NU.nl sprak met hen over hoe je verwondingen tijdens de feestdagen kan voorkomen en kunt genezen.
Brandwond
Voorkomen: Volgens Merel van der Mark van De Nederlandse Brandwonden Stichting lopen veel mensen brandwonden op door brandbare vloeistoffen als spiritus, brandgel en bio-ethanol. "Het is beter om geen brandbare gel of bio-ethanol in warmhouders, branders, sfeerhouders of lichtjes te gebruiken. Ook raad ik af om spiritus in het fonduestel te doen, omdat dit steekvlammen kan veroorzaken", aldus Van der Mark.
"Daarom is het beter om de branders minimaal een uur na het doven pas bij te vullen. Om deze steekvlammen überhaupt te voorkomen kan je bij voorkeur ook gebruikmaken van elektrische apparaten voor het steengrillen en gourmetten."
Genezen: Bij een brandwond die door bijvoorbeeld opspattend vet, een hete ovenschaal of een kop soep is ontstaan, is het essentieel om de brandwond allereerst minimaal tien minuten met lauw zacht stromend leidingwater te koelen, om onderkoeling te voorkomen. Wanneer op de plek van de verbranding nog kleding aanwezig is, wordt geadviseerd om kleding die aan de wond plakt niet te verwijderen. "Anders loop je het risico om huid kapot te trekken."
Luiers vormen volgens de woordvoerder een uitzondering. "Luiers moet je altijd verwijderen, want deze houden hete vloeistof vast." Wanneer er na de verbranding blaren ontstaan, de huid is aangetast of een elektrische of chemische verbranding heeft plaatsgevonden, wordt geadviseerd om in deze gevallen altijd een arts te waarschuwen. Verder wordt afgeraden om iets als zalf, balsem, tandpasta op de wond te smeren. Beter is het om de brandwond met een steriel verband of een schone doek te bedekken.
Vuurwerkongeluk
Voorkomen: "Experimenteer nooit met vuurwerk", stelt Van der Mark. "Steek het bijvoorbeeld nooit uit de hand af en laat kinderen het vuurwerk ook niet zelf afsteken." Volgens Belinda van der Gaag van het Rode Kruis is het voor iedereen aan te raden een vuurwerkbril te dragen. "Want in het geval van een vuurwerkongeluk gaat het in 39 procent van de gevallen om de afsteker, de rest is omstander. Probeer dus vooral afstand te houden."
Genezen: Wanneer er wel een brandwond ontstaat door vuurwerk, geldt dezelfde behandeling als voor een normale brandwond. "Wanneer er letsel aan handen of ogen plaatsvindt, geldt uiteraard een andere behandeling", aldus Van der Mark.
Volgens Van der Gaag had 36 procent van de vuurwerkslachtoffers bij de jaarwisseling van 2016/2017 oogletsel opgelopen. "Controleer allereerst of het oog nog heel en intact is", zegt ze. "Als dit het geval is, kan het hoofd naar achter worden gekanteld om vervolgens het oog voorzichtig te spoelen. Buskruit is een chemisch middel dat bijtend werkt. Door het oog te spoelen neemt deze reactie af."
Volgens Van der Gaag is het bij een huidwond nodig om de wond dicht te drukken. "Doe dit bij voorkeur met een verbandje, maar wanneer er niks anders in de buurt is, kan het ook met een schone doek. Het belangrijkste is dat de bloeding stopt en er geen vuil in de wond komt", aldus de woordvoerder van het Rode Kruis. "Wanneer het gaat om een afgerukt ledemaat, moet uiteraard direct met 112 gebeld worden. Druk de wond zo veel mogelijk dicht totdat de hulpdiensten arriveren."
Champagnekurk
Voorkomen: De kurk van de champagne hoef je niet weg te schieten, maar kun je ook onder de duim houden. Zo voorkom je dat een kurk in je oog schiet. Martijn Brander van Wijnexpert.nl legt uit hoe dit moet: "Je moet je rechterhand rond de hals van de fles leggen, waarbij je je duim op de kurk legt. Met je andere hand houd je de fles aan de onderkant vast en leg je je duim in de zogeheten ziel, de bodem van de fles. Je draait hiermee de fles langzaam rond, zodat de kurk loskomt. Met je duim houd je de kurk tegen."
Genezen: Een kurk van de champagnefles kan zeker schade aanrichten als je boven de fles hangt, aldus huisarts Leroy Haring uit Leiden. "Zo'n kurk komt met een enorme kracht uit de fles en kan een zwelling van het oog veroorzaken. In dit geval kan het nooit kwaad om een arts het oog te laten beoordelen. Het kan in de tussentijd dan geen kwaad om het gebied rond het oog bijvoorbeeld met een icepack te koelen."
Huidwond
Voorkomen: Bij veel van de ongelukken die tijdens de feestdagen plaatsvinden, is vermoedelijk alcohol in het spel, zegt de huisarts. "Je snijdt je dan bijvoorbeeld net iets sneller in je vinger. Het is aan te raden om iets bewuster na te denken bij de dingen die je tijdens deze dagen doet."
Genezen: Volgens dokter Haring is de behandelwijze afhankelijk van hoe diep de snijwond zit. "Wanneer de wond dieper is en open staat is, het verstandig om een dokter te raadplegen." Druk de wond in de tussentijd dicht en verbindt het om het bloeden zoveel mogelijk te stelpen, adviseert hij.
Wanneer er een stuk glas van bijvoorbeeld een champagneglas in de huid zit, moet volgens Van der Gaag eerst geanalyseerd worden hoe groot het stuk is. "Laat bij voorkeur een groot stuk glas in de wond zitten, omdat het verwijderen hiervan risicovol is en ga vervolgens naar een dokter."
Enkele krasjes kunnen volgens Haring geen kwaad. "Als het glas slechts oppervlakkig schade heeft aangericht is afspoelen, ontsmetten en verbinden voldoende. Mocht er nou wel een diepere wond zijn ontstaan, dan kan je het beste een arts laten beoordelen of het gehecht moet worden."