Nederlandse Syriëgangers blijven in Turkse gevangenis

De Nederlandse Syriëgangers Oussama A. uit Utrecht en Reda Nidalha uit Leiden blijven nog zeker tot 13 maart in een Turkse gevangenis in voorarrest zitten. Dat heeft de rechter vandaag bepaald.

Marc Guillet 09-01-18, 14:19 Laatste update: 09-01-18, 16:28

De zitting van een uur vond plaats in Kilis, aan de grens met Syrië. De twee verdachten waren niet lijfelijk aanwezig in de rechtszaal, maar woonden de zitting bij via videoconferentie.

Zij staan terecht op verdenking van activiteiten in gebieden die in handen waren van de terreurgroep Islamitische Staat. ,,Tot een inhoudelijke behandeling is het niet gekomen”, aldus Yasar Özdemir, de advocaat van Nidalha. ,,Het rapport over het uitlezen van de telefoon van een van de verdachten – van wie is niet duidelijk – is er wel, maar moet van de rechter worden voorgelegd aan een deskundige.”

Wat de zaak ook ophield, was dat twee militairen die als getuigen waren opgeroepen niet op de zitting verschenen. ,,Ook de twee pagina’s met e-mailwisseling van de vader van Nidalha met het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken moeten nog worden vertaald en worden toegevoegd aan het dossier voordat de zaak inhoudelijk kan worden bekeken”, aldus Özdemir.

Polderjihadisten

Het rapport over het uitlezen van de telefoon van een van de verdachten is er wel, maar moet van de rechter worden voorgelegd aan een deskundige
Advocaat Yasar Özdemir

De polderjihadisten ontvluchtten eind oktober 2016 het Kalifaat van IS en gaven zich als spijtoptanten over aan de Turkse grenspolitie. Oussama A. (23) stond al op de Nationale Terrorismelijst. Reda Nidalha noemde zich als IS-strijder Abu Sumail al-Hollandi.

De IS-deserteurs hoopten na hun gevaarlijke tocht door de mijnenvelden aan de grens vanuit Turkije snel naar Nederland te kunnen terugkeren. Maar de Turkse justitie begon zelf een strafproces tegen hen voor te bereiden. Van uitlevering aan Nederland wilde men in Ankara niet horen.

In afwachting van hun proces zitten de twee nu al ruim 14 maanden in voorarrest. De Turkse grenspolitie heeft de vader van Nidalha, die de zaak tegen zijn zoon wilde bijwonen, vrijdag op de luchthaven van Istanboel de toegang tot het land geweigerd.

Heropvoeding

Voordat de jihadisten besloten via Turkije terug naar Nederland te gaan, zaten Oussama A. en Reda Nidalha enige tijd als krijgsgevangenen in een kamp van de rebellen van het Vrije Syrische Leger, dat door Turkije wordt gesteund in de strijd tegen het Assad-regime. Ze zouden van de rebellen een ‘heropvoeding’ hebben gekregen. Dat kan de Turkse rechter mogelijk als verzachtende omstandigheid zien.

Dick Schoof, de nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid, is niet gelukkig met het proces. Eventuele vrijspraak in Turkije betekent namelijk dat ze dan in Nederland door het Openbaar Ministerie moeilijk nog kunnen worden aangepakt voor deelname aan gewapende jihadistische strijd. Iemand twee keer voor hetzelfde delict berechten is niet toegestaan.

De Nederlandse justitie houdt het proces tegen de twee verdachten scherp in de gaten. Bij de zittingen is steeds een medewerker van de Nederlandse ambassade in Ankara als waarnemer aanwezig.

Paspoort ingenomen

Teruggekeerde IS-strijders worden in Nederland vaak vervolgd voor deelname aan een terroristische organisatie. Daarop staat een straf van maximaal 15 jaar opsluiting in een gevangenis. Van degenen die een dubbele nationaliteit hebben, kan ook het Nederlandse paspoort worden ingenomen en het Nederlanderschap worden ontnomen.

Van de circa 280 Nederlandse IS-jihadisten in Syrië en Irak zijn er naar schatting 50 in Nederland teruggekeerd. Tegen hen en 190 anderen worden rechtszaken voorbereid.