Huisarts Joost Zaat: Uw voornemen om met roken te stoppen kan uw verzekeraar niet boeien, maar mij wel

Nog voordat de jonge ouders de buggy met hun slapend peutertje door de deur van mijn spreekkamer hebben geduwd, ruik ik rook. 'Hij gilt de hele dag en grijpt naar zijn oortjes. Hij heeft vast weer een oorontsteking.' Ik kijk voorzichtig zonder hem wakker te maken. Allebei zijn trommelvliezen zijn knalrood. Dat wordt de tweede antibioticakuur in twee maanden. Beetje vaak, dus begin ik - ongevraagd - opnieuw over het roken. 'Ik rook nooit waar hij bij is, nou ja, soms onder de afzuigkap.' Dat maakt allemaal niet uit, want ook die derdehandsrook verhoogt de kans op oorontstekingen.

Ze willen allebei best stoppen en hebben het al een paar keer geprobeerd. 'Echt hoor, 1 januari gaan we stoppen.' Goed plan, maar alleen goede voornemens op 1 januari beklijven niet. Verslaving is een ziekte die je moet behandelen.

Je zou verwachten dat ziektekostenverzekeraars stoppen met roken als een speerpunt van de zorg zouden zien. Of het nu om oorontstekingen bij peuters of longkanker bij zestigers gaat; tabak heeft ermee te maken. Gek genoeg vergoeden verzekeraars de inspanningen om patiënten te laten stoppen met roken nauwelijks. Het kan ze blijkbaar geen bal schelen, want ze investeren er niet in, niet bij huisartsen en niet in ziekenhuizen.

VGZ heeft gisteren het stoppen met roken uit het eigen risico gehaald zodat de patiënt niet gestraft wordt, maar ze heeft al jaren de vergoeding voor  huisartsen niet verhoogd. Helpen bij een rookverslaving kost huisartsen minstens vier consulten van twintig minuten en vaak veel meer. Voor dat werk krijgen ze dan 65 euro, de helft van wat het maken van een kapotte vaatwasser kost. Je mag ook maar één keer per jaar voor je verslaving naar je dokter. Is het in januari mislukt en kom je in september een tweede keer? Dan moet dat voor niks. En omdat verzekeraars ze niet meer financieren, is er in vrijwel geen enkel ziekenhuis nog een rookstoppoli. Geen nood, als je dertig jaar geleden niet gestopt bent en nu longkanker hebt, kost dat gemiddeld 33.000 euro. Dat betaalt je verzekeraar zonder morren.

Verzekeraars zijn niet de enigen die tabaksverslaving niet interessant vinden. In het Tweede Kamerdebat over de begroting van VWS vlak voor Kerstmis spraken bewindslieden en Kamerleden in totaal 74.000 woorden. Paul Blokhuis, de staatssecretaris voor preventie, gebruikte het woord 'roken' zeven keer en een Kamerlid nam dat woord twee keer in de mond. Blokhuis' preventieakkoord met goede voornemens over roken en overgewicht is nog niet klaar of het verwatert al omdat Kamerleden in dat debat ook ondervoeding, suïcidepreventie, eenzaamheidsbestrijding en al hun andere stokpaardjes in dat 'masterplan voor preventie' wilden onderbrengen. Blokhuis beloofde wel de tabaksaccijns te verhogen, maar te weinig om zoden aan de dijk te zetten. Zelfs het door veel politici vermaledijde Oekraïne durft meer tegen de tabakslobby; daar gaat sinds gisteren de tabaksprijs jaarlijks met 20 procent omhoog.

Uw voornemen om met roken te stoppen, kan uw verzekeraar en uw volksvertegenwoordiger niet boeien. Mij wel, al komt u tien keer.

<sub>Aanvullingen en verbeteringen
In een eerdere versie van dit artikel stond dat verzekeraar VGZ de vergoeding voor huisartsen heeft verlaagd. Dit klopt niet, de vergoeding was eerder ook 65 euro.

Reageren? j.zaat@volkskrant.nl</sub>