Louis Vuitton-tasje en Gucci-sneakers: dit is populair in de onderwereld

Met zichtbaar enthousiasme ontvouwde de Rotterdamse politie deze week een nieuw plan: wanneer een vermoede crimineel een dure broek draagt, terwijl hij voor die uitgave geen geloofwaardige verklaring heeft, dan wordt die zonder pardon afgepakt. Het idee kwam de politie op forse kritiek te staan.

Dure kleding is hét statussymbool in de glitterwereld waarin voetballers, rappers, ondernemers en criminelen elkaar naar de kroon steken met uiterlijk vertoon. De merken die ze showen in de discotheek en op social media zijn vervolgens snel gewild op straat, al moeten velen het noodgedwongen doen met namaak.

,,Dure merken met grote logo's en opzichtige prints zijn in trek, omdat het belangrijk is dat iedereen ziet dat er fors is betaald'', zegt Cécile Narinx, hoofdredacteur van Harper's Bazaar en auteur van een boek over de kracht van kleding. ,,Voor mensen die heel graag rijk willen worden, is het aantrekkelijk om alles dat riekt naar rijkdom uitvoerig te tonen. Dress to impress, zoals een baviaan die zijn billen laat zien."

Glinsterende shirtjes
Het is niet bepaald verfijnde haute couture die populair is onder criminelen en de straatjongens die zich aan hen spiegelen. Wie een rondje maakt over de designerafdeling van de Bijenkorf krijgt een aardig idee van de voorkeuren.

Bontbedrukte jacks, petjes en spijkerbroeken van Dsquared2, truien met felle prints van Kenzo, winterjassen van Stone Island, Colmar en Parajumpers, shirts van Balmain, extravagante modellen van Gucci en natuurlijk de poenige Philipp Pleinkleding, die in de onderwereld zeer populair is. Volgens ingewijden vinden vooral Albanezen de glinsterende shirtjes onweerstaanbaar.

Een T-shirt van Philipp Plein kost al snel 600 euro, maar dan prijkt er ook wel een kristallen doodshoofd op. Ontwerper Plein was in de begindagen verbijsterd over de absurde prijzen die mensen voor zijn kleding wilden betalen. Inmiddels heeft hij zijn platte imago omarmd: bij zijn modeshows serveert hij 'Champlein', champagne gemixt met Red Bull.

Voor andere modemerken is populariteit onder criminelen juist onverteerbaar. Bij The North Face hielden ze de adem in toen Willem Holleeder na zijn vrijlating telkens een jas van het merk droeg. Tegelijk adopteerden Nederlandse hiphoppers het tot dan toe suffe outdoormerk. De kleding, die uithuizige types als kampeerders, wandelaars en inbrekers goed beschermt tegen kou, regen en herkenning door bewakingscamera's, is nu ook onder straatjongens erg populair. Overigens dragen ook rechercheurs opvallend vaak een jack van The North Face.

Ruit-imago aan diggelen
Begin deze eeuw moest het klassieke Burberry toekijken hoe in Engeland de chavs, de lagere sociale klasse, verzot raakte op het merk. De bekende Burberryruit was voor hen het ultieme statussymbool en ze hulden zich van top tot teen in de herkenbare print. Het zorgvuldig opgebouwde imago van het merk ging aan diggelen door de zonnebankbruine, schreeuwende en vechtende menselijke uithangborden.

Een radicale omslag volgde. In 2001 was nog een vijfde van de collectie bedrukt met de Burberryruit, drie jaar later nog slechts vijf procent. Het werkte: zonder herkenbare print raakte de lol er voor de ongewenste klanten snel vanaf.

Gifgroene loafers
In de jaren 60 werd schoenenmerk Clarks een statussymbool voor gangsters op Jamaica, omdat de schoen op het eiland schaars was. Met de rubberen zool, die elk geluid dempt, was het bovendien goed inbreken. Het logo van Clarks, een woestijnreiziger met rugzak, werd op straat uitgelegd als een tekening van een bankovervaller die met de buit vertrok.

Goed schoeisel is nog altijd belangrijk - ook voor boeven. De beruchte Naoufal F. werd gearresteerd met gympen van 800 euro aan zijn voeten, een andere crimineel poseerde trots bij de collectie sneakers die hij in zijn gevangeniscel bewaarde. Een souvenirshophouder droeg gifgroene loafers van Gucci toen hij zich verweerde tegen een witwasverdenking - uiteindelijk met succes.

In de Amsterdamse onderwereld zijn vooral de extravagante schoenen van Giuseppe Zanotti, Givenchy, Valentino Garavani en het Amsterdamse merk Royaums geschikt om indruk te maken. De modellen kosten tenminste 300 euro en vaak nog veel meer. Overigens was de oprichter van een bekende schoenenwinkel die in die vraag voorziet enige tijd geleden slachtoffer van een brute woningoverval.

Joggingpakken
Iets dergelijks overkwam deze week ook een modewinkel in de Zeilstraat in Amsterdam. Bij een ramkraak maakte een groep mannen dure jassen buit, die ze waarschijnlijk zonder veel moeite in eigen kring kunnen verkopen. Een fors deel van de dure kleding op straat is gestolen, terwijl ook de handel in namaakkleding levendig is.

Niet altijd is de prijs bepalend voor de populariteit van een kledingstuk. Comfort en status gaan kennelijk samen bij de joggingpakken van Nike, die met trots ook buitenshuis worden gedragen. Nadeel is wel dat de strakke pijpen een enkelband van justitie nauwelijks verhullen. Recent nog zaten twee leden van een motorbende in de joggingpakken (de een blauw, de ander rood) voor de rechter werktuiglijk te zwijgen over een zware mishandeling.

Brilletjes en horloges
Trainingspakken van voetbalclubs als Barcelona en Paris Saint-Germain zijn in alle lagen van de onderwereld in trek: bij de jongens die op de Wallen nepdrugs verkopen, maar ook wijlen top-crimineel Gwenette Martha werd er in gezien.

Soms kunnen onverwachte zaken uitgroeien tot statussymbool, zoals al gebeurde met schoudertasjes voor mannen. Zo droegen leden van een groep Amsterdamse dealers tijdens een recente rechtszaak identieke, montuurloze brilletjes met gouden pootjes. Het model geniet de voorkeur van vooral Marokkaanse jongens.

Ook met horloges probeert het kaf zich van het koren te scheiden. Criminelen hoger in de hiërarchie dragen een Rolex Sky-Dweller of een Audemars Piguet Royal Oak Offshore, liefst in een limited edition, waarvan de prijs oploopt tot enkele tienduizenden euro's. Straatcriminelen ambiëren dergelijke modellen ook, maar vaker blijken hun Rolexen heel oud, gestolen of hartstikke nep.