MeToo-beweging strijdt voor onbezorgd plezier
Dat feministen afkoersen op een puriteinse samenleving, zoals Catherine Deneuve betoogt, is een klassiek vooroordeel dat telkens weer opduikt als vrouwen seksisme aan de kaak stellen.
De MeToo-beweging brengt met haar puritanisme de seksuele vrijheid in gevaar, betoogt een groep Franse vrouwen, onder wie actrice Catherine Deneuve en schrijfster Catherine Millet, afgelopen week in Le Monde.
Hoewel verkrachting uit den boze is, stellen de vrouwen dat seksuele vrijheid 'de vrijheid tot lastigvallen' vooronderstelt en roepen ze vrouwen op zich niet druk te maken over mannen die tegen vrouwen aanwrijven in de metro en intieme voorstellen doen bij zakelijke diners.
Ook in Nederland krijgt MeToo de kritiek puriteins te zijn. Zo verweet Daniela Hooghiemstra MeToo in de Volkskrant een 'humorloos puritanisme', omdat de beweging het leven van zijn seksuele plezier en spanning zou willen ontdoen.
Klassiek vooroordeel
Maar het is een misverstand dat MeToo op een puriteinse samenleving afkoerst; de campagne eist voor vrouwen juist het onbezorgde plezier op dat hun veel te lang onthouden is.
Dat feministen humorloze zuurpruimen zijn die anderen hun plezier misgunnen is een klassiek vooroordeel dat telkens weer opduikt wanneer vrouwen seksisme aan de kaak stellen. Zo werden in de jaren tachtig van de vorige eeuw feministische critici van seksisme in de literatuur afgeserveerd als verbitterde puriteinen die ons leesplezier zouden willen uitroeien.
De bekende Britse feministische denker Sara Ahmed spreekt in dit verband over het stereotype van de feministische 'killjoy' in het leven van alledag. Vrouwen die weigeren te lachen om seksistische grappen of boos worden om seksueel getinte opmerkingen krijgen steevast het verwijt de sfeer te bederven of te serieus en drammerig te zijn.
Kritiek van vrouwen - voor zover geaccepteerd - moet niet te streng zijn, liefst meteen gepaard gaan met vergeving en, vooral, alledaags plezier ongemoeid laten.
Ontzegd plezier
De MeToo-beweging heeft bij heel wat mannen en vrouwen tot ongemak en twijfel geleid. Mogen mannen seksuele toespelingen maken op de werkvloer? Kan die schalkse grap door de beugel? Maar wie dit soort vragen als 'puriteins' afdoet, of een inbreuk op de 'vrijheid tot lastigvallen', vergeet dat het onbekommerde plezier van de een ten koste kan gaan van het plezier van anderen.
Zo mogen seksistische grappen bij de werklunch voor sommigen een onschuldige, plezierige onderbreking zijn van een saaie werkdag, voor veel vrouwen maken zij de werkvloer hoogst onplezierig. MeToo wil plezier dan ook niet uitroeien, maar eist plezier op dat vrouwen ontzegd is.
Zoals het plezier van een mooie rok aantrekken naar je werk zonder dat je collega's uitroepen 'hoe warm ze het krijgen van je rokje'.
In het donker door de stad kunnen wandelen zonder voortdurend op je hoede te moeten zijn.
MeToo wil plezier niet uitroeien, maar eist plezier op dat vrouwen ontzegd is
Een festival bezoeken zonder steeds te hoeven nadenken of en waar je betast kunt worden in de menigte.
Kunnen flirten, zoenen of nog meer, zonder de vrees 'dat je straks niet meer terugkunt'.
En ja: ook het plezier van een intiem gesprek met een collega - of, o la la, stuurs weigeren hieraan mee te doen - zonder bang te zijn dat je hiermee 'de verkeerde indruk wekt'.
Kortom, de MeToo-campagne is geen vijand van plezier, maar een vrijheidsstrijd die de lusten van onbezorgd plezier en de lasten van zelftwijfel wil herverdelen. Dat is misschien niet altijd even plezierig, maar wel broodnodig.
Irena Rosenthal is als politiek filosoof verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.
Dit schreven we eerder over MeToo
#MeToo is uit de hand gelopen, stelt collectief van vrouwelijke schrijvers, journalisten en actrices in Franse krant Le Monde
De #MeToo-beweging is uitgelopen op een heksenjacht tegen mannen. Feministische activisten maken onvoldoende onderscheid tussen verkrachting en onhandige versierpogingen. Mannen worden afgeschilderd als varkens, vrouwen als eeuwige slachtoffers. #MeToo dreigt te leiden tot een nieuwe vorm van puritanisme die de seksuele vrijheid in gevaar brengt.
#MeToo op de werkvloer: 'Een zakenlunch of drankje aan de bar durven mannen bijna niet meer aan' (+)
Mannen die vrouwen krampachtig mijden, vrouwen die daardoor worden buitengesloten: is dat het effect van #MeToo op het werk? Seksueel grensoverschrijdend gedrag blijkt nog niet overal bespreekbaar.
Jonge en oude vrouwen in de strijd om #MeToo (+)
In de #MeToo-discussie staan twee generaties vrouwen tegenover elkaar. De jonge garde feministen wil verandering, terwijl hun oudere zusters gruwen van de 'slachtofferrol'. Wie heeft gelijk?