leuks doen met mijn vrienden de avond ervoor. Als het mooi weer is een barbecue of anders gourmetten. En mijn vrienden willen die avond een nachtwake houden. 

En hoe gek het voor anderen misschien ook klinkt: alleen die vrienden zijn voor haar niet genoeg om te blijven leven. "Elke seconde is een marteling. Ik zit zo gevangen in mijn hoofd. Die demonen die daar zitten, gaan niet meer weg. Ik ben zo opgevreten door mijn psychiatrische aandoeningen dat ik helemaal kapot ben. Ik heb daar tegen gevochten. Op een gegeven moment houdt het op."

"Zonder pijn rustig inslapen in je eigen bed, met mensen om je heen om wie je om geeft. Niet stiekem en alleen. Iedereen wil waardig sterven, het liefst met vrienden en geliefden om je heen. Ik wil lekker in mijn eigen bedje sterven. En zeker weten dat het lukt, en niet weer wakker worden in een ziekenhuis."

Ouders

Haar vrienden zullen erbij zijn, haar ouders niet. De moeder van Aurelia overleed afgelopen augustus plotseling, na een onschuldige hartoperatie. Maar ook haar vader zal er niet bij zijn. "Het is voor hem te moeilijk. Hij heeft dan in korte tijd twee mensen verloren. Hij accepteert het. Hij kent me en weet dat ik al zo lang deze wens heb. Hij zegt: ik kan blij zijn voor jou, maar ik ben het niet. Hij is wel bij de crematie. Dat vind ik heel belangrijk."

Een heel klein beetje van haar as wordt gebruikt voor een tatoeage die een vriendin laat zetten. De rest wordt uitgestrooid in de IJssel. "Dat vind ik zo'n mooie plek."

Hemel

Op 26 januari even na 14.00 uur 's middags is het leven van Aurelia voorbij.

"Dan zie ik mijn moeder weer. Ik geloof in God en in de hemel en ik heb zin om haar weer te zien. Ik was heel boos toen ze doodging. Maar een vriendin zei: ze heeft daar vast een soort huisje voor je gecreëerd en staat je op te wachten. Dan ben je niet alleen. Dat is een mooie gedachte. Ik ga naar haar toe."

Euthanasie, zo zit het werkelijk:

In het buitenland bestaan veel misverstanden over het euthanasiebeleid in Nederland.

Heb jij vragen over zelfmoord?

Stichting 113 Zelfmoordpreventie: 0900-0113
Openingstijden: 24 uur, 7 dagen per week​